TÜRKİYE TANITIM AFİŞLERİNİN GÖSTERGEBİLİMSEL BİR ANALİZİ: HOME OF TURKEY AFİŞLERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 2, 312 - 328, 01.04.2018

Civelek Oruç Civelek Oruç Oğuz Türkay

Öz

İşletmeler tüketicilere vermek istedikleri mesajları farklı araçlarla ulaştırabilmektedir. Tanıtım afişleri de bu araçlardan biridir. Tanıtım afişleri ülkelerin kültürel ve sosyal yapısını yansıtması açısından kilit rol üstlenmektedir. Bu rolü pekiştirerek yazılı ve görsel unsurların ne amaçla kullanıldığını, nasıl mesajlar içerdiğini ve ne gibi anlamlarla yüklü olduğunu göstergebilimsel çözümleme ile açıklık getirmek mümkündür. Bu bağlamda araştırmanın amacı tanıtım afişlerinde yer alan unsurların analiz edilerek verilmek istenen mesajların çözümlenmesidir. Birincil olarak algılanan unsurların ötesine geçilerek, anlamın nasıl inşa edildiği ve anlamsal farklılıkların açıklanması hedeflenmektedir. Bu araştırma kapsamında Turizm Tanıtma Genel Müdürlüğü ana sayfasında yer alan Türkiye tanıtım afişleri göstergebilim ile incelenmiştir. Ulaşılan toplam afiş sayısı 75’tir. Araştırma kapsamında tam sayım örnekleme yapılmıştır. Göstergebilimsel analizde Peirce, Barthes ve Greimas modellerinden faydalanılmıştır. Buna ek olarak afişlerin genel değerlendirmesinde içerik analizi de kullanılmıştır. Ülkemizde tanıtım afişlerinin göstergebilimsel analizi konusunu ele alan çalışmalar bu alanın yeni olmasından dolayı oldukça sınırlıdır. Araştırma ulusal ve uluslararası literatürde henüz ele alınan yönüyle değerlendirilmediği için özgünlük ve önem taşımaktadır. Literatürde bu boşluğun doldurulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın bu yönüyle kurama ve uygulamaya katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma sonuçları genel olarak değerlendirildiğinde afişlerde deniz turizmini dışında kültür turizmi, inanç turizmi, kış turizmi, golf turizmi, balon turizmi ve doğa turizmi gibi alternatif turizm türleri yansıtıldığı görülmüştür. Bunun yanı sıra Türk kültürüne ilişkin yeme içme, el sanatları, gelenek ve görenekler de yer verilmiştir. Göstergebilimsel çözümlemelerin sonuçları değerlendirildiğinde ise misafirperverlik, hoşgörü, modernizm, geleneksellik, doğu ve batı ilişkisinin bir bütünlük sergilediği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Tanıtım, Tanıtım Afişleri, Home of Turkey

