Glisemik İndeksi Yüksek ve Düşük Diyetle Beslenen Başkent Üniversitesi Öğrencilerinde Akut Plazma Glikoz Düzeyinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 3, 270 - 282, 30.09.2024

Melisa Bilaloğlu , Ahmet Ergün , Eylem Gül Ateş

https://doi.org/10.52369/togusagbilderg.1368580

Öz

Amaç: Çalışmamızdaki amaç yüksek ve düşük glisemik indeksli besinlerin akut olarak kan glikoz düzeyine etkisini incelemektir.
Gereç ve Yöntem: Araştırmaya diyabet, hipoglisemi veya glisemik kontrolü etkileyebilecek herhangi rahatsızlığı olmayan 20-22 yaş arası Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem II öğrencileri katıldı. Katılımcılar için düşük ve yüksek glisemik indeksli iki ayrı menü planlandı. Birinci gün düşük glisemik indeksli daha sonraki gün ise yüksek glisemik indeksli besinler tüketildi. Yemeklerden önce, yemek sonrası 1. saatte ve 2.saatte parmak ucundan kan glikozları ölçüldü. Tüm denekler 10-12 saatlik bir açlık sonrası deneye başlamış olup hepsi yemeklerini eksiksiz tüketti. Öğünlerin besin içerikleri menü planlama kılavuzuna bakılarak, glisemik indeksleri ise, gıdaların içerdiği karbonhidrat miktarları ve glisemik indeksler belirlenip toplam karbonhidrat miktarına oranlanarak hesaplandı Tüm hipotez testlerinde I. Tip hata olasılığı α=0,05 olarak belirlenmiş olup, istatistiksel değerlendirmeler için SPSS v25.0 paket programı kullanıldı.
Bulgular: Glikoz düzeylerindeki değişim diyet türlerine göre farklılık göstermektedir. Düşük glisemik indeksli beslenmenin akut olarak yüksek glisemik indeksli beslenmeye göre kan glikoz düzeylerini daha az yükselttiği belirlendi (p=0,030). Glikoz düzeylerindeki değişim zaman içinde de farklılık göstermektedir (p<0,001). Yemekten önceki ölçümler ile yemekten sonraki glikoz ölçümleri farklı olup yemekten sonra alınan ölçümlerde glikoz ortalamaları daha yüksek tespit edildi (p<0,001).
Sonuç: Glisemik indeksi yüksek besinlerin akut olarak kan glikozunu daha fazla yükselttiği görüldü ve glisemik dalgalanma uzun dönemde pek çok hastalıkla ilişkilendirildiği için bu sonuç önemli bulundu. Konuyla ilgili literatürlerin çelişkili sonuçları görüldüğünde daha fazla örneklemle daha çok sayıda çalışmaya ihtiyaç

