BİR İLETİŞİM STRATEJİSİ OLARAK KAMPANYA UYGULAMALARINDA “CİNSİYETLENDİRİLMİŞ” TOPLUMSAL ROLLERİN İNŞASI

Yıl 2024, , 242 - 261, 28.12.2023

Sevil Bal

https://doi.org/10.7456/tojdac.1383262

Öz

Genel kapsamda iletişim ve halkla ilişkiler uygulamalarının kritik bileşeni olarak kampanya, kurum ve kamuları arasında ilgili hedefe yönelik (pazar payını artırmak, kar maksimizasyonu sağlamak, itibar yönetimi vb.) olarak gerçekleştirilen stratejik planlama süreç ve uygulamalarını kapsamaktadır. Çeşitli sektörlerde bu çerçevede bir hedef-strateji olarak toplumsal cinsiyet kalıp yargılarına başvurulmaktadır. Gerek iletişim çalışmaları gerekse halkla ilişkiler literatüründe; reklam kampanyaları ve toplumsal cinsiyet tartışmasına ilişkin kapsamlı bir art alan bulunmakla birlikte; cinsiyetlendirilmiş toplumsal rollerinin bir iletişim stratejisi olarak kampanya süreçlerinde nasıl kurgulandığına yönelik bütünsel bir değerlendirme sunan çalışmalar sınırlıdır. Bu araştırmanın amacı; her bir kampanya aşaması üzerinden (pazarın durumu, kampanyanın hedefleri, hedef kitlenin belirlenmesi, yaratıcı stratejiler ve medya stratejileri ile kampanya sonuçları vb.) toplumsal cinsiyet rol ve kalıp yargılarından ne şekilde yararlanıldığı, hangi stereotiplerin öne çıktığını ve eleştirel-alternatif uygulama örneklerinin bulunup bulunmadığını incelemektir. Effie Türkiye Reklam Etkinliği yarışmasında ödül alan dört ürün-hizmet kategorisinden 13 kampanyanın niteliksel içerik analizi tekniğiyle değerlendirildiği çalışmanın sonuncunda; belirlenen kampanya kategorileri ve aşamalarında, sınırlı alternatif uygulamalarla karşılaşılmakla birlikte; egemen toplumsal cinsiyet rolleri ve kalıp yargılarının farklı örnekler üzerinden üretim-tüketim döngüsünü destekleyen bir stratejik iletişim mekanizması olarak devrede olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İletişim, Kampanya, Toplumsal Cinsiyet, Kalıp Yargı, Niteliksel İçerik Analizi

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

CONSTRUCTION OF “GENDERED” SOCIAL ROLES IN CAMPAIGN PRACTICES AS A COMMUNICATION STRATEGY

Öz

Communication or Public Relations (PR) campaigns are targeted sets of strategic plans performed in a certain period in order to reach some goals (increase market share, ensure profit maximization, reputation, etc.) In some sectors gender roles, and stereotypes are used markedly within these strategies. Generally, in literature, there are many studies that examine the femininity constructs and the construction of gender in advertisements; but studies that present an integrated assessment of how gender roles are constructed within the framework of the condition of the market, campaign’s goals, identification of target audience, creative strategies, media strategies, results of campaigns are very limited. Whereat, this study aims to examine-evaluate gender roles-stereotypes, and femininity constructs, which are used in the creation process of PR campaigns, with a critical approach. The results of the study showed that in 13 PR campaigns while identifying problems, setting goals, identifying target audiences, creating strategy, and achieving expected results all these gender roles-stereotypes operate as strategy mechanisms.

