OSMANLI-SAFEVÎ İLİŞKİLERİNE DAİR ÖNEMLİ BİR KAYNAK: 16. ASRA AİT BİR MÜNŞEAT MECMUASI

Yıl 2011, Sayı: 60, 265 - 280, 03.12.2011

Refet Yinanç Ömer Özkan

Öz

Çalışmamızda, kataloglarda yer almayan ve daha önce üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamış olan bir münşeat mecmuası üzerinde durulmuştur. Yazarı bilinmeyen ve içerdiği yazışmalar itibariyle, özellikle Kanuni Sultan Süleyman dönemi Osmanlı-Safevî ilişkileri açısından ciddi bir vesika niteliği taşıyan eser Ord. Prof. Mükrimin Halil YİNANÇ’ın şahsî kütüphanesinde yer alır. Eseri ciddi şekilde incelediği anlaşılan Mükrimin Hoca, mecmuanın başına ve sonuna bir fihrist ilave etmiştir. Agâh Sırrı Levend münşeât mecmualarını tasnif etmiştir buna göre, bizim ele alacağımız eser; çoğu Kânûnî Sultan Süleyman devrine ait olmak üzere Osmanlı sultanlarının yazışmalarını içermesi münasebetiyle “Resmî yazılardan toplanmış münşe’âtlar” sınıfına girmektedir. Mecmua, aşağıdaki indekste de görüleceği üzere oldukça önemli yazışmaları muhtevidir. Bu bakımdan, bir an önce ilim âlemine sunulması önem arz etmektedir. Bilindiği gibi münşeat mecmuaları Türk tarihinin önemli kaynakları arasında yer alır. Edebî bakımdan da önem arz ederler. Döneminin siyasal, sosyal ve ekonomik cephesine de ışık tutması itibariyle birincil kaynak özelliği taşırlar.

Anahtar Kelimeler

İnşâ, mecm’a-i münşe’ât, nâme, Osmanlı, Safevî

AN IMPORTANT RECORD ABOUT THE INTERRELATION OF OTTOMAN AND SAVAVIDS: MECMÛ’A-I MUNSE’ÂT THAT WRITTEN IN 16th CENTURY

Öz

In this study dealt with a mecmû’a-i münşe’ât that has never been worked on before and any catalog doesn’t have it. This work that we dont know its writer and especially tells about the period of Süleyman The Magnificent and interrelation between Ottoman Empire and Safavids. Therefore this work is an important record about the history of this century. This münşe’ât is in Ord. Prof. Mükrimin Halil YİNANÇ’s private library. Prof. YİNANÇ examined closely and created an index of the manuscript. Mecmû’a-i münşe’âts were classified by Âgâh Sırrı Levend. According to this classification the mecmu’a that we work on is in first group called “Mecmua’s that consist of official writings”. Every mecmû’a-i münşe’ât is not only important in a literary sense, but also these works are primary sources of Turkish history and culture.

Anahtar Kelimeler

İnşâ, mecmû’a-i münşe’ât, letter, Ottoman, Safavids

Kaynakça

• Ahmet Vefik Paşa (2000), Lehçe-i Osmânî, Ankara.
• DAŞ (2003), Abdurrahman. Osmanlılarda Münşeât Geleneği, AÜ SBE, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• GÖKÇE (2006), Recep. Eski Türk Edebiyatında Mektup ve Bir Mecmua-i Münşeât, EÜ Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• KARAKOÇ (2006), Ülkü. Münşeât Mecmuası, EÜ SBE, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• KÜTÜKOĞLU (1998), Mübahat S. Osmanlı Belgelerinin Dili, İstanbul.
• LEVEND (1998), Âgâh Sırrı, Türk Edebiyatı Tarihi, Ankara.
• ŞAHİN (2005), Oğuz. Mecmûa-i Münşeât, EÜ SBE, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• Şemseddin Sami (2001), Kâmus-ı Türkî, İstanbul.
• Tâhirü’l-Mevlevî (1994), Edebiyat Lûgati, İstanbul.