BİR SOSYAL SERMAYE TÜRÜ OLARAK TÜRKİYE’DEKİ ALEVİ SOSYAL ÖRGÜTLERİ VE FAALİYETLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2014, Sayı: 70, 139 - 160, 11.07.2014

Mehmet Ali Balkanlıoğlu Fatih Irmak

Öz

Sosyal sermaye, sosyal bilimlerde son otuz yılda geniş ölçüde tartışılan konulardan biri olmuştur. Sosyal bilimciler sosyal sermayeyi bir toplumu canlı tutan en önemli dinamiklerden biri olarak tanımlamışlardır. Mevcut yazında, sosyal sermayeye ilişkin pek çok kavramsallaştırma mevcuttur. Bu çalışmada, sosyal sermayenin sosyal ağ, sosyal dayanışma, güven ve normların korunması sosyal kontrol gibi temel unsurları, Alevi sosyal örgütleri bağlamında araştırılmıştır. Veri toplamak için nitel araştırma ekseninde amaçlı örneklem, mülakat, içerik analizi ve gözlem yöntemleri kullanılmıştır. Çalışmaya katılan İstanbul’daki Alevi sosyal örgütlerinin federasyon, vakıf ve dernek üst düzey temsilcileri ile mülakatlar yapılmış ve Alevi sosyal örgütlerine ait web sitelerinin içerikleri 37 web sitesi ve 224 haber incelenmiştir. Araştırmanın bulguları, Alevi sosyal örgütlerinin, sosyal sermayenin sosyal ağ, sosyal dayanışma, güven ve normların korunması gibi en önemli unsurlarını içerdiğini ve bu örgütlerin sosyal sermayenin unsurlarının oluşumuna katkı sağlayan faaliyetler düzenlediklerini göstermiştir. Son olarak, Alevi sosyal örgütlenmelerinin, toplumsal hayatta ne kadar önemli işlevlere sahip olduğu da anlaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Sosyal sermaye, Alevi sosyal örgütleri, cemevi

AN INVESTIGATION OF ALEVI CIVIC ORGANIZATIONS AND ACTIVITIES IN TURKEY AS A TYPE OF SOCIAL CAPITAL

Öz

Social capital has become one of the topics largely discussed in social sciences in the last thirty years. Social scientists have described social capital as one of the most important dynamics keeping a society alive. Many concepts were used in the conceptualization of social capital in extant literature. This study investigates the basic elements of social capital such as social network, social solidarity, protection of trust and norms social control in Alevi civic organizations. It is used qualitative research methods with purposive sampling, face-to-face interview, content analysis, and observation for data collection. Interviews were conducted with the high level representatives of Alevi civic organizations federations, foundations and associations who were participated in the study in İstanbul, Turkey, and content of websites of Alevi civic organizations 37 websites and 224 news was analyzed. Findings of the study showed that Alevi civic organizations have the most important elements of social capital social network, social solidarity, protection of trust and norms and these organizations were organizing activities contributing to the formation of these elements of social capital. Finally, it was understood that how vital functions Alevi civic organizations have in social life.

Anahtar Kelimeler

Social capital, Alevi civic organizations, cemevi

Kaynakça

• ALPEREN, A. (2009). “Alevi(lik) Modernleşmesine Dair Düşünceler”. DEM Dergi, 2(6):76- 82.
• ANADOLU ALEVİ-BEKTAŞİ FEDERASYONU, (2013). http://www.anadoluabf.org/ Erişim Tarihi: 16.03.2013.
• ARICIOĞLU, M., A. ve ERGİN, R., A. (2009). “Güven ya da Sosyal Sermaye Nedir?: Konya sanayi bölgesinde sahip yöneticiler üzerine bir araştırma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21:25-43.
• BALKANLIOĞLU, M., A. (2006). Aleviliğin Günümüzdeki Problemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• BOURDİEU, P. (1985). The forms of capital. Handbook of Theory and Research for the Sociology of Education, ed. J.G. Richardson, New York: Greenwood.
• BUONANNO, P., PASİNİ G., ve VANİN, P. (2006). “Does Social Capital Reduce Crime?” Working Papers 0605, University of Bergamo, Department of Economics. http://www. decon.unipd.it/assets/pdf/wp/20060029.pdf Erişim Tarihi: 9.11.2009.
• CEM VAKFI, (2013). http://www.cemvakfi.org.tr/about/ Erişim Tarihi: 17.03.2013.
• COLEMAN, J., S. (1988). “Social Capital İn The Creation of Human Capital”. American Journal of Sociology, 94(1):95-120.
• DURKHEİM, E. (1964). The Division of Labor in Society. New York: The Free Press. GÜLER, Ç. ve ÇOBANOĞLU, Z. (1994). Sosyal Çevre. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları.
• HANİFAN, L., J. (1916). “The Rural School Community Center”. Annals of the American Academy of Political and Social Science, 67:130-138.
• IRMAK, F. (2012). “Can Social Capital Explain The İncidences Of Property Crimes İn Turkey?”. Polis Bilimleri Dergisi.14 (4):133-148.
• İÇDUYGU, A., MEYDANOĞLU, Z., ve SERT, D. (2011).Civil Society in Turkey: At a Turning Point CIVICUS Civil Society Index (CSI) Project Country Report for Turkey II. TUSEV Publications. No. 51. Istanbul:Uzerler Matbaacılık.
• KARTAL CEMEVİ VAKFI, (2013). http://www.kartalcemevivakfi.com/haberdetay.asp?ID=44 Erişim Tarihi: 19.03.2013.
• LASER, J., A. ve LEİBOWİTZ, G., S. (2009). “Promoting Positive Outcomes For Healthy Youth Development: Utilizing Social Capital Theory”. Journal of Sociology & Social Welfare. 36(1):87-102.
• PUTNAM, R., D. (1993). “The Prosperous Community: Social Capital And Public Life”. American Prospect, 13:35-42.
• PUTNAM, R., D. (2000). Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community. New York: Simon & Schuster.
• PUTNAM, R., D. (2001). “Social Capital: Measurement And Consequences”. Isuma: Canadian Journal of Policy Research, 2:41-51.
• PORTES, A. (1998). “Social Capital: Its Origins And Applications İn Modern Sociology”. Annual Review of Sociology, 24:1-24.
• ROSENFELD R., MESSNER, S. F. ve BAUMER E., P. (2001). “Social Capital And Homicide”. Social Forces, 80(1):283-309.
• SUBAŞI, N. (2005). Alevi modernleşmesi: Sırrı faş eylemek. Ankara: Kitabiyat.
• ÜMRANİYE CEMEVİ, (2013). http://www.umraniyecemevi.com/tr Erişim Tarihi:19.03.2013.
• ÜZÜM, İ. (1997). Günümüz Aleviliği. İstanbul:İsam Yayınları.
• ÜZÜM, İ. (2007). Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevilik. İstanbul:İsam Yayınları.
• WOOLCOCK, M. ve NARAYAN, D. (2000). “Social Capital: Implications For Development Theory, Researchand Policy”. The World Bank Research Observer, 15(2):225-249.
• YAMAN, A. (2004). Alevilik’te Dedelik ve Ocaklar. İstanbul: Karacaahmet Sultan Derneği Yayınları.
• YAMAN, A. (2009). “Geçmişten Günümüze Dedelerin Misyonu ve Değişim”. DEM Dergi, 2(6): 30-38.