Cilt: 4 Sayı: 2, 25.07.2010

Yıl: 2010

Araştırma Makalesi

Derlemeler

Olgu Sunumları

"Türk Tıp Dergisi" bağımsız, tarafsız, çift-kör gözden geçirme ilkeleri üzerine yayınlanmakta olan bir genel tıp dergisidir. "Türk Tıp Dergisi” ’nin öncelikli amacı tıp ve diş hekimliği alanlarında yapılan, bilimsel açıdan nitelikli ve literatüre yeni bir katkı sunacak olan klinik ve deneysel araştırmalar ile teorik çerçeveli makaleleri yayınlamak, klinik uygulamayı geliştirmek, ulusal ve uluslararası bilgi paylaşımına katkıda bulunmak ve eğitim ve araştırmanın sürekliliğini sağlamaktır. 

"Türk Tıp Dergisi", genel tıp ve diş hekimliği alanlarını ilgilendiren tüm konulardaki orijinal, tıbbi, klinik öncesi ve klinik araştırmaları ve incelemeleri yayınlayan açık erişimli süreli yayın organıdır. Türk Tıp Dergisi birçok yazı türünü kabul eder. Orijinal makalelerin yanı sıra kısa rapor, derleme yazıları, olgu sunumları, editöre mektuplar, eğitim yazıları, literatür özetleri ve kongre/toplantı izlenimlerini de yayınlar.
"Türk Tıp Dergisi" her yılın Şubat, Mayıs, Ağustos, Kasım aylarında olmak üzere üç (3) ayda bir yılda dört (4) kez yayınlanır. Gerekli durumlarda özel ya da ek sayılar da yayınlanabilir. Derginin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Türk Tıp Dergisi bilim etiği çerçevesinde çift-kör hakemlik süreçleri, uygun yayın süresinin sağlanması ve hızlı gözden geçirme ilkesi ile hareket etmektedir. Derginin hedef kitlesi tıp ve diş hekimliği alanlarında çalışan veya bu alanlara ilgi duyan araştırmacılardır.
"Türk Tıp Dergisi" açık erişim olup, kayıt, makale gönderme ve kabul edildiği takdirde makalenin yayınlanması ücretsizdir. Yayınlanmak üzere gönderilen makalelerin daha önce başka bir dergide yayınlanmamış olması gerekmektedir. İçerik, yayın sürecinin tamamlanmasını takiben derginin internet sayfasında ücretsiz erişime açık hale getirilir.  

YAZI HAZIRLAMA

Yazılar ICMJE (Recommendations for the Conduct, Reporting, Editing ve Publication of Scholarly Work in Medical Journals) (Aralık 2015'te güncellenmiştir - http://www.icmje.org/icmje-recommendations.pdf) standartlarına uygun olarak hazırlanmalıdır. Yazarların, çalışmanın türüne göre ilgili rehberleri esas almaları gerekmektedir. Randomize araştırma çalışmaları için CONSORT (Consolidated Standards of Reporting Trials), gözlemsel orijinal araştırma çalışmaları için STROBE (Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology), meta analizler için PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses), ağ meta analizleri için PRISMA-NMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses for Network Meta-Analysis) non-randomize davranışsal ve halk sağlığı değerlendirmeleri için TREND (Transparent Reporting of Evaluations with Non-randomised Designs) rehberlerinin kullanılması önerilmektedir.
Yazılar yalnızca derginin çevrim-içi makale gönderme ve değerlendirme sistemi olan DergiPark ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Yenimahalle Eğitim Araştırma Hastanesi resmi internet sitesi üzerinden gönderilmelidir. Başka herhangi bir mecradan gönderilen yazılar değerlendirmeye alınmayacaktır. Dergiye gönderilen yazılar öncelikle, dergi yazım kurallarına uygunluk ve yazım dili açısından Editöryal Kurul tarafından ön bir değerlendirme sürecinden geçirilecektir. “Türk Tıp Dergisi”nde yayınlaması uygun görülmeyen, yazım kuralları ve gerekliliklerini yerine getirmeyen veya içerik olarak yeterli bulunmayan yazılar bu aşamada yazarlara geri gönderilir ya da reddedilir.
Dergiye gönderilecek yazıların ana metni Türkçe veya İngilizce olarak hazırlanabilir. Türkçe ve İngilizce özet 300 kelimeyi geçmemelidir. Yazıların tam metni "yazar isimlerinin bulunduğu" ve "yazar isimlerinin bulunmadığı" iki ayrı dosya olarak sisteme yüklenmelidir. Bir yazı için sisteme en az 7 dosyanın yüklenmesi gereklidir. Bunlar;
1)  Ön yazı
2) Başvuru sayfası
3) Yazar isimlerini içeren tam metin (özet, tam metin, referanslar, tablolar, resim veya şekilleri içermelidir)
4) Yazar isimleri silinmiş tam metin (özet, tam metin, referanslar, tablolar, resim veya şekilleri içermelidir)
5) Doldurulmuş ve imzalanmış “Telif Hakkı Devir Formu
6) İntihal raporu
7) Etik kurul onay formu (gerekli ise) (Etik kurul onayı gerekmeyen yazılarda "Etik kurul onayı gerekmemektedir" ifadesini içeren imzalı belgenin yüklenmesi gereklidir)

