Psikoterapi Sürecinde Manevi Temelli Müdaheleler

Yıl 2021, Sayı: 4, 97 - 111, 30.12.2021

Firdevs Canşı

Öz

Psikoterapi süreci, ruhsal sağaltım yöntemlerinde önemli bir konuma sahiptir. Son zamanlarda din psikolojisinin gelişmesiyle seküler psikoterapi sürecinin yanında manevi psikoterapi de tercih edilmeye başlanmıştır. Bu makalede, seküler psikoterapi ile manevi psikoterapi süreçleri ele alınarak aradaki benzerlikler ve farklılıklar belirtilmeye çalışılmıştır. Öncelikle psikoterapi kavramının farklı tanımları verilerek bu sürecin danışan ve danışman tarafından nasıl ele alındığı gösterilmiştir. Psikoterapi üzerine çeşitli tanımlamalar yapılan literatürde, bu sürece farklı bakış açılarının oluşmasını sağladıkları görülmüştür. Daha sonra seküler psikoterapi yöntemleri ve bu yöntemlerin nasıl işlendiği, danışanda nelere dikkat edildiği ve nasıl sonuçlar alındığı değerlendirilmiştir. Her psikoterapi sürecinin farklı yaklaşımları olduğu, danışanda başka özellikler aradığı ortaya konulmuştur. Bireylere olan farklı yaklaşımları sayesinde her psikoterapi sürecinin kendine has yöntemleri olduğu görülmüştür. Bununla beraber psikoterapi süreçlerinde danışanın zihin dünyasında oluşan psiko-dinamiklerin farkına varılması ve bireyin bu psiko-dinamikleri kendi eliyle değiştirebileceği imkânı sunduğu görülmüştür. Daha sonra psikoterapinin din ve maneviyatla ilişkisi ele alınarak modern psikoloji biliminin aslında dinle paralel bir şekilde ilerleyebileceği gösterilmiştir. Psikoterapinin maneviyatla bir bütün olduğu ve birbirinden ayrılmaz bir ikili olduğu vurgulanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda, manevi temelli psikoterapi süreçlerinin seküler psikoterapi süreçlerine oranla daha olumlu sonuçlar ortaya koyduğu ve ruhsal iyileşme oranlarının daha hızlı yaşandığı görülmüştür. Bu çalışmalar, psikoloji alanında din ve maneviyat gibi konuların da yer alabileceğini göstermiştir. Makalenin son bölümünde ise psikoterapi sürecinde dini müdahaleler ele alınarak inanan bir danışanın inançlarından ayrı tutulmadan bir tedavi süreci geçirilebileceği kanıtlanmıştır. Makalede ele alınan dua, tövbe, namaz ve maneviyat içerikli bibliyoterapi gibi dini müdahalelerin kendine özgü terapötik bir tedavi süreci barındırdığı da görülmüştür. Seküler psikoterapi yöntemlerini uygulayan psikologların bunlarla beraber manevi temelli psikoterapi yöntemlerini uygulayabileceklerini, bunun için psikoloji eğitiminin yanında teoloji eğitimi de almalarının gerekli olduğu araştırmalar sonucunda görülmüştür. Ayrıca manevi psikoterapi sürecindeki danışanın, kendi dini inancındaki ibadetleri aracılığıyla kendini iyileştirme süreçlerine katkıda bulunabileceği de gösterilmeye çalışılmıştır. Böylece psikoterapiyle destek almak durumunda kalan danışanların sahip oldukları maneviyatlarına bağlı olarak yaptıkları ibadetlerin, bu terapötiktedavi sürecine katkı sunabileceği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Manevi danışmanlık ve rehberlik, Psikoterapi yöntemi, Manevi psikoterapi, Maneviyat, Din

Destekleyen Kurum

Mardin Artuklu Üniversitesi

Spiritual-Based Interventions in the Process of Psychotherapy

Öz

Psychotherapy process has an important place in mental therapy methods. Recently, along with the development of the psychology of religion, spiritual psycho therapy has cleared preference alongside the secular psycho therapy process. In this article, the similarities and differences between the processes of secular psycho therapy and spiritual psycho therapy have been tried to point out. First of all, different definitions of the concept of psycho therapy have been given and it’s been shown how this process is handled by the client and the counselor. In the literature, in which various definitions are made on psychotherapy, it has been seen that they provide different perspectives to this process. Then, secular psycho therapy methods and how these methods are processed, about what attention is paid to the client and what results are obtained have been evaluated. It has been revealed that each psycho therapy process has different approaches and seeks different characteristics in the client. In addition, it has been seen that psycho dynamics in the client's mental world are realized in the psycho therapy processes and it provides the opportunity for the individual to change these psycho dynamics with client's own hands. Afterwards, the relationship of psycho therapy with religion and spirituality has been discussed and it has been shown that modern psychology could actually progress in parallel with religion. It has been emphasized that psychotherapy is a whole with spirituality and is an inseparable duo. As a result of the studies, it has been seen that spiritual-based psycho therapy processes how more positive results compared to secular psycho therapy processes, and spiritual recovery rates are experienced faster. These studies have shown that subjects such as religion and spirituality can also take place in the field of psychology. In the last part of the article, it has been proven that a treatment process can be passed by not being separated from the beliefs of a believing client by considering religious interventions in the psycho therapy process. It has also been seen that religious interventions such as prayer, repentance, salaat and biblio therapy discussed in the article have a unique therapeutic treatment process. As a result of research, it has been seen that psychologists who apply secular psycho therapy methods can apply spiritual-based psycho therapy methods together with them, and that it is necessary to take theology education as well as psychology education for this. In addition, it has been tried to show that the client in the spiritual psycho therapy process will contribute to the self-healing processes through their worship in their own religious belief. Thus, it has been emphasized that the worship of the clients who had to receive support with psychotherapy, depending on their spirituality, could contribute to this therapeutic treatment process.