Anahtar Kelimeler

Communication, Campaign, Gender, Stereotype, Qualitative Content Analysis

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Aldoory, L. (2005). A (re)conceived feminist paradigm for public relations: a case for substantial improvement. Journal of Communication, 55(4), 668-684. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/j.1460-2466.2005.tb03016.x.
• Ateş, N. B. & Mazıcı E. T. (2022). Kadın araştırma ve uygulama merkezlerinin halkla ilişkiler rolleri: durum araştırması. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (8), 100-129. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2353584.
• Balta-Peltekoğlu, F. & Tozlu, E. (2017). Medya yansımaları ekseninde kadına şiddet sorunsalı ve halkla ilişkiler. Marmara İletişim Dergisi, (28), 1-20. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruid/issue/34097/363640.
• Becerikli, Y. (2008). Ve halkla ilişkiler: şeytanın avukatlığından arabuluculuğa, bir disiplinin eleştirel analizi. Karınca Yayınları.
• Benhabib, S. (1992). Situating the self: Gender Community and Postmodernism in Contemporary Ethics. Routledge.
• Budak, G. & Budak, G. (2004). Halkla ilişkiler davranışsal bir yaklaşım. Barış Yayınları.
• Çakı, G. (2020). İnsan ticaretini önlemeye yönelik olarak kadınları konu alan halkla ilişkiler kampanyaları üzerine bir inceleme. Göç Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 118-142. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gad/issue/55181/757004.
• Demetrious, K. (2011). Bubble wrap: social media public relations culture and society. L. &. Edwards içinde, Public Relations, Society and Culture: Theoretical and Empirical Explorations (p. 118-132). Routledge.
• Edwards, L. (2011). Defining the "object" of public relations research: a new starting point. Public Relations Inquiry, 1 (1), 7-30. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2046147X11422149.
• Effie Awards. (2015). VII. Effie Türkiye Reklam Etkinliği Yarışması. Reklamcılık Vakfı Yayınları.
• Erdoğan, İ. (2006). Teori ve pratikte halkla ilişkiler. Erk Yayınları.
• Frölich, R. P. (2007). PR bunnies caught in the agency ghetto? Gender stereotypes, organizational factors, and women’s careers in pr agencies. Journal of Public Relations Research, 19 (2), 229-254. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/10627260701331754.
• Gökçe, O. (1993). Halkla ilişkiler: modern yönetim fonksiyonu. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 99-112.
• Harrison, K. (2011). Strategic public relations: a practical guide to success. Palgrave Macmillan.
• Henderson, A. (2005). Activism in "paradise": identity management in a public relations campaign against genetic engineering. Journal of Public Relations Research, 17 (2), 117-137. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1207/s1532754xjprr1702_4.
• Olesen, V. (2003). Feminisms and qualitative research at and into the millenium. N. &. Denzin içinde, The Landscape of Qualitative Research: Theories and Issues (2nd edition) (p. 332-397). Sage.
• Pillow, W. S. & C. Mayo (2007). Toward understandings of feminist ethnography. S. N. Hesse-Biber (Ed.). Handbook of feminist research: theory and praxis (p. 155-171). Sage.
• Place, K. (2015). Binaries, continuums, and ıntersections: women public relations professionals’ understandings of gender. Public Relations Inquiry, 4 (1), 61-78. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/2046147X14563430.
• Özbek, M. (2004). Kamusal alanın sınırları. M. Özbek (Ed.), Kamusal alan (s. 19-90) içinde. Hil Yayınları.
• Sancar, S. (2013). Türk modernleşmesinin cinsiyeti erkekler devlet kadınlar aile kurar. İletişim Yayınları.
• Tekeli, Ş. (1995). 1980’ler Türkiye’sinde kadın bakış açısından kadınlar. İletişim Yayınları.
• Tellan, D. (2009). Halkla ilişkiler: teori ve uygulama. Ütopya Yayınları.
• Tellan, D. (2011). Halkla ilişkiler endüstrisinde geriye bakmak: kavramlar ve karakterler. S. Y. Becerikli (Ed.), Halkla ilişkiler ve reklamın anatomisi: eleştirel bir kavrayış (s. 32-53) içinde. Ütopya Yayınları.
• Toth, E. L. & Heath, R. L. (1992). Rhetorical and critical approaches to public relations. Lawrence Erlbaum.
• Turow, J. (2009). Media today: an introduction to mass communication. Routledge.
• Wardeman-Winter, J. (2014). Issues of representation,reflexivity and research-participant relationships: doing feminist cultural studies to improve health campaigns. Public Relations Inquiry, 3 (1), 91-111. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/2046147X13518320.
• Wrigley, B. J. (2005, May 26-30). What’s the buzz? The queen bee syndrome in public relations. International Communication Association Annual Conference, New York.