Bu 7 dosyanın dışında ek materyal, resim veya grafik dosyaları da gerekli ise sisteme ayrıca yüklenmelidir. Yazarlar, makale gönderim ve değerlendirme sürecine ilişkin iletişimi sistem üzerinden yapabilirler.


YAZI TÜRLERİ

“Türk Tıp Dergisi”, orijinal makalelerin yanı sıra kısa rapor, derleme yazıları, olgu sunumları, editöre mektup, eğitim yazıları, literatür özetleri ve kongre/toplantı izlenimleri dahil birçok yazı türünü kabul eder.
•Araştırma Makaleleri: ”Türk Tıp Dergisi”, tüm alanlarda yapılmış orijinal klinik (sağlıklı veya hasta bireylerle yapılan) veya deneysel (insan, hayvan veya in-vitro) araştırma makalelerini kabul eder. Bu makaleler randomize kontrollü çalışmalar, gözleme dayalı çalışmaları (kohort, olgu-kontrollü veya kesitsel), tanısal doğruluk çalışmaları, sistematik derlemeleri ve meta-analizleri, randomize olmayan davranışsal ve halk sağlığı müdahale çalışmalarını, deneysel hayvan çalışmaları veya başka klinik ve deneysel çalışmaları içerebilir.
•Olgu Sunumları ve olgu serileri: ”Türk Tıp Dergisi”, özgün, eğitici veya nadir karşılaşılan olgu sunumlarını ve olgu serilerini yayınlar.
•Derlemeler: ”Türk Tıp Dergisi”, hastalıkların doğal seyri, güncel tanı ve tedavi yaklaşımları hakkında klinisyenlere yönelik olarak yazılan klinik derlemeleri, hastalıkların mekanizması ve tedavisinin bilimsel temeli üzerine yapılan temel bilim derlemelerini ve yeni ilaçlar ve cihazlar hakkında yazılmış güncel derlemeleri yayınlar.
•Kısa raporlar: İlgili alanda önemli katkısı olabilecek araştırma verilerini kısa ve öz olacak şekilde yayınlar. Kısa raporlarda Türkçe ve İngilizce başlık, tek paragraf olacak şekilde Türkçe ve İngilizce özet, Türkçe ve İngilizce olmak üzere anahtar kelime yer almalıdır. Kısa raporlarda en fazla iki tablo ve bir şekil/grafik/resim bulunmalıdır. Bölümlendirilmiş özet hazırlanmasına gerek yoktur.


