Öz
This paper investigates the maps drawn by Kurdish groups. It argues that all maps are drawn with a political and ideological aim. The article constructs its argument based on critical theory’s claim developed and expanded in the middle of the twentieth century. The innovation of critical approaches brought for geopolitics and cartography constitutes the theoretic background of the article. In the first part, the article analyses new style of questioning of critical theory for geopolitics and cartography. In the second part, it analyses the maps drawn in history by Kurdish representatives and groups. In this way, the article puts the emphasis on the relation of maps to power, geo-strategy and political/historical argumentations. Finally, the article seeks to explain what Kurdistan means as a historical and geographical reality for the Kurds
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Benedict Anderson, Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayıl- ması, İskender Savaşır (çev.), Metis Yayınları, İstanbul, 2014.
- C. E. Bosworts, E. Van Donzel, B. LewisandCh. Pellat (ed.), The Encyclo- paedia of Islam, Vol 5, Netherlands, 1986.
- David McDowall, A Modern History of Kurds, New York: I. B. Tauris, 2007.
- Edward Said, Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları, Berna Ülner (çev.), İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
- Gertjan Dijkink, National Identity & Geopolitical Visions, London: Rout- ledge, 1996.
- Gertjan Dijkink, “Geopolitical codes and popular representations”, GeoJo- urnal, 1999, 46: 293-299.
- Hakan Özoğlu, “Osmanlı Devleti ve Kürt Milliyetçiliği”, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009.
- Karen Culcasi, “Cartographically Constructing Kurdistan Within Geopo- litical and Orientalist Discourses”, Political Geography, 25, 2006, s. 680-706.
- Karen Culcasi, “Locating Kurdistan”, Borderlines and Borderlands, Ale- xander C. Diener, Joshua Hagen (ed.), Rowman&Littlefield, Lan- ham, 2010.
- Jeremy Black, Maps and Politics, The University of Chicago Press, Lon- don, 2002.
- J. Brian Harley, “Deconstruction the Maps”, Cartographica, Vol. 26, No. 2, 1989, pp. 1-20.
- J. Brian Harley, “Maps, Knowledge and Power”, Geographic Thought (içinde), George Henderson, MarvinWaterstone (Ed.), New York: Routledge, 2009, s. 129-148.
- Maria T. O’Shea, “Trapped Between the Map and Reality: Geography and Perceptions of Kurdistan”, London: Routledge, 2004.
- Martin van Bruinessen, “Ağa, Şeyh, Devlet”, İstanbul: İletişim, 8. Baskı, 2013.
- Martin van Bruiessen, “Kürtlük, Türklük Alevilik” İstanbul: İletişim Yayın- ları, 2013.
- Mehrdad R. Izady, “Kürtler: Bir el kitabı: Kürtler”, İstanbul: Doz Yayıncı- lık, Üçüncü Baskı, 2011.
- Mémorandum sur la Situation des Kurdes et Leur Revendication, Paris, 1948.
- Michel Foucault, Güvenlik, Toprak, Nüfus, Ferhat Taylan (çev.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2013.
- Michael Biggs, “Putting the State on the Map: Cartography, Territory and European State Formation”, Comparative Studies in Society and History, Vol. 41, No. 2, 1999, pp. 374-411.
- Michael M. Gunter, The Kurds Ascending, New York: Palgrave Macmil- lan, 2008.
- Michael M. Gunter, Historical Dictionary of the Kurds, Maryland: Scarec- row Pr, 2011.
- Muhammet Emin Zeki Beg, Kürtler ve Kürdistan Tarihi, İstanbul: Nübihar Yayınları, 2013.
- Nejat Abdulla, İmparatorluk, Sınır ve Aşiret: Kürdistan ve 1843-1932 Türk-Fars Sınır Çatışması, İstanbul: Avesta, 2009.
- Sezgi Durgun, Memalik-i Şahane’den Vatan’a, İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.
- Şerefhan Bitlisi, Şerefname: Kürt Tarihi (1. Cilt), İstanbul: Nubihar Yayın- ları, 2014.
- Vasilyeva, E. I., “Osmanlı İmparatorlu’nun ve İran’ın Yapısı İçerisinde- ki Kürtler”, Kürdistan Tarihi, M. S. Lazarev, Ş. X. Mihoyan (ed.), Avesta, İstanbul, 2013.
- Wadie Jwaideh, Kürt Milliyetçiliğinin Tarihi: Kökenleri ve Gelişimi, İstan- bul: İletişim, 2002.
- Whitney Dylan Durham, The 1920 Treaty of Sevres And The Struggle For A Kurdish Homeland In Iraq and Turkey Between World Wars, Ya- yımlanmamış Doktora Tezi, Oklahoma State University, 2010.
- Yves Lacoste, Coğrafya Savaşmak İçindir, Özne Yayınları, Ayşin Arayıcı (çev), İstanbul, 1998.
- Zeynep N. Kaya, “Maps into Nations: Kurdistan, Kurdish Nationalism and International Society”, Doktora Tezi, Depatment of International Relations of The London School of Economics, London, 2012.
