Öz
Taraflardan birinin tüketici, diğer tarafın ise profesyonel satıcı/sağlayıcı olduğu tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan kaynaklanan uyuşmazlıklar, tüketici uyuşmazlığı olarak isimlendirilir ve belli bir parasal sınırın üstündeki bu uyuşmazlıklarda tüketici mahkemeleri görevlidir. TKHK m 73/A hükmü ile Kanun’da öngörülen istisnalar saklı kalmak üzere, tüketici mahkemelerinin görev alanına giren söz konusu uyuşmazlıklar için (istisnalar dışında) dava açmadan önce arabulucuya başvuru zorunluluğu getirilmiştir. Bu düzenleme ile kriter olarak doğrudan doğruya tüketici mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıklar kabul edilmiştir. Bir başka deyişle tüketici mahkemelerinin görev alanına giren tüketici uyuşmazlıklarında zorunlu (dava şartı) arabuluculuk ile ilgili bir düzenleme yapılmıştır. Bu durum dava şartı düzenlenmiş olup, hâkim tarafından re’sen gözetilir. Şayet arabuluculuğa başvurulmadan dava açılmışsa, dava, (dava şartı yokluğundan) usulden reddedilir. Buna karşılık, TKHK m 73/A hükmünde, arabuluculuğa başvurudan istisna tutulan uyuşmazlık ve işlemler belirtilmiştir.
Çalışmada, tüketici uyuşmazlıklarında arabuluculuğa elverişlilik ihtiyari ve zorunlu arabuluculuk bakımından ele alınmış; bu uyuşmazlıkların malvarlığına ilişkin olmaları nedeniyle kural olarak arabuluculuğa elverişli olduğu sonucuna varılmıştır. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un emredici hükümler taşıması ise, tüketici uyuşmazlıkları hakkında tarafların alternatif uyuşmazlık yollarına (örneğin arabuluculuğa) başvuramamaları biçiminde anlaşılmamalıdır. Ayrıca arabuluculuğa elverişli olmak kaydıyla, söz konusu uyuşmazlığın maddi hukuk bakımından dayanağının (sözleşme ihlali, fiili uygulama, seçimlik hakların kullanılması veya ayıp dolayısı ile uğranılan zararların tazmini gibi), davanın usulî niteliğinin ve cebri icra hukuku alanına ilişkin olup olmadığının bir önemi bulunmamaktadır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Mart 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 14 Kasım 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 1 Sayı: 1 |