YAZIM KURALLARI

• Araştırma makalelerinin 4000, sistematik derleme ve meta-analizlerin 5000, olgu sunumlarının 2500 kelimeden az olması (özet/tablo/şekil/referanslar hariç) gerekmektedir. İlk sayfa hariç tüm yazıların sağ alt köşelerinde sayfa numaraları bulunmalıdır. Yazıda, konunun anlaşılmasında gerekli olan sayıda ve içerikte tablo ve şekil bulunmalıdır. Yazılar en fazla beş tablo ve 3 şekil içermelidir.
• Genel Format: Tüm yazılar A4 boyutlarında yazılmalı, sayfanın kenar boşlukları üstten, alttan ve yanlardan 2,5 cm kalacak şekilde düzenlenmelidir. Kaynaklar makale içinde yapılan atıf sırasına göre dizilmelidir. Kaynaklar, tablolar ve şekil açıklamaları dâhil metnin tümü 1,5 satır aralıklı, her iki yana dayalı ve 12 punto yazı karakteri kullanılarak yazılmalıdır. Mümkün olduğu sürece dipnotlar, semboller ve diğer özel karakterler için “Times New Roman” 10 punto yazı biçimi kullanılmalıdır. Kısaltmaların açıklamaları ilk kullanıldıkları yerde verilmeli ve takiben parantez içinde kısaltması yazılmalıdır. Makalede kullanılan kısaltmalar uluslararası kabul edilen şekilde olmalıdır.
• Olgu sunumları, özetlerden sonra giriş, olgu sunumu ve tartışma başlıkları altında düzenlenmelidir.
• Yazının Bölümleri: Tüm araştırma makaleleri aşağıdaki başlıklara uygun şekilde yazılmalıdır:
• Başvuru mektubu: Yazarlar, yazının başlığını, yazının türünü ve gönderilen çalışmanın daha önce bilimsel bir toplantıda sunulup sunulmadığını belirtmelidir. Bu başvuru mektubu yazı, “Türk Tıp Dergisi” tarafından incelenme sürecindeyken başka bir yerde yayınlanmayacağı veya yayınlanmak üzere değerlendirilmeyeceğine ilişkin bir açıklama içermelidir. Başvuru mektubunun alt kısmında yazışmadan sorumlu yazarın tam adı, adresi, telefon numarası ve e-posta adresi dâhil iletişim bilgileri verilmelidir. Başvuru mektubu yazışmadan sorumlu yazar tarafından imzalanmalı, tarayıcıdan geçirilmeli, yazının diğer dosyalarıyla birlikte jpg veya pdf formatında sunulmalıdır.
• Kapak Sayfası: Kapak sayfası aşağıdaki unsurları da içeren ayrı bir elektronik dosya şeklinde hazırlanır. Bu dosyada aşağıdaki sıra ile bilgiler verilmelidir:
• Makale Başlığı (Türkçe ve İngilizce olarak, herhangi bir kısaltma olmadan ve açıklayıcı olarak): Makale başlığı mümkün olduğunca kısa ve açıklayıcı olmalı, başlıktaki bütün kelimeler büyük harfle başlamalı (bağlaçlar hariç), kalın puntoda yazılmalı ve sayfanın ortasına yerleştirilmelidir. Türkçe makalelerde başlık hem Türkçe hem de İngilizce olarak yazılmalıdır. Makale başlığında kesinlikle kısaltma kullanılmamalıdır.
• Tüm yazarların tam adları ve kurumları açık olarak yazılmalı ve herhangi bir akademik unvan kullanılmamalıdır.
• Kapak sayfası bütün yazarların kurum bilgilerini (kurumun adı, şehri ve ülkesi) içermelidir.
• Yazarlar, yazar adının sağ üst köşesinde ve her kurumun başında yer alan "1" "2" "3" belirteçleri ile işaretlenmelidir.
• Makalede yazışmalardan sorumlu yazar belirtilmeli "*" ile işaretlenmeli, adı, e-posta adresi ve telefon numarası belirtilmelidir.
• Tüm yazarların ORCID numaraları bu sayfada yer almalıdır.
• Varsa, çalışmanın sunulduğu bilimsel toplantının yer ve tarihi belirtilmelidir.
• Çalışma için herhangi bir mali destek alınmışsa belirtilmelidir.