Anahtar Kelimeler

glisemik indeks, glisemik kontrol, kan şekeri

Proje Numarası

KA22/110

Kaynakça

• 1. Sieri S, Agnoli C, Pala V, Grioni S, Brighenti F, Pellegrini N, et al. Dietary glycemic index, glycemic load, and cancer risk: Results from the EPIC-Italy study. Sci Rep. 2017;7(1):1–8.
• 2. Ni C, Jia Q, Ding G, Wu X, Yang M. Low-Glycemic Index Diets as an Intervention in Metabolic Diseases: A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients. 2022;14(2):891–902.
• 3. Serwaa Yeboah E, K. Agbenohervi J, Owiah Sampson G. Glycemic Index of Five Ghanaian Corn and Cassava Staples. Journal of Food and Nutrition Research. 2019;7(9):624–31.
• 4. Vega-López S, Venn BJ, Slavin JL. Relevance of the glycemic index and glycemic load for body weight, diabetes, and cardiovascular disease. Nutrients. 2018;10(10):1–27.
• 5. Penlioglou T, Lambadiari V, Papanas N. The contribution of dietary glycemic index and glycemic load to the development of microvascular complications of diabetes. Nutrition. 2021;89:111234.
• 6. Silva KC, Nobre LN, de Castro Ferreira Vicente SE, Moreira LL, do Carmo Lessa A, Lamounier JA. Influence of glycemic index and glycemic load of the diet on the risk of overweight and adiposity in childhood. Revista Paulista de Pediatria (English Edition). 2016;34(3):293–300.
• 7. Turati F, Galeone C, Augustin LSA, La Vecchia C. Glycemic index, glycemic load and cancer risk: An updated meta-analysis. Nutrients. 2019;11(10):1–32.
• 8. Vlachos D, Malisova S, Lindberg FA, Karaniki G. Dietary Interventions for Optimizing Postprandial Hypearglycemia in Patients with T2 Diabetes : A Review. Nutrients. 2020;12(1561):1–13.
• 9. Monnier L, Mas E, Ginet C, Michel F, Villon L, Cristol JP, et al. Activation of Oxidative Stress by Acute Glucose Fluctuations Compared With Sustained Chronic Hyperglycemia in Patients With Type 2 Diabetes. JAMA. 2006 Apr 12;295(14):1681–7.
• 10. Esposito K, Ciotola M, Carleo D, Schisano B, Sardelli L, Di Tommaso D, et al. Post-meal glucose peaks at home associate with carotid intima-media thickness in type 2 diabetes. Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 2008;93(4):1345–50.
• 11. Brownlee M. Biochemistry and molecular cell biology of diabetic complications. Nature. 2001;414(6865):813–20.
• 12. Barakatun Nisak MY, Ruzita AT, Norimah AK, Nor Azmi K, Fatimah A. Acute effect of low and high glycemic index meals on post-prandial glycemia and insulin responses in patients with type 2 diabetes mellitus. Malaysian Journal of Medicine and Health Sciences. 2009;5(1):11–20.
• 13. Kutluay Merdol T. Standart Yemek Tarifleri. In: Standart Yemek Tarifleri. 2019.
• 14. Baysal A, Kutluay Merdol T. Yemek Planlama Kuralları ve Yıllık Yemek Listeleri. In: Yemek Planlama Kuralları ve Yıllık Yemek Listeleri. 2020.
• 15. T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Türkiye Beslenme Rehberi. 2022.
• 16. Dodd H, Williams S, Brown R, Venn B. Calculating meal glycemic index by using measured and published food values compared with directly measured meal glycemic index. American Journal of Clinical Nutrition. 2011;94(4):992–6.
• 17. Haldar S, Egli L, De Castro CA, Tay SL, Koh MXN, Darimont C, et al. High or low glycemic index (GI) meals at dinner results in greater postprandial glycemia compared with breakfast: A randomized controlled trial. BMJ Open Diabetes Res Care. 2020;8(1):1–10.
• 18. Livesey G, Taylor R, Hulshof T, Howlett J. Glycemic response and health - A systematic review and meta-analysis: Relations between dietary glycemic properties and health outcomes. American Journal of Clinical Nutrition. 2008;87(1):S258–68.
• 19. Wang Q, Xia W, Zhao Z, Zhang H. Effects comparison between low glycemic index diets and high glycemic index diets on HbA1c and fructosamine for patients with diabetes: A systematic review and meta-analysis. Prim Care Diabetes. 2015;9(5):362–9.
• 20. Heilbronn LK, Noakes M, Clifton PM. The Effect of High- and Low-Glycemic Index Energy Restricted Diets on Plasma Lipid and Glucose Profiles in Type 2 Diabetic Subjects with Varying Glycemic Control. J Am Coll Nutr. 2002;21(2):120–7.
• 21. Gibbs M, Harrington D, Starkey S, Williams P, Hampton S. Diurnal postprandial responses to low and high glycaemic index mixed meals. Clinical Nutrition. 2014;33(5):889–94.
• 22. Toh DWK, Koh ES, Kim JE. Lowering breakfast glycemic index and glycemic load attenuates postprandial glycemic response: A systematically searched meta-analysis of randomized controlled trials. Nutrition. 2020;71:110634.
• 23. Lennerz BS, Alsop DC, Holsen LM, Stern E, Rojas R, Ebbeling CB, et al. Effects of dietary glycemic index on brain regions related to reward and craving in men. American Journal of Clinical Nutrition. 2013;98(3):641–7.
• 24. Micha R, Rogers PJ, Nelson M. Glycaemic index and glycaemic load of breakfast predict cognitive function and mood in school children: A randomised controlled trial. British Journal of Nutrition. 2011;106(10):1552–61.
• 25. Galgani J, Aguirre C, Díaz E. Acute effect of meal glycemic index and glycemic load on blood glucose and insulin responses in humans. Nutr J. 2006;5:1–7.
• 26. Bell KJ, Smart CE, Steil GM, Brand-Miller JC, King B, Wolpert HA. Impact of fat, protein, and glycemic index on postprandial glucose control in type 1diabetes: Implications for intensive diabetes management in the continuous glucose monitoring era. Diabetes Care. 2015;38(6):1008–15.
• 27. Güler MS, Bilici S. Besinin İçeriği, İşleme ve Pişirme Yöntemlerinin Glisemik İndeks Üzerine Etkisi. Gazi sağlık bilim derg. 2017;2(3):1–12.
• 28. Weickert MO, Pfeiffer AFH. Impact of dietary fiber consumption on insulin resistance and the prevention of type 2 diabetes. Journal of Nutrition. 2018;148(1):7–12.
• 29. Rizkalla SW, Taghrid L, Laromiguiere M, Huet D, Boillot J, Rigoir A, et al. Improved plasma glucose control, whole-body glucose utilization, and lipid profile on a low-glycemic index diet in type 2 diabetic men: A randomized controlled trial. Diabetes Care. 2004;27(8):1866–72.
• 30. Sanchez-Aguadero N, Patino-Alonso MC, Mora-Simon S, Gomez-Marcos MA, Alonso-Dominguez R, Sanchez-Salgado B, et al. Postprandial effects of breakfast glycemic index on vascular function among young healthy adults: A crossover clinical trial. Nutrients. 2017;9(7).