Göçmen Kadınlara Yönelik Doğum Hizmetlerine Yönelik Ebelerin Kültürel Duyarlılıkları ve Bakım Deneyimlerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 128 - 140, 31.05.2025

Aysun Ekşioğlu , Melissa Ağca , Sümeyye Balcı , Elif Nacaroğlu , Funda Başyiğit

https://doi.org/10.52369/togusagbilderg.1557202

Öz

Amaç: Bu araştırma, göçmen kadınlara yönelik doğum hizmetlerinde ebelerin kültürel duyarlılıklarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışma, Mart-Mayıs 2023 tarihleri arasında İzmir ilindeki iki hastanede çalışan 231 ebe ile gerçekleştirilmiştir. Örneklem büyüklüğü, %95 güven aralığı ve %5 hata payı ile 192 olarak hesaplanmıştır. Veri toplama aracı olarak Tanımlayıcı Anket Formu ve Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve t testi uygulanmıştır.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 36,07±9,09, meslekteki çalışma süresi ortalama 14,18±10,04 yıldır. Ebelerin %84,8’i lisans mezunu olup, %59,7’si Ege bölgesinde doğmuştur. Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği toplam puan ortalaması 86,73 ± 11,24 olarak belirlenmiştir. Yabancı dil bilen ebelerin kültürel duyarlılık puanları, bilmeyenlere göre anlamlı derecede yüksektir (p<0,05). Transkültürel ebelik etkinliklerine katılanların duyarlılık düzeyleri daha yüksek bulunmuştur (p=0,010). Farklı etnik kökenden bireylere bakım verirken rahatsızlık duymayanların kültürel duyarlılık puanları daha yüksek çıkmıştır (p=0,003).
Sonuç: Dil engeli ve iletişim zorluklarının ebelerin farklı etnik kökenli bireylere bakım verirken karşılaştıkları en büyük zorluklar olduğu tespit edilmiştir. Ebelerin kültürel duyarlılık düzeylerinin artırılması için yabancı dil eğitimi ve transkültürel etkinliklerin yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ebelik , kültürlerarası duyarlılık , Göçmen , Doğum , Bakım

Etik Beyan

Ege Üniversitesi Tıbbi Araştırmalar Etik Kurulu’ndan onay alınmıştır (26.01.2023 tarih ve Onay Karar No: 23-1.1 T/23). Veri toplama öncesi İzmir İl Sağlık Müdürlüğünden resmi izinler alınmıştır. Çalışmaya katılmayı kabul eden ebeler yazılı bilgilendirilmiş onam formu doldurmuştur.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kuruluş yoktur

Teşekkür

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesine katkıda bulunan tüm ebelere görüş ve deneyimlerini paylaştıkları için teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• 1. International Organization for Migration. Migration and migrants: a global interview. In: McAuliffe M, Triandafyllidou A, eds. World Migration Report 2022. International Organization for Migration; 2021. Accessed July 11, 2023. https://publications.iom.int/es/node/31
• 2. Phiri J, Dietsch E, Bonner A. Cultural safety and its importance for Australian midwifery practice. Collegian. 2010;17(3):105-111.
• 3. Temel AB. Kültürlerarasi (çok kültürlü) hemşirelik eğitimi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2008;11(2):92-101.
• 4. Barrio-Ruiz C, Ruiz de Viñaspre-Hernandez R, Colaceci S, Juarez-Vela R, Santolalla-Arnedo I, Durante A, ve diğ. Language and cultural barriers and facilitators of sexual and reproductive health care for migrant women in high-income European countries: An integrative review. Journal of Midwifery & Women's Health. 2024;69(1):71-90.
• 5. Fair F, Raben L, Watson H, Vivilaki V, van den Muijsenbergh M, Soltani H. Migrant women's experiences of pregnancy, childbirth and maternity care in European countries: a systematic review. PLoS One. 2020;15(2). doi:10.1371/journal.pone.0228378
• 6. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK; 2019.
• 7. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması Suriyeli Göçmen Örneklemi. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK; 2019.
• 8. Bükecik E, Şahin S, Abay H, Kaplan S, Düzgün AA. Mülteci kadınlar ve üreme sağlığı: Sağlık hizmetlerine ulaşmalarını etkileyen faktörler, engeller ve çözüm önerileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;10(4):460-464.
• 9. Cetişli NE, Gülşen IŞIK, Öztornacı BÖ, Ardahan E, Uran BNÖ, Top ED, ve diğ. Hemşirelik öğrencilerinin empati düzeylerine göre kültürlerarası duyarlılıkları. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2016;1(1):27-33.
• 10. Aydemir H, Can HÖ, Oran N. Doğum öncesi dönemde kültüre dayalı ebelik bakımı ve ebelik bakımının kültürel bakım modelleri ile ilişkisi. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences. 2022;7(21):49-56.
• 11. Mantula F, Chamisa JA, Nunu WN, Nyanhongo PS. Women's perspectives on cultural sensitivity of midwives during intrapartum care at a maternity ward in a national referral hospital in Zimbabwe. SAGE Open Nurs. 2023;9:23779608231160476. https://doi.org/10.1177/23779608231160476
• 12. Uluslararası Ebeler Konfederasyonu. Ebelik Uygulaması için Temel Yeterlilikler: 2019. 22.02.2024 tarihinde erişildi. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/maternal-mortality
• 13. Demirel G, Kaya N, Doğaner A. Ebelik öğrencilerinin kültürlerarası yaklaşımlarının merhamet ve empati düzeylerine etkisi. OPUS Int J Soc Res. 2020;15(21):282-300.
• 14. Daphney SK, Tinda R, Petra B. Experiences of midwives regarding provision of culturally competent care to women receiving maternal care in South Africa. Midwifery. 2023;116:103527. https://doi.org/10.1016/j.midw.2023.103527
• 15. Henderson S, Horne M, Hills R, Kendall E. Cultural competence in healthcare in the community: A concept analysis. Health Soc Care Community. 2018;26(4):590-603.
• 16. Chen GM, Starosta W. The development and validation of the intercultural sensitivity scale. Hum Commun. 2000;3(1):2-14.
• 17. Bulduk S, Tosun H, Ardıç E. Türkçe kültürler arası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Turkiye Klin J Med Ethics Law Hist. 2011;19(1):25-31.
• 18. Benza S, Liamputtong P. Pregnancy, childbirth and motherhood: a meta-synthesis of the lived experiences of immigrant women. Midwifery. 2014;30(6):575-584.
• 19. Karcı AE, Şen S, ve diğ. Ebe ve hemşirelerin empati becerileri ile kültürlerarası iletişimleri arasındaki ilişki. İzmir Katip Çelebi Univ Sağlık Bilimleri Fakültesi Derg. 2024;9(1):19-24.