RECONSTRUCTING THE PAST: A SPATIAL ANALYSIS OF THE KLEO SERIES IN THE CONTEXT OF HISTORY, CINEMA, AND ARCHITECTURE

Yıl 2025, , 394 - 409, 01.04.2025

Şölen Köseoğlu

https://doi.org/10.7456/tojdac.1614857

Öz

The aim of this study is to analyze the visual design principles of the Kleo (2022) series through spatial preferences. As a result of the analysis, it was concluded that a visual language emphasizing ideological and cultural conflicts was used in the design of the spaces belonging to East and West Germany. The spaces of East and West Berlin, presented as two opposite poles in the series, were detailed with symbols representing political differences. East Germany was depicted with monumental structures with gray facades specific to socialist ideology and interiors decorated in intense blue and red colors. West Berlin, on the other hand, emphasized an individual libertarian lifestyle with modern villas, colorful magazines, English speeches, and modern furniture symbolizing economic prosperity. Housing designs were among the primary elements that highlighted the differences between East and West. The multi-storey apartment buildings in East Berlin attracted attention with their intense use of color and emphasis on communal living. The contemporary villas in West Berlin became the symbol of individuality and prosperity. The intensive use of color dominated the spaces, created a nostalgic sense of the past, and strengthened the atmosphere of the period. This multi-layered use of spaces impressively completed the visual identity of the series.

Anahtar Kelimeler

Television, Cinema, Architecture, Design, Color

GEÇMİŞİ YENİDEN İNŞA ETMEK: TARİH, SİNEMA VE MİMARLIK BAĞLAMINDA KLEO DİZİSİNİN MEKÂNSAL ANALİZİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kleo (2022) dizisinin görsel olarak hangi tasarım ilkeleriyle tasarlanmış olduğunu mekânsal tercihler üzerinden analiz etmektir. Yapılan analiz sonucunda, Doğu ve Batı Almanya’ya ait mekânların tasarımında ideolojik ve kültürel çatışmaları vurgulayan görsel bir dilin kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Dizide iki zıt kutup olarak sunulmuş olan Doğu ve Batı Berlin’in mekânları, politik farklılıkları temsil eden sembollerle detaylandırılmıştır. Doğu Almanya, sosyalist ideolojiye özgü gri cepheli anıtsal yapılar, yoğun mavi ve kırmızı renklerle dekore edilmiş iç mekânlar ile betimlenmiş; mütevazı bir yaşam tarzını yansıtmıştır. Batı Berlin ise modern villalar, renkli dergiler, İngilizce konuşmalar ve ekonomik refahı simgeleyen modern mobilyalarla bireysel özgürlükçü bir yaşam biçimini öne çıkarmıştır. Konut tasarımları, Doğu ve Batı arasındaki farklılıkları belirginleştiren unsurların başında gelmiştir. Doğu Berlin’deki çok katlı apartmanlar, yoğun renk kullanımıyla ve ortak yaşam vurgusuyla dikkat çekmiştir. Batı Berlin’deki çağdaş villalar ise bireyselliğin ve refahın simgesi olmuştur. Dizide kullanılan nesneler, ideolojik ayrışmayı güçlendirmiştir; Doğu’da askeri semboller ve yerel ürünler, Batı’da ise Amerikan filmleri ve pop art tablolar öne çıkmıştır. Dizide en çok kullanılan tasarım elemanı renktir ve bu unsur hem Doğu hem Batı’da en vurgulu ortak unsurdur. Rengin yoğun kullanımı mekanlara hakim olmuş, nostaljik bir geçmiş duygusu yaratmış ve dönemin atmosferini güçlendirmiştir. Kleo, mekânları sadece fiziksel bağlam yaratmanın ötesine taşıyarak, karakterlerin hikâyelerini derinleştirmiş ve toplumsal yapıya dair zengin bir analiz sunmuştur. Mekânların bu çok katmanlı kullanımı, dizinin görsel kimliğini etkileyici bir şekilde tamamlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Televizyon, Sinema, Mimarlık, Tasarım, Renk