• Özet: Başlık sayfasından sonra ayrı sayfalara Türkçe ve İngilizce özet yazılmalıdır. Türkçe ve İngilizce özetler en çok 300 sözcük içermeli ve aşağıdaki başlıklara göre biçimlendirilmelidir: (1) Amaç, (2) Yöntem, (3) Bulgular, (4) Sonuç. Yukarıdaki başlıklar altında kısaca yazının konusu, çalışmanın nasıl yapıldığı, temel bulguları ve yazarların bu bulgulardan çıkardığı sonuçlar verilmelidir. Olgu sunumu ve derlemelerde özetlerinde herhangi bir alt başlık olmamalıdır. Özetlerde mümkün olduğunca az kısaltma kullanılmalı, kaynak olmamalıdır.
• Anahtar kelimeler: İngilizce anahtar kelimeler, Medical Subject Headings (MeSH)’e uygun olacak şekilde en fazla altı adet olmalıdır. Türkçe anahtar kelimeler, Türkiye Bilim Terimleri' ne uygun olacak şekilde en fazla altı adet olmalıdır.
• Giriş: Kısaca, araştırılan konu ile ilgili mevcut veriler ile birlikte çalışmanın amacı yazılmalıdır. Konunun özgünlüğü ve literatüre katkısı ele alınmalıdır.
• Gereç ve Yöntem: Çalışmanın nasıl yapıldığı, katılımcıların nasıl seçildiği, hangi yöntemlerin kullanıldığı bu bölümde detaylıca yazılmalıdır. Kullanılan yeni veya modifiye yöntemler detaylıca tanımlanmalıdır. İlaçlar ve kimyasal ajanların dozları, konsantrasyonları, uygulama yolu ve süreleri belirtilmelidir. Etik kurul izni (Etik komitesinin adı gizlenerek, onay tarihi, düzenleme numarası) belirtilmelidir. İdari izin gerektiren çalışmalar için ilgili makamlardan alınan izin belirtilmelidir. Yöntemler bölümünde bir alt başlık altında, verilerin özetlenmesi, hipotezin test edilmesi ve testlerde temel alınan istatistiksel farklılık düzeyi dâhil kullanılan tüm istatistiksel metotlar kısa ve öz bir şekilde yazılmalıdır. Kullanılan yazılım tanımlanmalıdır.
• Bulgular: Bulgular mantıksal bir sırada ve metinde olabildiğince ayrıntılı olarak yazılmalı, şekil ve tablolar ile desteklenmeli, şekil ve tablolarda verilen bilgiler, gerekmedikçe metinde tekrarlanmamalıdır.
• Tartışma: Çalışmanın birincil ve ikincil sonuçları kısaca sunulmalı, literatürdeki benzer ve farklı bulgularla karşılaştırılmalıdır. Çalışmanın kısıtlılıkları ve güçlü yönlerine bu bölümde değinilmelidir.
• Sonuç: Çalışmada ulaşılan sonuçlar ve öneriler bu bölümde özetlenmelidir. Çalışmanın sonuçlarıyla desteklenmeyen çıkarımlarda bulunmaktan kaçınılmalıdır.
• Çıkar Çatışması: Bu başlık altında tüm potansiyel çıkar çatışmaları ve varsa rekabet alanları beyan edilmelidir. İlaç şirketleri, biyomedikal cihaz üreticileri veya makalenin konusu ile ilgili servis veya ürünü bulunan diğer şirketlerle olan tüm ilişkiler açıkça belirtmelidir. Eğer çıkar çatışması yoksa bu bölüme “çıkar çatışması bulunmamaktadır” ifadesi yazılmalıdır.
• Finansal destek: Bu başlık altında varsa çalışmayı destekleyen fon veya kuruluşların adları yazılmalıdır.
• Teşekkür: Çalışmaya katkısı olmuş ancak yazarlık kriterlerini karşılamayan bireylerin adları bu bölümde verilmelidir. Adları geçen tüm kişilerin onayı alınmalıdır.
• Kaynaklar: Kaynak sayısı araştırma makalelerinde en fazla 50, olgu sunumlarında en fazla 30 olabilir. Kısa literatür gözden geçirme ve/veya olgu serilerinde 30, derlemelerde (sistematik derlemeler ve meta-analizler hariç) ise en fazla 80 olabilir. Kaynaklar yazıda geçiş sırasına göre “APA” alıntılama biçimine göre yazılmalıdır. Farklı kaynak türlerine göre APA alıntılama biçim örneklerine buradan ulaşılabilir.
