HİKMETLE HÜKÛMET ETMEK: HÜSEYİN ŞEVKET'İN HZ. ALİ'DEN YAPTIĞI MANZUM AHİDNAME TERCÜMESİ

Yıl 2015, Sayı: 74, 151 - 169, 24.06.2015

İsmail Avcı

Öz

Ahidname, kaynaklarda Hz. Ali’ye isnat edilen mensur eserlerden biridir. Bir siyasetnameörneği olarak değerlendirilebilecek bu metni Hz. Ali, Mısır’a vali tayin ettiği vakitMâlik el-Eşter'e vermiştir. Devlet adamlarına izlemeleri gereken temel prensipleri anlatanAhidname’nin pek çok Türkçe tercümesi bulunmaktadır. Bunlardan biri Yenişehirli HüseyinŞevket Efendi’ye aittir. Müellifin Kosova Sahrâsı adlı eserinde yer alan bu tercüme diğerlerindenfarklı olarak manzum şekilde yapılmıştır. Bu çalışmada kaside nazım şekliyle yapılmış 39beyitlik söz konusu tercüme, Ahidname’nin iki mensur çevirisiyle mukayeseli olarak değerlendirilmiştir.Tercümeler karşılaştırıldığında eldeki manzum tercümenin mensur olanlar yanındaoldukça kısa olduğu görülmüştür. Bununla birlikte mütercim kısa da olsa çoğu konuyaeserinde yer vermeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hz. Ali, Eşter, Ahidname, Hüseyin Şevket, Mısır, Dört Halife Dönemi

GOVERNING WITH WISDOM: HUSEYIN SEVKET’S TRANSLATION OF AHIDNAME WRITTEN IN VERSE BY ALI BIN ABI TALIB

Öz

Ahidname is a work of prose attributed to Caliph Ali in resources. Ali gave this political treatise to Malik Al-Ashtar when he appointed him as the governor of Egypt. Ahidname, which consists of advices to statesmen, has a number of Turkish translations. One of the translations is done by Huseyin Sevket Efendi from Yenisehir. This version is different from other translations in that it was written in verses in the author’s work titled Kosova Sahrası. This study examines Huseyin Sevket Efendi’s translation, which consists of 39 couplets in the form of eulogy, comparatively with two prosaic translations of Ahidname. A comparison of these translations indicates that the poetic translation in hand is relatively shorter than its prosaic counterparts. While they were briefly mentioned, the translator Huseyin Sevket Efendi included as many subjects as possible in his translation

Anahtar Kelimeler

Caliph Ali, Malik Al-Ashtar, Ahidname, Huseyin Sevket, Egypt, Rashidun

Kaynakça

• AVCI, İ. (2009). “Klasik Türk Edebiyatında Gelenekli Bir Yazım Konusu Olarak İlim ve Mal”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 2: 81-116.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.SAİDd...dahiliye-defterler, Dosya No: 81, Gömlek No:475, Tarih: 29 Z 1248.
• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA). DH.SAİDd...dahiliye-defterler, Dosya No: 112, Gömlek No: 219, Tarih: 29 Z 1286.
• CEYHAN, A. (2006). Türk Edebiyatında Hazret-i Ali Vecizeleri. Ankara: Öncü Kitap.
• ÇERÇİ, F. (2007). “Mâlik el-Eşter'e Verdiği Ahd-nâme’ye Göre Hz. Ali’nin Yönetim Anlayı- şı", Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28: 89-125.
• Hazret-i Ali (trz). Nehcü’l-Belâga. hzl. Abdülbaki Gölpınarlı. İstanbul: Der Yayınları.
• Hüseyin Şevket Efendi (1325/1328). Yâdigâr-ı Bahriyye. Sakız: Şems Matbaası.
• Hüseyin Şevket Efendi (1327). Kosova Sahrâsı, Mâzîyi İhyâ Âtîyi İ’lâ Eden Bir Mahşer-i İkbâl. Selanik: Rumeli Matbaası.
• Hz. Ali (2004). Devlet Adamlarına Tavsiyeler, Hz. Ali Diyor Ki. trc. Mehmed Âkif Ersoy. İstanbul: Kayıhan Yayınları.
• KANDEMİR, M.Y. (1989). "Ali (İlmî Şahsiyeti, Fazileti)”, İslam Ansiklopedisi II. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 371-8.
• ÖZAYDIN, A. (1995). "Eşter", İslam Ansiklopedisi XI, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayın- ları, 486-7.
• YILMAZ, M. (2008). Kültürümüzde Arapça ve Farsça Asıllı Vecizeler Sözlüğü I. İzmir: Sütun Yayınları.