Tuvalet Eğitimini Etkileyen Faktörlerin ve Tuvalet Eğitimi Yaşı ile İşeme Disfonksiyonu Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 126 - 134, 23.12.2020

Nuran Cetın, Md Zeynep Çanolu Zeynep Özler Koray Erol Mert Çilek

Öz

Tuvalet eğitimi, çocukların psikolojik gelişimleri açısından önemli bir süreçtir. Eğitime başlama yaşı ve tuvalet alışkanlığını kazanmak için geçen süre üzerinde çok sayıda faktör etkin rol oynamaktadır. İşeme bozuklukları tuvalet eğitimiyle yakından ilişkili bir kavramdır. Bu çalışmada tuvalet eğitimi etkileyen faktörlerin ve tuvalet eğitimi yaşı ile mesane fonksiyon bozukluğuna ait semptomlar arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında poliklinik başvurusu olan 5-15 yaş aralığındaki çocukların verileri dahil edildi. Çalışmadaki veriler çocuğun poliklinik başvurusu sırasında anneden elde edildi. Çalışmaya alınan ailelerin sosyodemografik ve ekonomik özellikleri, çocuğa uygulanan tuvalet eğitim yöntemi, eğitime başlama yaşı, kardeş varlığı ve sayısı, ailenin yaşadığı yerleşim yeri, eğitimi veren kişi, anne ve babanın eğitim durumu, tuvalet tipi, tuvalet eğitiminin başladığı ve tamamlandığı yaş, çocuğun gece idrar kaçırıp kaçırmadığı, tuvalet korkusu, idrarını erteleme alışkanlığı, idrara ani sıkışma ya da koşturarak tuvalete gitme, sık ya da seyrek idrara gitme alışkanlığı, idrarı tutmaya çalışırken bacakların çaprazlanması, idrar yolu enfeksiyonu öyküsü olup olmadığı hakkında bilgilere ulaşıldı. Verileri analiz edilen 247 çocuğun ortanca yaşı 6,31 (5,2-15,34) yıl olup %47.4’ü kız idi. Ortalama tuvalet eğitimine başlama yaşı 26,4 ± 9,6 ay, eğitimin tamamlanma yaşı 34,8 ± 28,4 ay olup ortanca eğitim süresi 6 (2-18) ay idi. Geliri gideri karşılamayan ailelerde geliri giderini karşılayanlar ile kıyaslandığında eğitime başlama yaşı daha erkendi (sırası ile 2 (1,5-2) yıl, 2 (2-2,5), p = 0.013). Öğrenme süresi üniversite mezunu olmayan annelerin çocuklarında üniversite mezunu olanlara göre anlamlı olarak daha uzundu (p = 0,014). Tuvalet eğitimine 18 ayın altında başlanan çocuklarda öğrenme süresi daha uzun bulundu (p = 0,001). Öğrenme süresi kardeşi olan çocuklarda, erkek çocuklarda ve mesane fonksiyon bozukluğu semptomları olan hastalarda daha uzundu (sırası ile p = 0.004, p = 0.003, p = 0.048). Eğitim sırasında ceza uygulanan ve tuvalet korkusu olan çocuklarda mesane fonksiyon bozukluğu semptom sıklığının istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu görüldü (sırası ile p = 0.035, p = 0.005). Lojistik regresyon analizinde tuvalet korkusu ve eğitimde ceza uygulamasının mesane fonksiyon bozukluğu için anlamlı risk faktörleri olduğu belirlendi (sırası ile Odds oranı: 1,905, p = 0.005; Odds oranı: 1,280, p = 0.043). Tuvalet eğitimi uygulanacak çocukların ailelerinin bilgi düzeylerinin artırılması mesane fonksiyon bozukluğu semptomlarının gelişmesinin önlenmesinde yardımcı olabilir. Bu amaçla rutin sağlık kontrollerine getirilen çocukların ailelerine tuvalet eğitimine başlama yaşı hakkında bilgi verilmesi ve eğitim sırasında uygulayacakları yöntemlerin anlatılması yol gösterici olabilir.

