GENÇ YETİŞKİNLERDE VÜCUT KÜTLE İNDEKSİNİN AYAK ANTROPOMETRİSİ, STATİK PLANTAR BASINÇ DAĞILIMI VE DENGE MERKEZİ SALINIMI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 3, 277 - 286, 30.09.2025

Gözde Kesikbaş Kurt , Hüseyin Gerdan , Mahmut Yaran , Nilgün Bek

https://doi.org/10.52369/togusagbilderg.1714400

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, genç yetişkinlerde vücut kütle indeksinin (VKİ) ayak antropometrik ölçümleri, statik plantar basınç dağılımı ve denge merkezi (CoP) salınımı parametreleri üzerindeki etkilerini incelemek ve ölçülen parametreler açısından cinsiyetler arası farkları ortaya koymaktır.
Yöntem: Çalışmaya, VKİ<25 kg/m2 olan 68 ve VKİ >25 kg/m2 olan 68 birey olmak üzere toplam 136 genç yetişkin (18–35 yıl) katıldı. Her iki gruptaki katılımcıların, ayakta dururken elde edilen antropometrik ölçümleri (ayak uzunluğu, metatarsal genişlik, topuk genişliği), plantar basınç dağılımları ve CoP değerleri statik pedobarografik analiz yöntemiyle elde edildi ve kaydedildi. Veriler, uygun istatistiksel yöntem kullanılarak VKİ grupları ve cinsiyetler arası karşılaştırıldı.
Bulgular: Katılımcılardan VKİ>25 grubunda olguların metatarsal genişlikleri anlamlı olarak daha yüksekti (p<0,05). Bu grupta ek olarak, CoP’un X ekseninden sapma değeri, VKİ düşük gruba göre daha yüksekti (p=0,019). Değerlendirilen antropometrik verilerden ayak uzunluğu, plantar basınç dağılımı verilerinden ön ve arka ayak basınçları ve statik CoP verilerinden Y ekseni sapma değerleri açısından VKİ grupları arasında anlamlı fark saptanmadığı görüldü. (p>0,05). Cinsiyetler arası karşılaştırmalarda, yapılan statik pedobarografik analizler sonucunda, erkeklerde sol tüm ayak ve sol arka ayak basınç değeri daha yüksekken; kadınlarda sağ tüm ayak ve sağ arka ayak basınçlarının olarak daha yüksek olduğu bulundu (p<0,05).
Sonuç: Çalışmamızda yüksek VKİ’nin, ön ayak antropometrisinde genişlemeye, plantar basınç dağılımında değişimlere ve CoP sapmalarında artışa neden olduğu gösterilmiştir. Bu sonuçlar, genç erişkin bireylerde ayak biyomekaniğinin vücut ağırlığındaki değişimlere bağlı faktörler açısından erken dönemde değerlendirilmesine ve müdahalesine dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Genç yetişkin , postural denge , vücut kütle indeksi

Kaynakça

• Jensen MD, Ryan DH, Apovian CM, Ard JD, Comuzzie AG, Donato KA, diğ. 2013 AHA/ACC/TOS Guideline for the management of overweight and obesity in adults: a report of the american college of cardiology/American heart association task force on practice guidelines and the obesity society. Journal of American Cardiology. 2013; 63(25) : 3029-3030.
• Gill SV. Effects of obesity class on flat ground walking and obstacle negotiation. Journal of Musculoskeletal & Neuronal Interactions. 2019; 19(4): 448.
• Khalaf K, Mohan DM, Al Hindi M, Khandoker AH, Jelinek HF. Plantar pressure alterations associated with increased BMI in young adults. Gait & Posture. 2022;98:255-60.
• Khan FR, Chevidikunnan MF, Mazi AF, Aljawi SF, Mizan FH, BinMulayh EA, ve diğ. Factors affecting foot posture in young adults: A cross sectional study. Journal of Musculoskeletal & Neuronal Interactions. 2020;20(2):216.
• Jeong H, Johnson AW, Feland JB, Petersen SR, Staten JM, Bruening DA. Added body mass alters plantar shear stresses, postural control, and gait kinetics: Implications for obesity. PLoS One. 2021;16(2):e0246605.
• Molina-García C, Jiménez-García JD, Velázquez-Díaz D, Ramos-Petersen L, López-del-Amo-Lorente A, Martínez-Sebastián C, ve diğ. Overweight and obesity: its impact on foot type, flexibility, foot strength, plantar pressure and stability in children from 5 to 10 years of age: descriptive observational study. Children. 2023;10(4):696.
• Wolff C, Steinheimer P, Warmerdam E, Dahmen T, Slusallek P, Schlinkmann C, ve diğ. Effects of age, body height, body weight, body mass index and handgrip strength on the trajectory of the plantar pressure stance-phase curve of the gait cycle. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology. 2023;11:1110099.
• Peters M. Footedness: asymmetries in foot preference and skill and neuropsychological assessment of foot movement. Psychological bulletin. 1988;103(2):179.
• Doyle TL, Newton RU, Burnett AF. Reliability of traditional and fractal dimension measures of quiet stance center of pressure in young, healthy people. Archives of physical medicine and rehabilitation. 2005; 86(10), 2034-2040.
• Price C, Nester C. Foot dimensions and morphology in healthy weight, overweight and obese males. Clinical Biomechanics. 2016;37:125-30.
• Hills A, Hennig E, McDonald M, Bar-Or O. Plantar pressure differences between obese and non-obese adults: a biomechanical analysis. International journal of obesity. 2001;25(11):1674-9.
• Kong L, Zhang Z, Bao J, Zhu X, Tan Y, Xia X, et al. Influences of cognitive load on center of pressure trajectory of young male adults with excess weight during gait initiation. Frontiers in Bioengineering and Biotechnology. 2024;11:1297068.