Türkiye’de 2012-2016 Yılları Arasında Pap Smear Testi Yaptırma İle Aile Hekimi Başına Düşen Nüfus Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 4, 14.12.2021

Gökçe Dağtekin , Ali Kılınç , Alaattin Ünsal , Didem Arslantas

Öz

Türkiye’de servikal kanserlerin neden olduğu hastalık yükünün azaltılması amacıyla ülke genelinde bir kanser tarama programı yürütülmektedir. Türkiye’de aile hekimi başına düşen nüfus azaldıkça hekimlerin kadınlara bu konuda daha fazla bilgilendirme yapma fırsatı bulacağı ve böylece kanser tarama programına katılımın artacağı düşünülmektedir. Çalışmada Türkiye’de sağlık örgütlenmesinin birinci basamağında hizmet vermekte olan aile hekimlerine düşen kişi sayısı ile hiç Pap smear testi yaptırmamış olan 15 yaş ve üzeri nüfus arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlandı. Bu çalışma Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından sunulan sağlık istatistikleri yıllıklarında yer alan veriler kullanılarak yapılan ekolojik tipte bir araştırmadır. Çalışmamızda 15 yaş ve üzerinde Pap smear testi yaptırma yüzdesi olarak en güncel veriler olması nedeniyle 2012, 2014 ve 2016 yıllarına ait veriler kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık değeri olarak p<0.05 kabul edildi. Türkiye’de aile hekimi başına düşen nüfus 2012 yılında 3634 iken, 2014 yılında 3633, 2016 yılında ise 3267 idi. On beş yaş ve üzerinde hiç Pap smear testi yaptırmayanların yüzdesi ise 2012 yılında %77.90, 2014 yılında %72.60, 2016 yılında %69.30 idi. Türkiye’de 2012-2016 yılları arasında aile hekimi başına düşen nüfusta %10.1’lik bir azalma görülürken; 15 yaş ve üzerindeki kadınlarda hiç Pap smear testi yaptırmama yüzdesinde %8.6 kadar bir azalma görülmüştür. Türkiye’de 2012-2016 yıllları arasında aile hekimi başına düşen nüfus ile hiç Pap smear testi yaptırmama yüzdesi arasında pozitif yönde bir korelasyon olduğu saptandı(p<0.001; r= 0.783). Türkiye’de aile hekimi başına düşen nüfusun azalma eğiliminde olduğu görüldü. Aile hekimi başına düşen nüfus ile Pap smear testi yaptırmama yüzdesi arasında pozitif yönde bir korelasyon saptandı. Türkiye’de servikal kanser tarama programlarına katılımın arttırılması amacıyla ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç olduğu kanaatine varıldı.

Anahtar Kelimeler

servikal kanser, kanser tarama programları, pap smear testi

The Relationship between Pap smear testing rates and the population per family physician in Turkey

Öz

Introduction: In Turkey, cervical cancer screening program is carried out to reduce the burden of disease. It is thought that decreasing the number of people registered to family physicians will grant them enough time to inform the women thus increasing the participation in the screening program.
Objective: We aimed to investigate the relationship between the number of females above the age of 15 who never had a Pap smear test and the number of people who are registered with a family physician in Turkey.
Methods: The data published by the Ministry of Health of the Republic of Turkey health statistics annuals were used. In our study, the data for 2012, 2014 and 2016 were used as the most recent data for the percentage of having a Pap smear test aged 15 and over. The statistical significance value was accepted as p <0.05.
Results: In Turkey, the population per family physician was 3634 in 2012 while it was 3633 in 2014 and 3267 in 2016. The percentage of those who never had Pap smear test over the age of fifteen and above was 77.90% in 2012, 72.60% in 2014, and 69.30% in 2016. In Turkey, the population per family physician between 2012-2016 decreased 10.1% while the rate of never having a Pap smear test decreased 8.6%. It was found that, in Turkey, there was a positive correlation between population per family physician and never having a pap smear test (p<0.001; r= 0.783).
Conclusions: It was concluded that decreasing the population per family physician may increase the rates of pap smear tests among females. There is a need for more detailed studies to reveal the relationship between the population per family physician and having a pap smear test.

Anahtar Kelimeler

cervical cancer,, cancer screening programs, pap smear test

Kaynakça

• Organisation World Health. Available from: https://www.who.int/health-topics/cervical-cancer#tab=tab_1.[21.09.2020].
• Tuncer M. Ulusal Kanser Programı 2009-2015. TC Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Yayın No 760. 2009.
• Centers for Disease Control and Prevention. What Are the Risk Factors for Cervical Cancer? . Available from: https://www.cdc.gov/cancer/cervical/basic_info/risk_factors.htm.[21.09.2020]
• Norenhag J, Du J, Olovsson M, Verstraelen H, Engstrand L, Brusselaers N. The vaginal microbiota, human papillomavirus and cervical dysplasia: a systematic review and network meta‐analysis. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology. 2020;127(2):171-80.
• T.C. Sağlık Bakanlığı.Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-tarama-standartlari/listesi/serviks-kanseri-tarama-program%C4%B1-ulusal-standartlar%C4%B1.html#:~:text=Serviks%20kanseri%20tarama%20y%C3%B6ntemleri%20invazif,aral%C4%B1klarla%20d%C3%BCzenli%20olarak%20tarama%20yap%C4%B1lmal%C4%B1d%C4%B1r.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkye Cumhuryet Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, 2017 In: :978-975-590-661-4 I, :1083 SBYN, Genel SA, No: MY, SB-SAGEM-2017/4, editors.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, 2013 ISBN : 978-975-590-471-9 Sağlık Bakanlığı Yayın No : 917 Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Yayın No : SB-SAG-2013/01.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, 2015 ISBN : 978-975-590-579-2 Sağlık Bakanlığı Yayın No : 1010 Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Yayın No : SB-SAGEM-2015/2.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye'de Aile Hekimliği [Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/ailehekimligi/t%C3%BCrkiye-de-aile-hekimli%C4%9Fi.html ERİŞİM TARİHİ 16.09.2020.