• Şekiller: Şekiller, tam metin dosyasından ayrı olarak hazırlanmalı ve sisteme yüklenmelidir. Her şekil kendi dosyası içinde farklı sayfalarda sunulmalıdır. Röntgen, BT, MR filmleri ve diğer tanısal görüntülemeler ve patolojik örneklerin fotoğrafları JPEG ya da GIF formatında, yüksek çözünürlükte görüntü (en az 300 DPI) oluşturacak elektronik dosya şeklinde kaydedilebilir. Resimlerin üzerindeki harfler, sayılar ve semboller açık ve tüm makalede eşit, yayın için küçültüldüklerinde bile okunabilecek boyutlarda olmalıdır. Resimler mümkün olduğunca tek başlarına anlaşılabilir olmalıdır. Eğer hasta fotoğrafı kullanılacaksa, hasta veya yasal olarak sorumlu yakınından yazılı izin alınmalıdır. Şekil ve resim sayısı en fazla üç olabilir.
• Tablolar: Tablolar tam metin dosyasından ayrı olarak hazırlanmalı ve sisteme yüklenmelidir. Her tablo ya da şekil kendi dosyası içinde farklı sayfalarda sunulmalıdır. Her bir tabloya kısa bir başlık verilmelidir. Açıklamalar başlıkta değil, dipnotlarda yapılmalıdır. Dipnotlarda standart olmayan tüm kısaltmalar açıklanmalıdır. Metin içinde her tabloya atıfta bulunulduğundan emin olunmalıdır. Tablo verileri veya şekiller yayımlanmış başka bir kaynaktan alınmışsa bunun için gerekli izinler alınmalıdır. Yazılar en fazla beş tablo içermelidir.
Yazıların Değerlendirilmesi
• Yazının Türk Tıp Dergisi sistemine yüklenmesi, daha önce yayınlanmadığı (özet ya da bir sunu, inceleme ya da tezin bir parçası şeklinde yayınlanması dışında), başka bir yerde yayınlanmasının düşünülmediği ve Türk Tıp Dergisi’nde yayınlanmasının tüm yazarlar tarafından uygun bulunduğu anlamına gelmektedir.
• Yayın kurulu tarafından uygun görülen yazılar daha detaylı değerlendirmeler için hakemlere gönderilir. Hakem raporları ve editöryal değerlendirme sonucuna göre yazar(lar)dan düzeltme(ler) istenebilir. Hakemler ya da editör kurulunca önerilen tüm değişikliklere maddeler halinde yanıt verilmesi ve yeniden düzenlenmiş makaleler yüklenirken değişikliklerin metin içinde belirtilmesi gerekmektedir. Yazıların kabulü orijinallik, etik, bilimsel içerik ve çalışmanın konusu ile ilgili derginin yayın politikalarına bağlıdır. Tüm itirazlar ve istekler editörlere yazılı olarak bildirilmelidir. Yayın Kurulu, gerekli gördüğü durumlarda yazıların özünü değiştirmeden metinde düzeltme yapmakla yetkilidir.
• Türk Tıp Dergisi, makalelerin değerlendirmesi için çift kör hakemlik sürecini benimsemiştir. Yayın Kurulu tarafından uygun görülen yazılar, isimleri gizli tutulan, konuyla ilgili hakemlere gönderilir. Hakem belirleme yetkisi editör kuruluna aittir. Yayın Kurulu hakem raporlarını ve belirtilen birçok faktörü dikkate alarak karar verir.
Kabul edilen makaleler ve yayın süreci:
• Kabul edilen yazılar basım sürecine girer. Yazının baskı öncesi provası yazışmadan sorumlu yazara gönderilir ve iki gün içerisinde kontrol edilerek dergiye geri gönderilmesi istenir. Kabul edilmiş yazılar Yayın Kurulu'nun onayı ile yayınlanmak üzere sıraya alınır ve en kısa zaman içerisinde çevrimiçi olarak yayınlanır.

