KEÇECİ BABA OCAĞI

Yıl 2014, Sayı: 71, 147 - 170, 30.09.2014

Fahri Maden

Öz

Alevilik-Bektaşilik inanç ikliminde temel unsurlardan biri ocaklardır. Ocaklar etrafında inanç önderleri olan Dedeler vasıtasıyla birbirine kenetlenen Aleviler, yüz yıllar boyunca tüm zorluklara karşın kimliklerini muhafaza edebilmişlerdir. Bu inanç önderlerinden biri olan Keçeci Baba, Horasan erenlerinden olup XIII. yüzyılda Anadolu’ya gelmiş ve Erbaa’ya bağlı kendi adıyla anılan köyde ocak kurmuştur. Asıl adı Ahi Mahmud Veli bulunan Keçeci Baba, aynı zamanda bir Ahi lideridir ve Ahi Baba ismiyle anılmaktadır. Onun kurduğu Keçeci Baba Ocağı günümüze kadar buradaki türbe mahalli ve vakıfla varlığını devam ettirmiştir. Tokat’ın Erbaa ilçesine bağlı Keçeci köyünde yer alan Keçeci Baba Ocağı bölgede itibar edilen canlı bir inanç merkezidir. Buraya bağlı başka ocaklar bulunduğu gibi Tokat, Amasya, Sivas, Çorum, Samsun ve Ordu bölgesindeki pek çok köy Keçeci Baba Ocağının talip köylerdir. Tarih boyunca bu ocaktan Fedâî Baba, Sûzî, Derûnî Baba, Arifoğlu, Nihânî, Kurban Ali, Mesrûri, Kasım Pehlivan, Ligârî ve Sükûti gibi birçok mutasavvıf ve ozan yetişmiştir. Bu çalışmada Keçeci Baba ve kurmuş olduğu ocağın tarihi seyri ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alevilik-Bektaşilik, ocaklar, Keçeci Baba, erbaa, Keçeci köyü

THE HEARTH OF KECECI BABA

Öz

Hearths is one of the basic elements of the climate of the Alevi-Bektashi faith. Quarries around faith leaders Dede’s through engaging the people together one hundred years despite all the difficulties were able to maintain their identity. This belief is one of the leaders, Kececi Baba, and Khorasan Dervishes, had come to Anatolia in XIII. Century and Erbaa township village, known by his name, established hearth. The real name of Ahi Mahmud Veli, Kececi Baba, also a leader of Ahi, Ahi Baba is referred to by name. His strategy Kececi Baba hearth, where the tomb of Kececi Baba and with the foundation continued existence until today. Kececi Baba hearth, located in the village of Kececi of the town of Tokat Erbaa, the area accredit the center of a lively faith. Connected here, where else, such as stoves, Tokat, Amasya, Sivas, Çorum, Samsun ve Ordu region many villages Kececi Baba hearth is aspire villages. Throughout the history of this quarry Fedâî Baba, Sûzî, Derûnî Baba, Arifoğlu, Nihânî, Kurban Ali, Mesrûri, Kasım Pehlivan, Ligarî and Sükûti brought up many mystic and a poet. İn this study, Kececi Baba’s life and which was established by the hearth, is discussed on the course of history

