BİR TASARIM ÖĞESİ OLARAK GÜNIŞIĞI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 226 - 233, 01.04.2019

Rana Kutlu

Öz

Güneş ışınımının iklimsel konfor üzerindeki etkisi ve saydam yüzeylerin güneş ışınımı karşısındaki
performansları günışığı aydınlatma tasarımını entegre bir çalışma ürünü kılmaktadır. Saydam yüzeyler
aracılığıyla iç ve dış ortam arasında kesintisiz bağ kurarken iç mekana günışığını da almış oluruz. Bu
süreçte karşılaşılan ısı kayıp ve kazançları, parıltı oranları arasındaki aşırı kontrastlar ve kamaşma gibi
sorunlar günışığı ile aydınlatma konusunun beraberinde düşünülmesi ve çözülmesi gereken konulardır.
Bu durumda gün ışığının bir tasarım öğesi olarak ele alınmasında kütle ve cephe tasarımı kilit rol
üstlenmektedir. Doğru stratejiler ile dizayn edilmiş bir günışığı aydınlatma sistemi iklime duyarlı,
konfor koşulları ve enerji performansı yönlerinden yüksek performansa sahip özelliktedir. Bu nedenle
günümüzde ciddi bir sorun haline gelen çevre kirliliği ve artan enerji maliyetleri çözümünde günışığın
bir tasarım öğesi olarak tekrar hatırlamak ve yorumlamak hayati önem taşımaktadır. Tasarımda
günışığının kullanımı zor değildir ancak kullanıcı konforu ve enerji yönetimi konularından holistik bakış açısıyla
pek çok faktörün bir arada entegrasyonunu, optimizasyonunu gerektirir. Bu çalışma ile günışığının bir tasarım
öğesi olarak ele alınmasında iklimsel ve görsel konfor koşulları ile binaların termal ve aydınlatma yükleri
üzerindeki etkileri mimarın kontrolü altında olan tasarım değişkenleri; binanı yönlendirilmesi, geometrisi,
günışığı stratejileri, saydam yüzeyler, hacmin fiziksel özellikleri üzerinden açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tasarım, Etkili Tasarım, Günışığı

Kaynakça

• Aizlewood, M.E.,(1983), “InnovativeDaylightingSystems: An Experimental Evaluation”, International Journal of LightingResearchandTechnology, 25(4), 141-152 Clarke,J.A.,Hand, J.W., Janak, M., (1999), “DaylightPerformance: daylightQualityand Control of Energy Consumption”, in Fontoynont (ed), DaylightPerformance of Buildings, London, James and James Gratia, E., De Herde, A. (2003), “Design of LowEnergy Office Buildings”, Energy&Buildings, Vol. 35 pp.473-491 Hegger, M.,Fuchs, M., Stark, T., Zeumer, M., (2008) “Energy Manual Sustainable Architecture”, Birkhauser, pp: 64 Ho, D., (1996), “Climaticresponsiveatriumdesign in Europe”, ARQ: ArchitecturalResearchQuarterly, Vol. 1, Part 3, pp. 64-75. Lechner, N., (2009), “Heating, Cooling, LightingSustainable Design MethodsFor Architect”, John Wiley&Sons, Canada