ETİK İLKELER
YAZARLAR İLE İLGİLİ ETİK KURALLAR
• Yazarlar ve araştırmacılar her türlü etik ilkeyi ve bununla ilgili yazılı dokümanları inceleyerek, peşinen kabul etmiş sayılırlar.
• Araştırma, sorumlu ve yetkin kişiler tarafından yürütülmeli, uzman olmayan kişilerin katılımcılar üzerinde uygulama yapmalarına izin verilmemelidir.
• Katılımcılara araştırmanın amacı, uygulama süreci, olası riskler ve yararlar açıklanmalıdır.
• Katılımcıların araştırmaya katılıp katılmama ya da katılmaları durumunda istedikleri zaman çekilme hakkına saygı gösterilmelidir.
• Katılımcıların 18 yaşından küçük olmaları durumunda, araştırmayla ilgili bilgiler katılımcıların kendilerine ve yasal velisi/vasisine, katılımcıların herhangi bir nedenle (zihinsel özür, hastalık, bunama vb.) ayırt etme gücüne sahip olmamaları durumunda ise katılımcının yasal sorumlusuna (vasisine) verilir. Aydınlatılmış onam formları kişi 18 yaşından büyükse kendisi, eğer küçükse velisi/vasisi tarafından doldurulmalı ve imza edilmelidir.
• Aydınlatışmış onam formlarındaki bilgilerin katılımcıların yaşına göre açık ve anlaşılır olmasına dikkat edilmelidir.
• Katılımcıların kişisel veri niteliği taşıyabilecek ya da kimliklerinin anlaşılmasına neden olabilecek bilgileri ya toplanmamalı ya da anonimleştirilerek gizli tutulmalıdır.
• Haklı ve kabul edilebilir bir neden bulunmadıkça hiç kimse araştırmaya katılma hakkından mahrum edilmemelidir.
• Araştırmaya katılmamaktan ya da araştırmadan çekilmekten dolayı hiçbir katılımcı hakkından mahrum olmamalı ve zarar görmemelidir.
• Araştırma sürecinde başlangıçtaki açıklamalardan farklı uygulamalar söz konusu olursa katılımcılar yeni duruma ilişkin bilgilendirilmelidir.
• Veri toplama araçlarının (anket, görüşme vb.) içeriği ve uygulanış biçimi, katılımcıları küçük düşürücü, ayrıştırıcı, rahatsız edici, yorucu, işleri aksatıcı vb. olumsuz özellikler taşımamalıdır.
• Deneysel araştırmalarda süreçte yer alan uygulamaların katılımcıları olumsuz etkileme olasılığı en aza indirilmelidir.
• Katılımcılara, araştırmanın amacı, beklenen yararları, nasıl yürütüleceği, olası riskleri, gizlilik ilkesi ve neler beklendiği ile ilgili bilgi verilmelidir.
• Bu açıklamalar, katılımcıların araştırmayla ilgili davranışlarını ve veri toplama araçlarına verecekleri yanıtları etkilemeyecek özellikte olmalıdır.
• Araştırmacının veya araştırma ekibi sorumlusunun adı, adresi ve telefon numarası bu yazıda belirtilmelidir. Araştırma bir kurumda gerçekleştirilecekse ilgili kurum yöneticilerinin yazılı onayı alınmalıdır.
• Bir uygulama grubuna yapılan uygulamanın diğer gruplara yapılan uygulamalardan daha etkili çıkması durumunda, araştırma sona erdikten sonra tüm gruplara bu uygulamadan yararlanma şansı tanınmalıdır.
• Araştırmacı, araştırma sırasında ve sonrasında topladığı verilerin gizlilik kuralına uyularak korunmasını ve saklanmasını sağlamakla yükümlüdür.
• Ortak yazarlı çalışmalarda herkesin görev ve sorumlulukları net olarak tanımlanmalıdır. Paylaşılan görevlerin hangi düzeyde katkı sayıldığı açıkça belirtilmeli ve bunun karşılığı olan yazar sırası oluşturulmalıdır. İlke olarak, araştırmanın yapılmasına ve rapor haline getirilmesine önemli katkı sağlayanların ortak yazar olması gerekir.
• Bilimsel yanıltma, bilimsel ihmal/disiplinsiz araştırma, bilimsel araştırma/kasıtlı sahtekârlık, çarpıtma, gizleme, uydurma, bilimsel aşırma, tam aşırma, bilimsel korsanlık, kendinden aşırma, yineleme, dilimleme, kardeş yayın çıkarma, atıf yapmama gibi etik dışı davranışlar sergilememelidir.
• Başkalarına ait fikir, söylem, görüş, veri, yorum, değerlendirme, öneri, yayın, çizim ve uygulamalardan yararlanırken izin ve kaynaklar açıkça belirtilmelidir.
• Bir kaynaktaki çizelge ya da şekli olduğu gibi kullanan bir araştırmacı ilgili çizelge ya da şeklin altında özgün kaynağı açıkça belirtmelidir.
• Kaynak göstermenin yanı sıra, telif hakkı vb. yasal zorunlulukların gerekli kıldığı durumlarda, telif haklarını elinde tutan kişi veya kuruluştan izin alınması gerekir.
• Eserlerde yazar adlarıyla ilgili etik kurallara uyulmalıdır. Yazar adları ve sırası, çalışmaya yapılan katkıya göre belirlenmelidir. Yayımlanan eser üzerindeki sıralama bu katkıyı ifade eder. Ortak yazarlı çalışmalarda, tüm yazarlar, çalışmanın tümünden bilimsel ve etik açıdan sorumludur.
• Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek veya katkısı olan kişileri dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların adlarını sonraki baskılarda eserden çıkartmak, aktif katkısı olmadığı hâlde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek etik olarak uygun görülmemektedir.
• Henüz sunulmamış veya savunularak kabul edilmemiş tez ya da çalışmalar, sahibinin izni olmadan kaynak olarak kullanılmamalıdır.
• Eserlerde, kurum/kuruluş adresleri doğru ve eksiksiz olarak verilmelidir.
• Bir araştırma belirli bir kurum ya da kişi tarafından mali olarak desteklenmişse, araştırma raporunda mali desteğin kaynağı mutlaka belirtilmelidir. Bazen mali destek sağlayan kurum sayısı birden çok olabilir. Bu durumda destek veren kurumların tümü eksiksiz olarak belirtilmelidir.


