Three Things were Born Together: Human, Freedom and Light Anatole France

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 27 - 33, 01.07.2019

Ahmet Can Çelebi Ömer Faruk Fıstıkçı Ceren Kalyoncu Bengisu Yılmaz Alper Erdem Selda Kabadere

Öz

The light spectrum is obtained by ordering the light rays according to their frequencies or wavelengths. The visible light that can be detected by the human eye is located in the middle of this spectrum. Light plays an important role in human physiology and psychology as well as having important effects on the life of all living things in nature. The phenomenon of light is a multidisciplinary approach. It is directly related to circadian rhythm and eye health. The brain that regulates the circadian rhythm in our brain is a supraciazmatic nucleus, which is found in the hypothalamus as a double structure. This mechanism controls the physiological functioning of the organism in harmony with the external environment and the continuation of rhythmic functions in different conditions. The most important factor that regulates rhythm is light. Other regulators are social and physical activities. Wrong lighting deteriorates circadian rhythm and has a negative effect on eye health. Good lighting increases the visual efficiency of our eyes. Light pollution occurs when the light is not in the right place or in excess and causes serious damage to the environment. In conclusion, in this review, the negative or positive effects of light on the living beings are tried to be studied by focusing on the phenomenon of light.

Anahtar Kelimeler

light, circadien ritm

Üç Şey Birlikte Doğdu: İnsan, Özgürlük ve Işık

Öz

Dalga boylarına ya da frekanslarına göre ışık ışınları sıralandığında ışık tayfı elde edilir. Görünür ışık, insan gözü tarafından algılanabilen ışıktır ve bu ışık, tayfın ortalarında yerleşmiştir. Işık doğadaki tüm canlıların yaşamı üzerinde son derece önemli etkilere sahip olduğu gibi insan fizyolojisi ve psikolojisi üzerinde de anlamlı rol oynamaktadır. Işık olgusu multidisipliner bir yaklaşım ile ele alınabilecek bir konu olup, sirkadiyen ritm ve göz sağlığı ile doğrudan ilişkili bir konudur. Beynimizde hipotalamusta bir çift yapı olarak bulunan suprakiyazmatik çekirdek sirkadiyen ritmi düzenleyen merkezdir. Melatonin, kortizol, ve büyüme hormonunun salgılanması, vücut ısı ritmi, uyku-uyanıklık döngüsü suprakiyazmatik çekirdek tarafından ayarlanan durumlardır. Bu mekanizma, organizmanın fizyolojik işleyişinin dış ortam ile uyumlu olarak işlemesini ve şartlar değiştiğinde ritmik fonksiyonların devamını kontrol eder. Ritmi düzenleyen en önemli faktör ışıktır. Sosyal ve fiziksel aktiviteler de diğer düzenleyicileri oluşturmaktadır. Yanlış aydınlatma kişide sirkadiyen ritmi bozmakta ve göz sağlığı üzerinde olumsuz etki göstermektedir. İyi aydınlatma gözümüzün görme verimliliğini artırmaktadır. Işığın doğru olmayan yerde veya gereğinden çok kullanılmasıyla ışık kirliliği oluşmaktadır ve çevreye ciddi zararlar vermektedir. Işık kirliliğine neden olan ışıklar aynı zamanda boşa harcanan enerji anlamına gelmektedir. Sonuç olarak, bu derlemede ışık olgusu üzerinde durularak ışığın canlılar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri ele alınmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ışık, sirkadiyen ritm

