Öz
Türk tarihi açısından önemli bir dönüm noktası olan Çanakkale cephesi savaşları ağırlıklı olarak 1915’te yaşanır. Bu konuda müstakil bir Çanakkale romanı ise ancak 1989’da, Mustafa Necati Sepetçioğlu tarafından kaleme alınan…ve Çanakkale 1 Geldiler, …ve Çanakkale 2 Gördüler, …ve Çanakkale 3 Döndüler adlı üç ciltlik eser ile yazılmış olur. Bu üçlemeden sonra Çanakkale'ye dair romanlarının sayısı artarak devam eder.
Türkiye’de önemli tartışma konularından biri Mustafa Kemal’in Çanakkale savaşlarına etkisi-katkısıdır. Bazı kimseler tarihî açıdan onun bu savaşta önemli bir etkisinin bulunmadığı, bazıları ise savaşın Mustafa Kemal sayesinde kazanıldığını söyler. Başta tarih bilimi alanında ortaya çıkan bu tartışma edebiyata da yansır. Çünkü son dönemde, özellikle yeni tarihselcilik anlayışı ile, tarihî konular farklı bakış açılarıyla ortaya konmakta, gelenekselin dışında yeni tarih düşünceleri ortaya çıkmakta, tartışmalara yeni boyutlar eklenmektedir.
Bu araştırmanın konusu, bir ilk olma özelliği gösteren Mustafa Necati Sepetçioğlu'nun Çanakkale konulu romanlarında Mustafa Kemal'in nasıl anlatıldığı, onun rolüne dair yorumları tespit etmektir. Bunun için bin yüz yetmiş altı sayfalık üç roman dokuman analizi yöntemi ile incelenmiştir. Yazar, üç romanında da Mustafa Kemal'e yer vermiştir. Geldiler ve Gördüler'in ilk yarısına kadar olan bölümde uzaktan anlatılan, hakkında konuşulan bir kahraman iken Gördüler'in ikinci yarısı ve Döndüler'de aktif bir kahraman olarak daha fazla yer vermiştir. Yazar, onu büyük ölçüde görüşlerine önem verilen, bir kurtarıcı olarak algılanan, zaman zaman savaş stratejilerini değiştiren, fikirleri önemsenen, Türk beyi gibi davranan, savaşın kazanılmasında önemli yeri olan bir kahraman olarak yansıtır. Üç romanda da Mustafa Kemal’i eleştiren veya onu olumsuz gösteren bir ifade veya ima bulunmaz.
Anahtar Kelimeler
Sepetçioğlu Romanda Mustafa Kemal Çanakkale savaşı …ve Çanakkale Geldiler …ve Çanakkale Gördüler …ve Çanakkale Döndüler.
Kaynakça
- CARR, E. Hallett, Josep, Fontana, Tarih Yazımında Nesnellik ve Yalınlık (Özer Ozankaya, Çev.). İmge Kitabevi, İstanbul, 1992.
- DOĞAN, Gamze, Gelenekten Modern-Postmodern Anlatıya Çanakkale Romanları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri, 2019.
- ENGİNÜN, İnci, Çanakkale Zaferinin Edebiyata Aksi, Marmara Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Türklük Araştırmaları Dergisi, 2, İstanbul, 1986, 111-129.
- GÜLENDAM, Ramazan, Türk Romanında Çanakkale Savaşı, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 72, Ankara, 2006, 39-47.
- MAT, Celal, Türk Romanında Çanakkale Muharebeleri ve Çanakkale Muharebelerini Konu Alan Romanların Eğitime Etkisi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, 2006.
- MAT, Celal, “Çanakkale Muharebelerini Konu Edinen Romanlar Üzerine”, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10/17, Balıkesir, 2007, 81-100.
- ÖZMEN, Necmettin, İNAN, Safura, “Çanakkale Savaşını Konu Eden Romanlarda Mustafa Kemal Anlatımı I”, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 43, İstanbul, 2024, 208-236.
- ÖZMEN, Necmettin, İNAN, Safura, “Çanakkale Savaşını Konu Eden Romanlarda Mustafa Kemal Anlatımı II”, RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Ö14, İstanbul, 2024, 425-451.
- SEPETÇİOĞLU, M. Necati, … Ve Çanakkale, döndüler, İrfan Yayıncılık, İstanbul, 1998.
- SEPETÇİOĞLU, M. Necati, … Ve Çanakkale, geldiler, İrfan Yayıncılık, İstanbul, 2005a.
- SEPETÇİOĞLU, M. Necati, … Ve Çanakkale, gördüler, İrfan Yayıncılık, İstanbul, 2005b.
- TEKELİ, İlhan, Tarih Yazımı Üzerine Düşünmek, Dost Kitabevi, Ankara, 1998.
- TEKŞAN, Mesut, “Tarihe Sığmayan Destanın Romanı … Ve Çanakkale (1 Geldiler, 2 Gördüler, 3 Döndüler), Erdem, 17/49, Ankara, 2007, 197-210.
- UĞURCAN, Sema, “Çanakkale Savaşı Edebiyatı”, Çanakkale 1915: Tarih, Ekonomi, Edebiyat ve Sanat, (Editörler: M. Mehdi İlhan, Mehmet Bulut, İ, Güran Yumuşak), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2017.
- YALÇIN ÇELİK, S, Dilek, Yeni Tarihselcilik Kuramı ve Türk Edebiyatında Postmodern Tarih Romanları, Akçağ Yayınları, Ankara, 2005.
