ÇOCUK GELİŞİMİ AÇISINDAN ÇOCUK OYUN ALANI TASARIM YAKLAŞIMI: ROTATOR ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 108 - 115, 01.04.2020

Elvan Ender Altay Nebibe Merve Kayabaşı

Öz

Günümüzde kentsel yaşamın en yaygın kullanım alanlarından biri yeşil alanlardır. Yeşil alan
türlerinden biri olan çocuk oyun alanları, çocukların fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal yönden
gelişmelerine imkan sağlayabilecek nitelikte tasarlanmalıdır. Geleneksel oyun alanları en sık görülen
çocuk oyun alanı türüdür. Çocukların en sık karşılaştıkları geleneksel oyun alanları fiziksel gelişimi
desteklemekte, fakat bilişsel, duygusal ve sosyal oyunlara olanak sağlayamamaktadır. Bu kapsamda,
çalışmada çocukların tüm gelişimlerine imkan sağlayabilecek nitelikte bir çocuk oyun alanı
tasarımıyla yola çıkılmıştır. Bu amaçla, bir çocuk oyun alanı tasarlanmış ve “Rotator” adı verilmiştir.
Çocuk oyun alanı tasarlanırken Autocad, SketchUp, ve Photoshop programlarından yararlanılmıştır.
Rotator, sekiz çubuğa geçirilmiş toplam kırk sekiz dönen parçayla çeşitli şekiller meydana getirme
oyunudur. Farklı yaş gruplarındaki, farklı sayıda oyuncularla karşılıklı oynanır. Rotator ile oynarken,
dönen parçaları olması gereken durumlara getirmek için karar verme sürecinde bilişsel, itme,
döndürme ve yer değiştirme eylemlerinde fiziksel, karşılıklı gruplar halinde oynandığı için de
duygusal ve sosyal gelişimlerine destek olabilecektir. Tasarlanan oyun alanının etkin kullanımı
sonucunda, çocukların tüm gelişimlerine destek olabilmesi, farklı mekan yaratması, ilgi çekici olması
ve mekanın esnek kullanımına olanak vermesiyle farklılık sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Aktif Yeşil Alan, Çocuk Gelişimi, Çocuk Oyun Alanı Tasarımı

Kaynakça

• Aksoy, Y. (2011). Çocuk Oyun Alanları Üzerine Bir Araştırma: İstanbul, Isparta, Eskişehir,Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak Ve Trabzon İlleri Örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi 3 (11). Bal, A. (2005). Zonguldak Kenti Yeşil Alan Sistemindeki Çocuk Oyun Alanlarının Durumunun Peyzaj Mimarlığı İlkeleri Açısından İrdelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın. Burdette, H.L. ve Whitaker, R.C. (2005). Resurrecting Free Play in Young Children: Looking Beyond Fitness and Fatness to Attention, Affiliation, and Affect. Arch Pediatr Adolesc Med. Jan;159(1):46-50. Dönmez, N. B. (1992). Oyun Kitabı. İstanbul: Esin Yayınevi. Ender, E. (2015). Açık ve Yeşil Alan Planlaması Açısından Bursa Kenti için Bir Model Önerisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı. Doktora Tezi. Adana. Ender, E. ve Ender, R. (2017). Landscape Design for Children’s Development. Communication & Media Researches. E-BWN. Heck, A. ve Collins J., Peterson L. (2001). Decreasing Children’s Risk Taking on the Playground. Journal of Applied Behavior Analysis, 34(3):349–52. Herrington, S. (1998). The Garden in Froebel‟s Kindergarten: Beyond the Metaphor, Studies in the History of Gardens and Designed Landscapes, International Quarterly, 18(4). Erkan, Ö. (2011). Çocuk Oyun Parklarında Modül Tasarımında Ahşap-Plastik Kompozit Malzemenin Kullanım Olanakları. İstanbul Kültür Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İç Mimarlık Bölümü Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. Min, B.ve Lee, J. (2006). Children’s Neighborhood Place as a Psychological and Behavioral Domain. Journal of Environmental Psychology, 26(2006):51–71. Nurhan, K. (2012). Çocuk Oyun Alanlarının Yeterliliği Üzerine Bir Araştırma: Uşak Kenti Kemalöz Mahallesi Örneği. Koçan, Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(4): 315-321. Shackell, A., Butler, N., Doyle, P. Ve Ball, D. (2008). Design for Play: A guide to creating successful play spaces, Dcsf Publications, Nottingham. Şahin, Ş. Ve Barış, M. (1998). Kentsel Doku İçerisinde Açık ve Yeşil Alan Standartlarını Belirleyen Etmenler, Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 6, 367-396. Tekkaya, E. (2001). Tasarlanmış Çocuk Hakları: Ankara Çocuk Oyun Alanları, 151(20.07.2015). Retrieved from http:// dhgm.meb.gov.tr/. Uz, Ö. Ve Çubuk, A. (2005). Eskişehir İli Kent Merkezine Ait Yeşil Alanların CBS Yöntemleri Kullanarak Saptanabilirliğinin İncelenmesi, 2. Mühendislik Ölçümleri Sempozyumu, İstanbul, 402- 412. Ünal, M. (2009). Çocuk Gelişiminde Oyun Alanlarının Yeri ve Önemi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 10 (2): 95-109. West, J. (2006). Child-Centred Play Therapy. London. Yılmaz, S. Ve Bulut, Z. (2003). Kentsel Mekanlarda Çocuk Oyun Alanlarının Yeri ve Önemi: Erzurum Örneği, Millî Eğitim Dergisi, 158. Yılmaz, Ş. (2010). Çocuk Oyun Alanlarının İlköğretim Çağındaki Kullanıcılarca Değerlendirilmesi ve Tasarım İlkelerinin Belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.