Öz
Dipiron antipiretik, analjezik ve antiinflamatuvar etkileri olan pirazolon türevi bir ilaçtır. Postoperatif ağrı, kanser ağrısı, kolik ağrıları ve migren tedavisinde kullanılmaktadır. Analjezik etkisinin santral ve periferik yolla olduğu bilinmektedir. İstenmeyen ciddi yan etkileri olabilir. Hidrojen sülfür (H2S) aktif-radikal bir gazdır. Somatik, nöropatik ve viseral ağrı üzerine etkisi olduğu, inflamasyonu azalttığı gözlenmiştir. Dipironun santral ve periferik antinosiseptif etkileri ve bu etkilerde H2S’in katkısı değerlendirilmiştir. Otuz adet erkek Sprague-Dawley sıçan kullanılmıştır. İlaç uygulamasından 30 dakika önce tail clip ve hot plate test ölçümleri alınıp, kontrol grubuna serum fizyolojik, diğer gruplara Dipiron (50-100 mg/kg, i.p); NaHS (5mg/kg, i.p); NaHS (5mg/kg, i.p) + Dipiron (50mg/kg, i.p) verilmiştir. Uygulamadan bir saat sonra ölçümler tekrarlanmış, %0.6 asetik asid 60 mg/kg ip verildikten 5 dakika sonra kıvranma sayıları 10 dakika boyunca kaydedilmiştir. Latens, %MPE (olası maksimal etki) ve kıvranma sayısı kaydedilmiştir. İki ve tek yönlü ANOVA testi kullanılmıştır.
Dipiron tail clip testinde anlamlı antinosiseptif etki göstermezken, 100 mg/kg dozda hot plate ve kıvranma testinde belirgin analjezik etki göstermiştir. NaHS, hot plate testinde latensi anlamlı uzatmış, tek başına kıvranma testinde belirgin aktivite göstermemiştir. 50 mg/kg dipiron ile kombine edildiğinde hot plate ve kıvranma testinde 100 mg/kg dipironun tek başına oluşturduğu etkiden daha fazla analjezik etki oluşturmuştur. Dipiron (50-100 mg/kg) santral yolla antinosiseptif etki göstermiş, 50 mg/kg dipiron periferik yolla etki gösterememiştir. NaHS santral antinosiseptif etki gösterip, periferik yolla gösterememiştir. NaHS (50 mg/kg) dipiron ile kombine edildiğinde antinosiseptif etkisi santral ve periferik yolla (100 mg/kg) dipironun etkisi kadar olmuştur. H2S dipironun analjezik etkisini santral ve periferik yolla artırdığı düşünülmektedir.