EDİTÖRLERLE İLGİLİ ETİK KURALLAR

Gönderilen bir çalışmanın değerlendirilme sürecinde, editörlerin uyması gereken bilimsel etik ilkeler şunlardır:
• Çalışmayı önyargısız (ırk, din, milliyet, cinsiyet, düşünce, eğilim, kurumsal veya kişisel yakınlık gibi etkilerden uzak), tarafsız, objektif ve bağımsız olarak değerlendirmelidir.
• Değerlendirme sürecini ihmal nedeniyle veya kasten geciktirmemelidir.
• Çalışmanın etik kurallara uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini dikkate almalıdır.
• Çalışmayla ilgili olarak yayın kurulu üyeleri, hakemler ve yazarlar dışındaki kişilerle bilgi alışverişinde bulunmamalıdır.
• Hakem raporları üzerinde herhangi bir değişiklik yapmamalı, gerçeğe aykırı rapor düzenlememelidir.
• Çalışmayı, çalışma yayımlanmadan önce kendi araştırmalarında kullanmamalı, başkalarının kullanmasına fırsat vermemelidir.
• Değerlendirme ve yayın sürecinin hiçbir aşamasında yazarlara olumlu ya da olumsuz anlam taşıyabilecek yanlış bilgi vermemelidir.
• Editör sorumluluğu altında çift kör değerlendirme yapılmaktadır.
HAKEMLERLE İLGİLİ ETİK KURALLAR
Gönderilen bir çalışmanın değerlendirme sürecinde, hakemlerin uyması gereken bilimsel etik ilkeler şunlardır:
• Çalışmayı, önyargısız (ırk, din, milliyet, cinsiyet, düşünce, eğilim, kurumsal veya kişisel yakınlık gibi etkilerden uzak), tarafsız, objektif ve bağımsız olarak değerlendirmelidir.
• İlgi alanı uyuşmazlığı, kişisel ya da mesleki yakınlık, çıkar çatışması-örtüşmesi ve zaman kısıtlılığı gibi nedenlerle çalışmayı değerlendiremeyeceği veya değerlendirmek istemediği durumlarda, çalışmayı en kısa sürede editöre veya kurul başkanına iade etmelidir.
• Çalışmayı kendisine gönderen editör veya kurul başkanı dışındaki kişilerle ve yazarlarla çalışmayla ilgili olarak bilgi alışverişinde bulunmamalıdır.
• Çalışmaya ilişkin verilerin gizlilik kuralına uyularak korunmasını ve saklanmasını sağlamakla yükümlüdür.
• Çalışmanın etik kurallara uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini dikkate almalıdır. Etik bir sorun gördüğü çalışmayı editörle paylaşmalıdır.
• Çalışmayla ilgili görüş, değerlendirme ve önerilerini raporunda açık ve anlaşılır şekilde ifade etmeli ve gerekli durumlarda literatür verileriyle desteklemelidir. Yorum ve önerilerini açıkça belirtmeli, genel ifadelerle geçiştirmemelidir.
• Dergi yayın politikaları gereği sponsorluk veya reklam kabul etmemektedir.
Yayınlar Creative Commons (CC BY-NC 4.0) altında lisanslanmıştır. Derginin politikası bilimsel katkıya dayanmaktadır ve yayınların ticari kullanımına izin vermez. CC'nin NonCommercial (NC) lisansları, "öncelikli olarak ticari avantaj veya parasal tazminata yönelik veya buna yönelik" kullanımları yasaklar. Bu noktada, yazarlar, telif hakkına sahip olduklarını ancak makalelerinde yayıncıya münhasır haklar lisansladığı özel bir lisans sözleşmesi imzalar. Bu özel anlaşma ile yayıncı ticari kullanım yapma ve yetkilendirme hakkına sahip olur. Yayınlar, dergiye ve yazarlara atıf yapılmak kaydıyla tamamen veya kısmen kullanılabilir veya paylaşılabilir.
Bu eser Creative Commons Atıf-Gayri Ticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.


