ŞAH İSMAİL’İN EŞİ TAÇLI BEGÜM

Yıl 2009, Sayı: 51, 223 - 233, 25.01.2013

Tufan Gündüz

Öz

Yavuz Sultan Selim ile Şah İsmail arasında yapılan Çaldıran savaşının önemli tartışma konularından birisi de Şah İsmail’in eşi Taçlı Begüm’ün Osmanlıların eline esir düşüp düşmediği meselesidir. Çünkü bu mesele hem Osmanlı hem de Safevî tarihçileri tarafından utanç, cinsiyet, namus, psikolojik üstünlük gibi kavramların gölgesinde takdim edilmektedir. Osmanlı kaynaklarına göre Taçlı Hanım, savaşta esir edilmiş ve Osmanlı bürokratlarından Tacizâde Cafer Çelebi ile evlendirilmiştir. Safevî kaynakları ise onun esaretinden hiç söz etmezler, birkaç gün kaybolduğunu yazarlar. Osmanlı ve Safevî kaynaklarının karşılaştırmalı incelenmesi sonucunda onun bir - iki gün dahi olsa Osmanlıların eline esir düştüğü; ancak, hemen serbest kaldığı ve Şah İsmail’in yanına döndüğü tespit edilmiştir. Bu yüzden onun Anadolu’da kalması ve Tacizâde Cafer Çelebi ile evlendirilmiş olması ihtimal dahilinde değildir. Şah İsmail döneminde sarayın etkili kişilerinden biri olan Taçlı Hanım’ın, Şah İsmail’in ölümünden sonra da ordu ve bürokrasi üzerinde etkinliği sürmüştür. Ömrünün sonlarında ise gözden düşmüş, haremden çıkarılarak Şiraz’a sürgün edilmiştir. Bu makalede Taçlı Hanım’ın Çaldıran Savaşında esir düşüp düşmediği konusu tartışılmış ve onun biyografisine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Taçlı Begüm, Taçlı Hanım, Şah İsmail, Çaldıran Savaşı, Yavuz Sultan Selim, Safeviler, Osmanlılar.