Kaynakça

• Adiloğlu, F. (2005). Sinemada Mimari Açılımlar: Halit Refiğ Filmleri. İstanbul: Es Yayınları.
• Allmer, A. (2010). Sinemekân, Sinemada Mimarlık. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Akarsu, H. T., Erdoğan, N. ve Özbursalı, T. (Der.) (2020). Sinemada Mimarlık. İstanbul: YEM Yayın.
• Amenábar, A. (Yönetmen). (2009). Agora [Film]. Focus Features.
• Anderson, W. (Yönetmen). (2024). The Wonderful Story of Henry Sugar [Film]. Indian Paintbrush; American Empirical Pictures.
• Baysan Serim, I. (2007). Sinema ve Mimarlık Rasyonel Tahayyülün Bir Parçası Olarak Evrildiler. Yapı Dergisi. http://www.yapi.com.tr/haberler/isil-baysan-serim-sinema-ve-mimarlik-rasyonel-tahayyulun-bir-parcasi-olarak-evrildiler-_95446.html.
• Becker, W. (Yönetmen). (2003). Good Bye Lenin [Film]. X Filme Creative Pool; WDR.
• Benigni, R. (Yönetmen). (1997). Life is Beatiful [Film]. Miramax.
• Beşgen, A., ve Köseoğlu, Ş. (2019). Sinema-Mimarlık Arakesitinde Bir Mekâna Dokunmak: Sine-Tasarım Atölyesi. SineFilozofi Dergisi, (Özel Sayı), s. 26-52. https://doi.org/10.31122/sinefilozofi.516445.
• Burton, T. (Yönetmen). (2005). Charlie and the Chocolate Factory [Film]. Warner Bros; Plan B Entertainment, Village Roadshow.
• Cameron, J. (Yönetmen). (2009). Avatar [Film]. 20th Century Fox.
• Colomina, B. (2011). Mahremiyet ve Kamusallık, Kitle İletişim Aracı Olarak Modern Mimari. (A. U. Kılıç, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Eyler, W. (Yönetmen). (1925). Ben-Hur: A Tale of the Christ [Sinema Filmi]. Metro-Goldwyn-Mayer.
• Gürer, L. ve Gürer, R. G. (2004). Temel Tasarım. İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Güzer, C. A. (Der.) (2023). Sinema ve Mimarlık. Ankara: Fol Kitap. Hackfort, H., Kropf, R., Konrad, B., Senft, E., Souvignier M. ve Derenbach T. (Yönetici Yapımcı). (2022). Kleo [TV Dizisi]. Candy Shop Productions; Zeitsprung Pictures.
• Kieślowski, K. (Yönetmen). (1993,1994). Three Colors [Film]. MK2 Productions; France 3 Cinema.
• Kolker, R. (2009). Film Biçim Kültür. (F. Ertınaz, A. Güney, Z. Özen, O. Şakır, B. Tokem, D. Tunalı, E. Yılmaz, Çev.). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Lyttelton, O. (2012, 2 Eylül). Review: ‘Anna Karenina’ Is A Bold Reimagining Of A Classic That’s (Mostly) Thrilling & Inventive. https://theplaylist.net/review-anna-karenina-is-a-bold-reimagining-of-a-classic-thats-mostly-thrilling-inventive-20120902/ adresinden alındı.
• Mankiewicz, J. L. (Yönetmen). (1693). Kleopatra [Film]. 20th Century Studios.
• Meirelles, F. ve Lund K. (Yönetmen). (2002). City of God [Film]. O2 Filmes.
• Netflix. (2023, 12 Aralık). 'KLEO': The Vendetta Continues - New Episodes Now in Production. https://about.netflix.com/en/news/kleo-the-vendetta-continues-new-episodes-now-in-production adresinden alındı.
• Netflix. (2024, 21 Şubat). Kleo, Die Serie, Seid Bereit. Immer Bereit, https://kleo-presskit.de/de/kleo/seid-bereit-immer-bereit adresinden alındı.
• Olsen, M. (2010, 30 Mayıs). Indie Focus: In ‘Agora,’ A Faceoff Between Faith and Science. The Los Angeles Times. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2010-may-30-la-ca-indiefocus-20100530-story.html adresinden alındı.
• Öztürk, M. (2002). Sine-Masal Kentler: Modernitenin İki "Kahraman"ı Kent ve Sinema Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: OM Yayınevi.
• Pallasmaa, J. (2001). The Architecture of Image: Existential Space in Cinema. Helsinki: Rakennustieto Publishing.
• Şen, S., Eyüboğlu, H., Dinçer, S., Topaloğlu, G. (2024). Yukarı Bak Animasyon Filmi İzleyici Yorumlarının Mimarlık Disiplini Kapsamında İncelenmesi. Tykhe Sanat Ve Tasarım Dergisi, 9(17), 459-482. https://doi.org/10.55004/tykhe.1478903
• Şumnu, U. (Der.) (2023). Başrolde Mimarlık, Yeşilçam Filmlerinde Mekân ve Modernite. İstanbul: Everest Yayınları.
• Tanyeli, U. (2001). Sinema ve Mimarlık: Temsiliyet Nesnenin Temsili Sanatın Sanallıkla İfadesi. Arredamento Mimarlık Dergisi, (141), s. 66.
• Uslu, A. (2014). Sinemayı Sinemasız Düşünmek. A. M. Aytaç ve M. Demirtaş (Der.), Göçebe Düşünmek: Deleuze Düşüncesinin Sınırlarında (s. 355-375). İstanbul: Metis Yayınları.
• Wenders, W. (Yönetmen). (1987). Der Himmel Über Berlin [Film]. WDR; Road Movies Filmproduktion; Argos Films.
• Whitlock, C. (2012, 31 Aralık). The Set Designs of Cleopatra, Elizabeth Taylor's Classic Movie. https://www.architecturaldigest.com/gallery/cleopatra-elizabeth-taylor-set-design-50th-anniversary-cannes-slideshow adresinden alındı.
• Wright, J. (Yönetmen). (2012). Anna Karenina [Film]. Working Title Films; StudioCanal.