YAYIN POLİTİKASI

Dergimiz tüm süreçlerinde Comitee on Publication Ethics (COPEⓒ) tarafından deklare edilen ilkeleri benimsemektedir. Yayınları bu kapsamda ele almaktadır. Yazarlar bu hususta daha ayrıntılı bilgiye https://publicationethics.org/guidance/Guidelines, https://publicationethics.org/guidance/Flowcharts, https://publicationethics.org/guidance/Case linkleri aracılığıyla ulaşabilirler.
Çalışmalarda insan ve hayvan haklarının ihlal edilmemesi esastır. İnsanların katılımcı olduğu veya hayvan deneklerinin kullanıldığı çalışmalarda araştırma yöntemine uygun biçimde etik onay vermeye yetkili makamlardan (üniversiteler, enstitüler, Sağlık Bakanlığı vb) Helsinki Bildirgesi’ni esas alan etik kurul onayı alınmış olmalıdır. Yazının gereç ve yöntem bölümünde bilgilendirilmiş onam, etik kurul adı, etik kurul onay tarihi ve numarası ile ilgili bir açıklama belirtilmelidir.
Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalarda, hayvanların acı ve ıstırabını önlemek için alınan önlemler açıkça belirtilmelidir. Hastaların anonimliğini dikkatli bir şekilde korumak yazarların sorumluluğundadır. Hastaların kimliğini ortaya çıkarabilecek fotoğraflar için, hastanın veya yasal temsilcisinin imzalı izin belgeleri eklenmelidir.
Etik kurul onay belgesinde, çalışmada ismi geçen tüm yazarların yer alması zorunludur. Etik kurulda ismi olmayan birinin hediye yazarlık kapsamında ya da başka çıkar ilişkileri doğrultusunda haksız bir biçimde yayında yer almasına müsaade edilmemelidir. Etik kurul belgesiyle beraber araştırmacıların çalışmanın hangi kısmında görev aldıkları açıkça belirtilmelidir.
Dergiye gönderilen tüm çalışmalarda intihal ve çoklu yayın (duplikasyon), bölerek yayınlama (salamizasyon) konuları açısından ihlal olmaması gerekir ve yazarlar bu konuda yükümlüdür. Yazarlar yayını gönderirken intihal raporlarını da sisteme eklemelidirler.
COPEⓒ, ilkelerine ters düşen hiçbir çalışma bu dergide yayımlanamaz.
Derginin editöryel ve yayın süreçleri International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE), World Association of Medical Editors (WAME), Council of Science Editors (CSE), Committee on Publication Ethics (COPE), European Association of Science Editors (EASE) ve National Information Standards Organization (NISO) organizasyonlarının kılavuzlarına uygun olarak biçimlendirilmiştir. Ayrıca bu süreçler, Principles of Transparency and Best Practice in Scholarly Publishing (doaj.org/bestpractice) ilkelerine uygun olarak yürütülmektedir.
Gönderilen makaleler, özgünlük ve bilimsel kalite bakımından değerlendirilir. Gönderilen yazıların daha önce başka bir elektronik ya da basılı dergide, kitapta veya farklı bir mecrada sunulmamış ya da yayınlanmamış olması gerekmektedir. Daha önce başka bir dergiye gönderilen ancak yayına kabul edilmeyen yazılar hakkında derginin bilgilendirilmesi önerilir. Bu yazıların eski hakem raporlarının Yayın Kurulu’na gönderilmesi, değerlendirme süresinin hızlanmasını sağlayacaktır.
https://dosyahastane.saglik.gov.tr/Eklenti/425561/0/on-yazidocx.docx

ÜCRET POLİTİKASI
Hiçbir ad altında yazar veya kurumundan ücret alınmaz.
Dergimiz Açık Erişim Politikasını benimsemiş olup dergimize gönderilen yayınlar için gerek değerlendirme gerekse yayınlama sürecinde yazarlardan hiçbir ücret talep edilmemektedir.

bf8427c2c5be3a8e93ed095426efd16e.png
Bu eser Creative Commons Atıf-GayriTicari (CC-BY-NC 4.0) Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

All site content, except where otherwise noted, is licensed under a Creative Common Attribution Licence. (CC-BY-NC 4.0)