Anahtar Kelimeler

Tuvalet eğitimi, işeme disfonksiyonu, çocukluk çağı

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Evaluation of the Factors Affecting Toilet Education and the Relationship Between Toilet Training Age and Voiding Dysfunction

Öz

Toilet training is an important process in terms of children's psychological development. Many factors play an active role in the age of starting education and the time it takes to acquire the toilet habit. Voiding dysfunctions are closely related to toilet training. In this study, it was aimed to evaluate the factors affecting toilet education and the relationship between age of toilet education and symptoms of bladder dysfunction. The data of children between the ages of 5-15 who applied for outpatient clinic in the Department of Child Health and Diseases were included. The data in the study were obtained from the mother during the admission of the child to the outpatient clinic. Socio-demographic and economic characteristics of the families included in the study, toilet training method applied to the child, age of starting education, presence and number of siblings, the place where the family lives, the educator, the educational status of the mother and father, the toilet type, the age at which the toilet education started and completed, the child's night whether urinary incontinence, fear of toilet, habit of delaying urine, sudden urge to urinate or running to the toilet by running, frequent or infrequent urination to urinate, legs crossed when trying to hold urine, urinary tract infection history was questioned. The median age of 247 children whose data were analyzed was 6.31 (5.2-15.34) years and 47.4% were girls. The average age age of starting toilet training 26.4 ± 9.6 months, the completion age of the training was 34.8 ± 28.4 months, and the median duration of training was 6 (2-18) months. The age of starting education is earlier than in those who do not meet income expense (p = 0.013). Learning period was significantly longer in the children of mothers who did not have a university degree than those with a university degree (p = 0.014). Learning period was found to be longer in children who started toilet training under 18 months (p = 0.001). The learning period was longer in children with siblings, boys and patients with symptoms of bladder dysfunction (p = 0.004, p = 0.003, p = 0.048, respectively). The frequency of symptoms of bladder dysfunction was found to be statistically significantly higher in children who were punished and had a fear of toilet during education (p = 0.035, p = 0.005, respectively). In logistic regression analysis, toilet fear and punishment in education were found to be significant risk factors for bladder dysfunction (Odds ratio: 1.905, p = 0.005; Odds ratio: 1.280, p = 0.043, respectively). Increasing the level of knowledge of the families of the children to whom toilet training will be applied can help prevent the development of bladder dysfunction symptoms. For this purpose, informing the families of children brought into routine health checks about the age of starting toilet training and explaining the methods during education can be help.