Kaynakça

• Aktulum, K. (2004). Göstergebilim. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 1-13. Altınbüken, B. (2014). Göstergebilim Yöntemiyle Görsel Sözce Çözümlemesi. İçinde A. Güneş (Ed.), İletişim Araştırmalarında Göstergebilim (ss. 239-258). Konya: Liteartürk Academia. Ares, G., Piqueras-Fiszman, B., Varela, P. M., M. R., Lop, M. A., & Fiszman, S. (2011). Food Labels: Do Consumers Perceive What Semiotics Want To Convey?. Food Quality And Preference, 22, 689–698. Armstrong, N. (1988). Semiotics and Ideology. İçinde T. Sebeok & J. Umiker-Sebeok (Ed.), Approaches to Semiotics: The Semiotic Web (ss. 309-460). Berlin: De Gruyter Mounton. Batı, U. (2005). Bir Anlam Yaratma Süreci ve İdeolojik Yapı Olarak Reklamların Göstergebilimsel Bir Bakış Açısıyla Çözümlenmesi. C. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 175-190. Bayçu-Uzunloğlu, S. & Uluyağcı, C. (2005). Görsel ve Sözel Göstergeler Açısından Bir Reklam Çözümlemesi: Beymen Örneği. İletişim Dergisi, 21, 76-94. Berger, A. A. (2012). Kültür Eleştirisi: Kültürel Kavramlara Giriş. İstanbul: Pinhan Yayınevi. Çabuk, D. (2012). Cosmopolitan Reklamlarında Anlam Yapıları ve İdeolojileri. Global Media Journal Turkish Edition, 3(5), 40-60. Çağlar, B. (2012). Bir İletişim Biçimi Olarak Göstergebilim. Eul Journal of Social Sciences, 3(2), 22-34. Çiçek, M. (2014). Dilbilimsel İlkeler Görsel Göstergelere Uygulanabilir Mi?. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(32), 38-51. Çulha, O. (2011). Göstergebilim (Semiyotik) Tekniği Kullanılarak Kanada Fotoğraflarının İncelenmesi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(12), 409-424. Elgün, A., Babacan, E., Kozak, M. & Babat, D. (2013). Yeni Tüketim Mekanları Olarak Havalimanı Terminalleri. Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(1), 70-82. Erkman, F. (1986). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Alan Yayıncılık. Erkman-Akerson, F. (2016). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Bilge Kültür Sanat. Gottdiener, M. (2005). Postmodern Göstergeler. Ankara: İmge Kitapevi. Göçmen-Öztürk, P. (2007). Çeşme’nin Turizm Reklamlarının Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi. Ulusal Turizm Araştırmaları Kongresi. İzmir (Yayın No:150709). Guiraud, P. (1994). Göstergebilim. Ankara: İmge Kitapevi. Guiraud, P. (1999). Anlambilim. İstanbul: Multilingual. Güdekli, A., Ehtiyar, R., Güzel, Ö. & Ersoy, A. (2015). Turizme Yönelik Tanıtım Afişlerinde İmge Olarak Kadın: Göstergebilimsel Bir Analiz. 16. Ulusal Turizm Kongresi. 12-14 Kasım 2015. Çanakkale. Günay, D. (2008). Görsel Okur Yazarlık ve İmgenin Anlamlandırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, 1, 1- 29. Günay, D. (2012). Görsel Göstergebilim ve İmgenin Adlandırılması, İçinde D. Günay, & A. F. Parsa (Ed.), Görsel Göstergebilim İmgenin Adlandırılması (ss. 11). İstanbul: Es Yayınları. Güneş, A. (2012). Çağdaş Bir Çözümleme Yöntemi: Göstergebilim. E-Journal of New World Sciences Academy,7(2), 31-34. Güney, Z. (2005). Bant Reklamlarının Analizi: Telsim Bant Reklamları Örnekleri. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 3, 133-152. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC ISSN: 2146-5193, April 2018 Volume 8 Issue 2, p. 312-328 Submit Date: 12.10.2017, Acceptance Date: 15.03.2018, DOI NO: 10.7456/10802100/012 Research Article - This article was checked by Turnitin Copyright © The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 328 Güzeloğlu, C. (2014). Türkiye’de Moda Markalarının Göstergelerle Anlatıları: Ödüllü Moda Reklamlarının Görsel İletişim Tasarımına Yönelik Çözümleme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 747-762. Hunter, C. W. (2016). The Social Construction of Tourism Online Destination Image: A Comparative Semiotic Analysis of The Visual Representation of Seoul. Tourism Management, 54, 221-229. Kirova, B. & Penkin, I. (2013). The Name of The Thing, or An Attempt at a Semiotic and Semantic Analysis of Trade Marks. Journal of Intellectual Property Law and Practice, 8(4), 297-302. Koyuncu, S. & Medin, B. (2015). Haber Fotoğraflarından 2003 Irak Savaşı Karşıtlarının Temsili. Kırkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 137-168. Küçükerdoğan, R. (2011). Dilinizden Utanmayın Reklam Kampanyasının Göstergebilimsel Açıdan Çözümlemesi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 1(1), 26-34. Naktan, M. & Nacar-Logie, N. (2013). Reklam Ürünlerinde Toplumsal Sınıfların Tanıtımı. International Periodical for The Languages. Literature and History of Turkish or Turkic, 8(10), 459-467. Nelson, V. (2005). Representation and Images of People Place and Nature in Greada’s Tourism. Human Geography, 87(2), 131-143. Olgundeniz, S. S. & Parsa, A. F. (2014). Reklam Dünyasında İmgenin Gücü Arçelik ve Vestel Reklamlarında Robot Karakterlerle Yaratılan Evren. E-Journal of New World Sciences Academy, 9 (2), 95-106. Oskay, A. H. (2015). Televizyon Reklamlarında Çocuk İmgesinin Göstergebilimsel Analizi. Online Academic Journal of Information Technology, 6(19), 109-126. Oswald, L. (2011). Marketing Semiotics: Sings, Strategies and Brand Value. New York: Oxford University Press. Öncel-Taşkıran, N. (2011). Reklamın Mizahi Çerçevede Ünlü Kişi Aracılığıyla Sunumu: Ürün Nesne İlişkisinde İmaj Aktarımı, Atatürk Üniversitesi İletişim Fakültesi. Ulusal İletişim Kongresi. Gülmenin Arkeolojisi ve Medyada Mizah Olgusu Bildiriler Kitabı, 1-14. Parsa, A. F. (2007). Göstergenin Gücü/ Gücün Göstergesi: İmge Reklam Bildirilerinde Göstergebilimsel Yaklaşımla Durağan İmgeleri Çözümlemek. VII. Uluslararası Görsel Göstergebilim Kongresi, AISV-IAVS Görünürün Kültürü. İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları, 63(2), 1-10. Parsa, S. & Parsa, A. F. (2012). Göstergebilim Çözümlemeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi. Parsa, A. F. & Olgundeniz, S. S. (2014). İletişimde Göstergebilim ve Anlamlandırma Sürecini Örneklerle Değerlendirme. İçinde A. Güneş (Ed). İletişim Araştırmalarında Göstergebilim Yazınsaldan Görsele Anlam Arayışı (ss. 89-109). Konya: Literatür Academia. Rifat, M. (2011). Homo Semioticus ve Genel Göstergebilim Sorunları. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Rifat, M. (2014). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları. Sinan, T. A. & Demir, S. (2010). Göstergebilimsel Yöntemler Işığında Deniz Bank Reklamının Okunması. International Periodical for The Languages. Literature and History of Turkish or Turkic, 5(2), 1313-1332. Türk Dil Kurumu (2017). 11 Temmuz 2017 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5964b59272ddd7.16394283, adresinden erişildi Uçan, H. (2015). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim: Kuram-Uygulama, Çözümleme Örnekçeleri. İstanbul: İz Yayıncılık. Ulutaş, S. & Çevik, K. S. (2015). Propaganda Amaçlı Belgesel Basın Fotoğraflarının Anlam Sorunu ve Fotoğrafların Göstergebilimsel İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 1(2), 25-39. Yakın, V., Yakın, C. & Yakın. M. (2014). Reklamlarda Kullanılan Marka Kişilik Göstergebilimsel Analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 21 (1), 345-355. Yeygel, S. & Yakın, M. (2007). Kurumsal Reklamlarda Göstergeler Aracılığıyla Marka Kimliğinin İletilmesi. Selçuk İletişim Dergisi, 5(1), 102-117.