Anahtar Kelimeler

Alevi-Bektashi, hearths, Kececi Baba, erbaa, Kececi village

Kaynakça

• BOA, A.MKT.MHM, 306/29.
• BOA, BEO, 1133/84948.
• BOA, EV.MKT, 2412/116.
• BOA, EV.MKT, 2784/67.
• BOA, EV.MKT, 511/1.
• BOA, EV.MKT, 648/124.
• BOA, EV.MKT, 917/118.
• BOA, ŞD, 376/33.
• VGMA, Defter nr. 3039, vr. 73.
• VGMA, Defter nr. 3040, vr. 49.
• VGMA, Defter nr. 3056, vr. 23.
• VGMA, Defter nr. 3072, vr. 18-19.
• VGMA, Defter nr. 4446, vr. 29.
• VGMA, Defter nr. 4454, vr. 321.
• “7. Vakfımız Hakkında”, http://kececivakfi.com, Erişim 13.07.2012.
• AKSÜT, H. (2009). Aleviler, Ankara.
• AYDIN, A. “Kazım Kaya ile Söyleşi”. http://www.cemvakfi.org.tr/dedeler-babalar/kazim-kaya/, Erişim 13.07.2012.
• ÇELEBİ, A. (1991). Amasya’lı Fedâî Baba Divanı, İstanbul.
• DOĞANAY, E. (2000). Anadolu’da Yaşayan Dergâhlar, İstanbul.
• DUMA, A. (2010). Evliyalar Şehri Tokat, Amasya.
• ERDİN, M. Â. (1976). Sûzî Divanı (Nefesler-Demeler) La Feta İlla Ali. İzmir.
• “Karkın”, http://www.sirinturhal.com/turhal/id21.htm, Erişim 16.07.2012.
• “Keçeci Baba Evladı Keçeci Seyyit Ahmet”, http://kececivakfi.com, Erişim 15.07.2012.
• “Keçecili Kasım Pehlivan’ın oğlu Haydar Pehlivan”, http://kececivakfi.com, Erişim 16.07.2012.
• KESKİN, Y. M. (1999). XX. Yüzyılda Tokat’ın Sosyal ve Kültürel Yapısı. İnönü Üniversitesi Basılmamış Doktora Tezi, Malatya.
• KESKİN, Y. M. (2000). “Tokat Yöresindeki Sünnî ve Alevi Topluluklarında Halk Dindarlığının Bir Boyutunu Oluşturan Ziyaret İnanç ve Uygulamalarındaki Benzer ve Farklılıklar”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5, 209-227.
• ONARLI, İ., “Ali Pir Civan Ocağı”, http://www.karacaahmet.com/makaleler/ali-pir-civanocagi-.htm, Erişim 13.07.2012.
• PEHLİVAN, M. (2002). “Anadolu’da Gizli Kalmış Gerçek Bir Er (Bektaşi Ahi Babası) Ahi Mahmut Veli Keçeci Baba”, Uluslararası Türk Dünyası İnanç Önderleri Kongresi, Ankara. 733-753.
• SALTIK, V.(2011). İz Bırakan Erenler ve Alevi Ocakları. Ankara.
• TEMİZ, Şehri-PEYNİRCİ, Ş. (1996), Erbaa, Erbaa.
• TİMUR, D. (2010). “Keçeci Baba (Horasan Ereni, Ahi Mahmut Veli)”, Kümbet Altında, 39, 32.
• ULU, E. (1997). “Keçeci Baba, Ahi Mahmut Veli”, Tokat Kültür Araştırma Dergisi, 10, 20-22.
• ÜÇER, Ce. (2005a). Tokat Yöresinde Geleneksel Alevilik, Ankara.
• ÜÇER, C. (2005b). Tokat Yöresi Alevileri Tarihçesi, İnançları, Örf ve Adetleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Samsun 2005.
• YAMAN, A. (2011). “Alevilikte Ocak Kavramı: Anlam ve Tarihsel Arka Plan”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi. 60. 43-64.
• YAMAN, A. (2006). Kızılbaş Alevi Ocakları, Ankara.
• YILDIZ, H. (2011a). “Amasya Yöresi Örneğinde Alevi/Bektaşi Kültüründe İnanç Merkezleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, IV/16, 471-480.
• YILDIZ, H. (2011b). “Amasya Yöresi Alevi Ocakları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, IV/19, 228-242.
• YILDIZ, H. “Samsun Yöresi Alevileri: Gelenek ve Değişim”, http:// www.samsunsempozyumu.org/TamMetinBildiriler.Aspx, Erişim 27.06.2012.
• YÜCEL, S. (2003). Keçeci Ahi Baba ve Zaviyesinde Yetişen Ünlü Kişiler, İstanbul.