Kaynakça

• 1. Halliday D, Resnick,R, Walker J. Fundementals of Physics Extended/-8th Edition. Hardcover; 2007.
• 2. Chen H, Li R, Li S, Andréasson J, Choi JH. Conformational Effects of UV Light on DNA Origami. Am. Chem. Soc.; 2017; 139(4): 1380-1383.
• 3. Gooley JJ, Saper CB “Anatomy of the mammalian circadian system.” In Principles and Practice of Sleep Medicine. (Eds MH Kryger, T Roth, WC Dement): 335-350. Philadelphia:Elsevier Saunders. 2005.
• 4. Szymusiak R, McGinty D “Hypothalamic regulation of sleep and arousal.” Ann N Y Acad Sci, 2008; 1129:275-286.
• 5. Sack RL, Hughes RJ, Edgar DM, Lewy AJ “Sleep promoting effects of melatonin at what dose, in whom, under what conditions, and by what mechanisms?” Sleep; 1997; 20:908-915
• 6. Atasoy ÖB, Erbaş O. Melatonin hormonunun fizyolojik etkileri. FNG & Bilim Tıp Dergisi 2017;3(1):52-62.
• 7. Sevim S “Sirkadyen ritim bozuklukları. ”Uyku Fizyolojisi ve Hastalıkları (Eds H Kaynak, S Ardıç):325-332. İstanbul, Nobel Matbaacılık. 2011.
• 8. Moore-Ede MC, Richardson GS Medical implications of shift-work Annu Rev Med, 1985; 36:607-617.
• 9. Brainard G ve Glickman G. “The Biological Potency of Light in Humans:Significance” to Health and Behavior, 25th Session of CIE Proceedings, San Diego, Vol 1,pp I22I33, 2003.
• 10. Reiter RJ. Melatonin: Clinical relevance. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2003; 17;273–85. 11. Jung B, Ahmad N. Melatonin in cancer management: Progress and Promise. Cancer Res 2006; 66:9789-93.
• 12. Reiter RJ, Korkmaz A. Clinical aspects of melatonin. SMJ 2008; 29:1537-47.
• 13. Özsungur F, Öztop H. Kurumlarda faaliyet alanlarının aydınlatılması ve çalışanlar üzerindeki etkisi. Verimlilik Dergisi 2019/2: 185-204.
• 14. Ansari BK. Işık Kirliliği (Karanlık Kirliliği) ve Çevreye Olan Etkileri. Çukurova University Journal of the Faculty of Agriculture, 2013; 28: 11-22.
• 15. Baysal L, Bebek N, Baykan B. Fotosensitivite ve Refleks Epilepsiler. Epilepsi 2014;20(Ek 1):23-31.
• 16. Aktekin DB, Şimşek Y, Kaplan B. Renklerin duygular üzerine etkisi. Maltepe Tıp Dergisi; 2011; 3(1): 31-33.
• 17. Özdemir PG, Yılmaz E, Selvi Y, Boysan M. Psikiyatride parlak ışık tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2017;9(2):177-188.
• 18. Baykara O. Kanser tedavisinde güncel yaklaşımlar. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi; 2016; 5(3): 154-165.
• 19. Sivaslı E. Yenidoğan bebeklerde uzamış sarılık. Gaziantep Tıp Dergisi 2009; 15(2):49-55.
• 20. Çoban A, Türkmen M, Gürsoy T. Türk Neonatoloji Derneği, Yenidoğan sarılıklarında yaklaşım, izlem ve tedavi rehberi 2014.
• 21. Özkök A, Tamçelik N, Cicik E, Uçar D. Glokom tedavisinde irise yönelik lazer uygulamaları. Turk J Ophthalmol 2013; 43: 190-4.
• 22. Polat N, Tuncer İ, Karahan E, Zengin MÖ. Nd: YAG Lazer kapsülotominin görme keskinliği, göz içi basıncı, santral kornea kalınlığı ve refraktif duruma etkisi Turk J Ophthalmol 2014; 44: 275-9.
• 23. Koçer D. Işık kirliliği. Anadolu Öğretmen Dergisi 2017; 1(1): 1-6. M. Grubsic, Annals of Applied Biology, 173: 180-9, 2018.
• 24. Demircioğlu N, Yılmaz H. Işık Kirliliği , Ortaya Çıkardığı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 2005; 36 (1), 117-123,
• 25. Yalçın C. Işık Kirliliği Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme. Mavi Atlas, 2017; 5(2); 337-354.