TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA “ALEVİ-BEKTAŞİ” ANLAMLI SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE

Yıl 2009, Sayı: 52, 101 - 124, 16.12.2022

Ahmet Günşen

Öz

Türk kültürünün gür bir kolunu oluşturan Alevi-Bektaşi Türk toplulukları, daha çok Alevi, Bektaşi, Kızılbaş ve Tahtacı gibi adlarla anılıp bilinseler de gerek kendileri gerekse de Sünni Türk toplulukları tarafından verilen daha başka adlarla da anılmaktadırlar. Daha çok yöresel kalan bu adların sayısı hiç de küçümsenemeyecek ölçüdedir. Bu adların veriliş sebep ve biçimleri
sadece inanç kültürümüze değil, etnolojik, sosyoekolojik ve demografi k yapımız, sosyal tarihimiz ile dil bilimi (ad bilimi) ile ilgili araştırmalara da katkı sağlayacak niteliktedir. Bu bildiride, Türkiye Türkçesi ağızlarına ait değişik kaynaklar taranarak elde edilen Alevi-Bektaşi anlamlı söz varlığı bir araya getirilmiş; ayrıca bunlar değişik özelliklere bağlı olarak sınıflandırılmış, kökenleri ve dil özellikleri üzerinde de durulmuştur. Elde ettiğimiz adlık söz varlığı malzemesinin, sadece inanç kültürümüze değil, etnolojik, sosyoekolojik ve demografi k yapımız, sosyal tarihimiz yanında dil bilimi (ad bilimi) ile ilgili araştırmalara da katkı sağlayacağını umuyoruz.

Anahtar Kelimeler

Alevilik-Bektaşilik, Türkiye Türkçesi ağızları, söz varlığı, dil bilimi, ad bilimi.