Anahtar Kelimeler

Spiritual counseling and care, Psychotherapy method, Spiritual psychotherapy, Spirituality, Religion

Kaynakça

• Acar, M. C. & Karaca, F. (2019). Dinî boyutun psikolojik danışma sürecine etkisi: Üniversite öğrencileri ile yapılmış deneysel bir çalışma. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 52, 195-216.
• Acar, M. C. (2018). Bireysel psikolojik danışma sürecinde dinî boyut: Üniversite öğrencileri ile yapılan bir araştırma. (Yayınlanmış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, A. R. (2009). İnanma ihtiyacı ve dinî ritüellerin psikolojik değeri. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(2), 87-100.
• Beck, J. S. (2014). Bilişsel davranışçı terapi: Temelleri ve ötesi. ed. M. Şahin. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Belen, F. Z. (2014). Manevi danışmanlıkta bibliyoterapi tekniği ve uygulanması. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulut, S. (2010a). Yetişkinlerle yapılan psikolojik danışmada bibliyoterapi (okuma yoluyla sağaltım) yönteminin kullanılması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(33), 46-56.
• Bulut, S. (2010b). Bibliyoterapi yönteminin okullarda psikolojik danışmanlar ve öğretmenler tarafından kullanılması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34), 17-51.
• Cirhinlioğlu, F. G. (2020). Din psikolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Corey, G. (2015). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuram ve uygulamaları. (çev. T. Ergene). Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Cüceloğlu, D. (2009). İnsan ve davranışı: Psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ekşi, H. & Kaya, Ç. & Çiftçi, M. (2016) Maneviyat ve psikolojik danışma. [içinde] Manevi Yönelimli Psikoterapi ve Psikolojik Danışma (ss. 22-24). ed. H. Ekşi & Ç. Kaya. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Freud, S. (1910). The origin and development of psychoanalysis. The American Journal of Psychology, 21(2), 181-218.
• Ghufran, M. (2020). Spirituality and health in relation to religious internalization and collective religious practices. International Journal of Islamic Psychology, 3(1), 1-9.
• Horozcu, Ü. (2017). Din psikolojisi. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Horozcu, Ü. (2019). Ruh sağlığı ve din. [içinde] Din Psikolojisi (ss. 181-185). ed. M. D. Karacoşkun. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Hökelekli, H. (1992). Din psikolojisi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kara, E. (2009). Din ve psikolojik açıdan bağışlayıcılığın terapötik değeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 221-229.
• Kaya, M. & Küçük, N. (2017). İbadetler ile hayatın anlamı ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 42, 17-44.
• Kaymakcan, R. & Şirin, T. (2013). Bilişsel-davranışçı psikoterapi yaklaşımı ile bütünleştirilmiş dini danışmanlık modeli’nin din eğitimi alan erkek üniversite öğrencilerinin durumluk ve sürekli kaygı düzeylerine etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 111-148.
• Koç, M. (2012). Manevî-[psikolojik] danışmanlık ile ilgili Batı’da yapılan bilimsel çalışmaların tarihi ve literatürü (1902-2010) üzerine bir araştırma-ı. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(2), 201-237.
• Murdock, N. L. (2014). Psikolojik danışma ve psikoterapi kuramları. (çev. ed. F. Akkoyun). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Necati, M. O. (2011). Kur’an ve psikoloji. (çev. H. Aydın). Ankara: Fecr Yayınları.
• Özmen, M. (1999). Kısa süreli tedavilerde terapötik etkinliğin arttırılması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 2(4), 239-246.
• Öztürk, M. O. (2016). Psikanaliz ve psikoterapi. Ankara: Türkiye Psikiyatri Derneği Yayınları.
• Seyhan, B. Y. (2013). Dua tutumu ile psikolojik iyi olma hali arasındaki ilişkiler: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(2), 157-183.
• Yalom, I. D. (1999). Varoluşçu psikoterapi. (çev. Z. İ. Babayiğit). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Yıldırım, M. (2019). İhsan modeli ile manevi danışmanlık uygulamalarının psikolojik rahatsızlıklar üzerindeki iyileştirici etkisi üzerine deneysel bir çalışma (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.