Öz
Bu makale tarihte Kürt gruplar tarafından çizilmiş haritaları incelemektedir. Bu kapsamda Birinci Dünya Savaşı sonrasında uluslararası konferanslara konu olmuş haritalar merkeze alınarak sonraki yıllarda çizilmiş Kürdistan haritalarındaki değişim ve değişimin gerekçeleri incelenecektir. Çalışmanın temelinde ise tüm haritalar gibi Kürdistan haritalarının da siyasi, ideolojik amaçlarla çizildiğini iddiası yatmaktadır. Bu kapsamda iddia eleştirel jeopolitiğin iddiaları ile temellendirilmektedir. Çalışmanın birinci bölümü -aynı zamanda teorik arka planı- eleştirel jeopolitiğin harita bilimine ve klasik jeopolitiğe getirdiği yeniliği kapsamaktadır. İkinci bölümde ise Kürt gruplar tarafından çizilen ve Birinci Dünya Savaşı’nın ardından tartışmaya açılan haritalar, bu haritalarda zaman içindeki değişimi ve değişimin sebepleri incelenmektedir. Bu yolla haritaların, iktidar, jeo-strateji ve siyasi/tarihsel kanıtlarla kurduğu ilişki üzerinde durulacaktır
Kaynakça
- Benedict Anderson, Hayali Cemaatler: Milliyetçiliğin Kökenleri ve Yayıl- ması, İskender Savaşır (çev.), Metis Yayınları, İstanbul, 2014.
- C. E. Bosworts, E. Van Donzel, B. LewisandCh. Pellat (ed.), The Encyclo- paedia of Islam, Vol 5, Netherlands, 1986.
- David McDowall, A Modern History of Kurds, New York: I. B. Tauris, 2007.
- Edward Said, Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları, Berna Ülner (çev.), İstanbul: Metis Yayınları, 2012.
- Gertjan Dijkink, National Identity & Geopolitical Visions, London: Rout- ledge, 1996.
- Gertjan Dijkink, “Geopolitical codes and popular representations”, GeoJo- urnal, 1999, 46: 293-299.
- Hakan Özoğlu, “Osmanlı Devleti ve Kürt Milliyetçiliği”, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009.
- Karen Culcasi, “Cartographically Constructing Kurdistan Within Geopo- litical and Orientalist Discourses”, Political Geography, 25, 2006, s. 680-706.
- Karen Culcasi, “Locating Kurdistan”, Borderlines and Borderlands, Ale- xander C. Diener, Joshua Hagen (ed.), Rowman&Littlefield, Lan- ham, 2010.
- Jeremy Black, Maps and Politics, The University of Chicago Press, Lon- don, 2002.
- J. Brian Harley, “Deconstruction the Maps”, Cartographica, Vol. 26, No. 2, 1989, pp. 1-20.
- J. Brian Harley, “Maps, Knowledge and Power”, Geographic Thought (içinde), George Henderson, MarvinWaterstone (Ed.), New York: Routledge, 2009, s. 129-148.
- Maria T. O’Shea, “Trapped Between the Map and Reality: Geography and Perceptions of Kurdistan”, London: Routledge, 2004.
- Martin van Bruinessen, “Ağa, Şeyh, Devlet”, İstanbul: İletişim, 8. Baskı, 2013.
- Martin van Bruiessen, “Kürtlük, Türklük Alevilik” İstanbul: İletişim Yayın- ları, 2013.
- Mehrdad R. Izady, “Kürtler: Bir el kitabı: Kürtler”, İstanbul: Doz Yayıncı- lık, Üçüncü Baskı, 2011.
- Mémorandum sur la Situation des Kurdes et Leur Revendication, Paris, 1948.
- Michel Foucault, Güvenlik, Toprak, Nüfus, Ferhat Taylan (çev.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2013.
- Michael Biggs, “Putting the State on the Map: Cartography, Territory and European State Formation”, Comparative Studies in Society and History, Vol. 41, No. 2, 1999, pp. 374-411.
- Michael M. Gunter, The Kurds Ascending, New York: Palgrave Macmil- lan, 2008.
- Michael M. Gunter, Historical Dictionary of the Kurds, Maryland: Scarec- row Pr, 2011.
- Muhammet Emin Zeki Beg, Kürtler ve Kürdistan Tarihi, İstanbul: Nübihar Yayınları, 2013.
- Nejat Abdulla, İmparatorluk, Sınır ve Aşiret: Kürdistan ve 1843-1932 Türk-Fars Sınır Çatışması, İstanbul: Avesta, 2009.
- Sezgi Durgun, Memalik-i Şahane’den Vatan’a, İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.
- Şerefhan Bitlisi, Şerefname: Kürt Tarihi (1. Cilt), İstanbul: Nubihar Yayın- ları, 2014.
- Vasilyeva, E. I., “Osmanlı İmparatorlu’nun ve İran’ın Yapısı İçerisinde- ki Kürtler”, Kürdistan Tarihi, M. S. Lazarev, Ş. X. Mihoyan (ed.), Avesta, İstanbul, 2013.
- Wadie Jwaideh, Kürt Milliyetçiliğinin Tarihi: Kökenleri ve Gelişimi, İstan- bul: İletişim, 2002.
- Whitney Dylan Durham, The 1920 Treaty of Sevres And The Struggle For A Kurdish Homeland In Iraq and Turkey Between World Wars, Ya- yımlanmamış Doktora Tezi, Oklahoma State University, 2010.
- Yves Lacoste, Coğrafya Savaşmak İçindir, Özne Yayınları, Ayşin Arayıcı (çev), İstanbul, 1998.
- Zeynep N. Kaya, “Maps into Nations: Kurdistan, Kurdish Nationalism and International Society”, Doktora Tezi, Depatment of International Relations of The London School of Economics, London, 2012.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 1 Sayı: 2 |
TOÇD'nde yayınlanan makaleler Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.