Anahtar Kelimeler

Toilet training, voiding dysfunction, childhood

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Referans1 Behrman RE, Klıegmen RM. Nelson Essentials of Pediatrics. Çeviren: Tuzcu S. Pediatrinin Temel İlkeleri. 3. Basım, Nobel Tıp Kitap Evleri Ltd. Şti., İstanbul, 2001:36.
• Referans2 Vermandel A, Kamper MV, Van Gorp C, Wyndaele J. How to toilet healthy children? A review of the literatüre. Neurourol Urodyn 2008;27(3):162-6.
• Referans3 Mota DM, Barros AJ. Toilett Training: Methods, parental expectations and associated dysfunctions. Journal de Pediatria 2008;84 (1):9-17.
• Referans4 Önen S, Aksoy İ, Taşar A, Bilge Y. Çocuklarda Tuvalet Eğitimini Etkileyen Faktörler. Bakırköy Tıp Dergisi 2012;8 (3):111-115.
• Referans5 Egemen A, Akil I, Canda E, Ozyurt BC, Eser E. An evaluation of quality of life of mothers of children with enuresis nocturna. Pediatr Nephrol 2008;23(1):93-8.
• Referans6 Nevéus T, von Gontard A, Hoebeke P, et al. The standardization of terminology of lower urinary tract function in children and adolescents: report from the Standardization Committee of the International Children’s Continence Society. J Urol 2006;176(1):314-24.
• Referans7 Avanoğlu A, Baskın E, Söylemezoğlu O, Tekgül S, Ziylan O, Zorludemir Ü. Türkiye enürezis çalışma grubu. Türkiye Enürezis Tedavi Kılavuzu 2010;1-16.
• Referans8 Kuwertz-Bröking E, von Gontard A: Enuresis und nicht-organische (funktionelle) Harninkontinenz bei Kindern und Jugendlichen (S2k Leitlinie). AWMF online 2015. https://www.awmf.org/leitlinien/detail/ll/028–026.html (last accessed on 14 March 2019)
• Referans9 Austin PF, Bauer S, Bower W, et al. The standardization of terminology of bladder function in children and adolescents: update report from the Standardization Committee of the International Children’s Continence Society (ICCS). Neurourol Urodyn 2016;35(4):471-81.
• Referans10 Arıkan D, Çelebioğlu A, Tüfekçi FG. Conk Z, Başbakkal Z, Yılmaz HB, Bolışık B. (Ed.), Çocukluk dönemlerinde büyüme ve gelişme. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi, 2013:53-66.
• Referans11 Bolat E. 1-4 yaş arası çocuğa sahip annelerin tuvalet eğitimi kazandırma konusunda tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi 2015;1(1):53-67.
• Referans12 Tarhan H, Çakmak Ö, Akarken İ ve ark. Toilet training age and influencing factors: a multicenter study. Turk J Pediatr 2015;57(2):172-6.
• Referans13 Koç I, Çamurdan AD, Beyazova U, Ilhan MN, Şahin F. Toilet traiing in Turkey: the factors that affect timing and duration in different sociocultural groups. Child Care Health and Development 2008;34(4):475-81.
• Referans14 Mota DM, Barros AJ. Toilet training: methods, parental expectations,and associated dysfunctions. J Pediatr (Rio J) 2008;84(1):9-17.
• Referans15 Horn IB, Brenner R, Rao M, Cheng TL. Beliefs about the appropriate age for initiating toilet taraining: are there racial and socioeconomic differences? J Pediatr 2006;149(2):165-8.
• Referans16 Schum TR, McAuliffe TL, Simms MD et al. Factors associated with toilet training in the 1990s. Ambulat Pediatr 2001;1(2):79-86.
• Referans17 Shelov SP, Altmann RT. Bebek ve Küçük Çocuk Bakımı 0-5 Yaş. (C. Elmas, Çev.). Ankara: İmge Kitabevi, 2015;369- 72.
• Referans18 Çalışır H, Özvurmaz S, Tuğrul E, Şahbaz M. Annelerin tuvalet eğitimi sırasında kullandıkları yöntemler ile 1-4 yaş arası çocukların altlarını ıslatma durumları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2011;14(4):17-24.
• Referans19 Sıdal M, Oğuz F, Ünüvar E, Kılıç A, Yıldız İ. Genel Pediyatri. Devecioğlu, Ö. ve Çıtak, A. (Ed.). Pediatride Rutinler. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevleri, 2014;186.
• Referans20 Largo RH, Molinari L, von Siebenthal K et al. Development of bladder and bowel control: significance of prematurity, perinatal risk factors, psychomotor development and gender. Eur J Pediatr 1999;158(2):115-22.
• Referans21 Wong DL, Perry SE, Hockenberry MJ, Lowdermilk DL. Maternal Child Nursing Care. Third Edn. Mosby Inc., St. Louis, 2006;1096-7.
• Referans22 Özkan S, Durukan E, İşeri E, Gürocak S, Maral I, Bumin A. Prevalence and risk nocturnal enuresis in Turkish children. Indian J Urol 2010;26(2):200-5.