- YILMAZ, Bora, Metinlerarası İlişkiler Bağlamında Çanakkale Savaşları’nı Konu Alan Romanlar ve Çanakkale Savaşları ile İlgili Anlatılar, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 2/2, İstanbul, 2017, 416-424.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türkiye Sahası Yeni Türk Edebiyatı |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Şubat 2025 |
| Kabul Tarihi | 1 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 53 |
Türk Kültürü İncelemeleri – Haziran 2026 Sözlü Çeviri Özel Sayısı
Çağrı Metni
Sözlü çeviri, gündelik karşılaşmalardan kurumsal etkileşimlere kadar uzanan çeşitli bağlamlarda, iki dilli ve kültürlerarası iletişimin merkezinde yer alır. Türkiye’deki sözlü çeviri ortamlarında, dillerden biri büyük ölçüde Türkçedir ve bu uygulamalar, Türkçenin diğer dillerle etkileşiminde ortaya çıkan iletişimsel, kültürel ve toplumsal dinamikleri yansıtır.
Haziran 2026 sayımız için hazırlamakta olduğumuz bu özel sayıyla, Türkiye’deki sözlü çeviri uygulamalarını farklı tür ve bağlamlarda inceleyen özgün araştırmaları bir araya getirmeyi amaçlıyoruz. Bu çalışmalar, sözlü çevirinin dilsel, kültürel, toplumsal ve göstergebilimsel boyutlarına disiplinlerarası bir bakış sunarak, yalnızca çeviribilim alanına değil; Türk dili, kültürü ve toplumu üzerine yapılan araştırmalara da değerli katkılar sağlayacaktır.
Bu doğrultuda, sözlü çeviri üzerine çalışan ulusal ve uluslararası akademisyenleri, araştırmacıları ve alanda aktif profesyonelleri, Haziran 2026 sayımıza katkıda bulunmaya davet ediyoruz. Özel sayıya, Türkiye’deki sözlü çeviri ortamlarında iletişim süreçlerinin, rollerin ve çeviri uygulamalarının nasıl şekillendiğini tartışan kuramsal veya uygulamalı çalışmalarla katkı sunabilirsiniz.
Araştırma konularının, aşağıdaki temalar çerçevesinde tasarlanması önerilmektedir; ancak farklı yaklaşımlar ve konular da değerlendirmeye alınacaktır.
-Sözlü çeviri ortamlarında Türkçenin söylem yapıları ve etkileşimsel stratejileri,
-Mahkeme, hastane, okul gibi kamusal hizmet alanlarında yürütülen sözlü çeviri pratikleri,
-Andaş ve ardıl çeviride, Türkçeye özgü zorluklar ve stratejiler,
-Göç, azınlıklar ve çokdillilik bağlamında sözlü çeviri uygulamaları,
-Sözlü çeviri eğitimi ve öğretiminde dilsel ve kültürel boyutlar,
- Çeviri etiği ve profesyonel normların Türkiye’deki sözlü çeviri uygulamalarına etkisi,
-Teknoloji destekli sözlü çeviri araçlarının kullanımı,
-Toplumsal kriz, afet ve acil durumlarda sözlü çevirmenin rolü.
Önemli Notlar:
Özel sayıya gönderilecek makaleler için son teslim tarihi 15 Mart 2026 olarak belirlenmiştir.
Yazıların künye bilgileri, dipnot sistemi ve kaynakça gösterim şekli internet sayfamızda bulunan makale yazım şablonuna göre hazırlanacaktır.
Call for Papers
Turkish Cultural Studies – June 2026 Special Issue on Interpreting Studies
Interpreting occupies a central position in bilingual and intercultural communication across a wide range of contexts, from everyday encounters to institutional interactions. In interpreting settings in Turkey, one of the working languages is predominantly Turkish, and these practices reflect the communicative, cultural, and social dynamics that emerge through the interaction of Turkish with other languages.
With this special issue, scheduled for publication in June 2026, we aim to bring together original studies that explore interpreting practices in Turkey across diverse genres and contexts. Adopting an interdisciplinary perspective on the linguistic, cultural, social, and semiotic dimensions of interpreting, these contributions will provide valuable insights not only for the field of Translation and Interpreting Studies but also for research on Turkish language, culture, and society.
In this regard, we invite national and international scholars, researchers, and professionals working in the field of interpreting to contribute to our June 2026 issue. Submissions may include theoretical or applied studies that examine how communicative processes, roles, and interpreting practices are shaped within interpreting settings in Turkey.
Suggested, though not exclusive, areas of research include the following themes; alternative approaches and topics will also be considered.
-Discourse structures and interactional strategies of Turkish in interpreting settings,
-Interpreting practices in public service domains such as courts, hospitals, and schools,
-Turkish-specific challenges and strategies in simultaneous and consecutive interpreting,
-Interpreting practices in the context of migration, minority communities, and multilingualism,
-Linguistic and cultural dimensions in interpreter training and education,
-Translation ethics and the impact of professional norms on interpreting practices in Turkey,
-Use of technology-assisted interpreting tools,
-The role of interpreters in social crises, disasters, and emergency situations.
Important Notes:
The deadline for submitting articles to the special issue is March 15, 2026.
The article's citation information, footnote system, and bibliography format will be prepared according to the article writing template available on our website.