SANATIN YENİDEN ÜRETİMİNİN MEKÂN TÜKETİMİ BAĞLAMINDA KULLANIMI: CANTINE DEL FRIDA ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 163 - 180, 01.04.2020

Nur Gözde Tayfur Şenay Yavuz Görkem

Öz

Kapitalizmin etkisi ile ortaya çıkan tüketim toplumunda zorunlu ihtiyaçlar yerini anlık isteklere
bırakmıştır. Böylece bireyler sembollere daha çok anlam yüklemekte ve anlık hazların peşinde
koşmaktadır. Tüketimin günlük hayatın öznesi olması ile beraber, birçok unsur meta formunda
sistemin kârına hizmet etmeye başlamıştır. Sanat da yeniden üretilerek tüketimin bir parçası haline
gelmiştir. Birçok işletme, postmodern müşterinin memnuniyetini sağlamak amacı ile yeniden üretilen
sanat eserlerine, mekân tasarımlarında yer vererek sembolik ve hedonik açıdan mekân tüketimini
desteklemektedir. Araştırmada mekân tüketimi kapsamında yeniden üretilen sanatın sembolik ve
hedonik açıdan müşteri memnuniyeti üzerindeki etkileri incelenmiştir. Araştırma, Frida Kahlo’nun
hayatını ve sanatını mekâna yansıtan Cantine Del Frida Cafe’nin 392 müşterisi ile yüzyüze anket
yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Anket formlarının işlenmesinde SPSS V21.0 İstatiksel Paket
Programından faydalanılmıştır. Araştırmada sanatsal öğeler, tasarım, hedonik tüketim ve sembolik
tüketim ile müşteri memnuniyeti arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın
sonucunda tasarım, hedonik ve sembolik tüketimin müşteri memnuniyeti üzerinde anlamlı bir etkisi
olduğu tespit edilirken, sanatsal öğelerin müşteri memnuniyeti üzerinde anlamlı bir etkiye sahip
olmadığı ortaya çıkmıştır. Bireylerin Frida Kahlo ile ilgili bilgi düzeylerinin tasarımı olumlu
algılamaları bağlamında bir etki yarattığı da araştırma sonucunda tespit edilmiştir. Araştırma
sonuçlarının mekân tüketimi temelinde pazarlama çalışmaları yürütmeyi planlayan kuruluşlara ve
tasarımın bir parçası olarak sanat ve tüketim arasındaki ilişkiyi çalışan akademisyenlere katkı
sağlaması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yeniden Üretilen Sanat, Mekân, Tüketim, Müşteri Memnuniyeti

Kaynakça

• Aaker, D. (2014). Markalama Başarıya Ulaştıran 20 Temel İlke. İstanbul: MediaCat Yayınları. Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E, (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık. Artuğer, S., Çetinsöz, B.C., Ercan, F. ve Kendir, H., (2014). Pazarlamada Yeni Yaklaşımlar ve Turizmde Uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık. Assoun, P. L. (2014). Frankfurt Okulu. Ankara: Dost Yayınevi. Babin, B. J., Darden, W.R. ve Griffin, M., (1994), “Work and/or Fun: Measuring Hedonic and Utilitarian Shopping Value”, Journal of Consumer Research, 20(4): 644-656. Baudrillard, J. (2018a). Sanat Komplosu Yeni Sanat Düzeni ve Çağdaş Estetik 1. İstanbul: İletişim Yayınları. Baudrillard, J. (2018b). Tüketim Toplumu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bauman, Z. (2017). Kimlik. Ankara: Heretik Yayınları. Benjamin, W., (2019). Pasajlar. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. Brown, S. (1995). Postmodern Marketing. London: Routledge. Bulut, Y. (2015). Hayat=Pazarlama. Ankara: Detay Yayıncılık. Çiçek, M. (2019). Masal, Masal İçinde Influencer Marketing’e Eleştirel Bir Bakış. Gürdal Ülger (Ed.), Postmodern Pazarlama (s.37-46). İstanbul: Papatya Bilim Üniversite Yayınları. Danto, A. C. (2014). Sanatın Sonundan Sonra. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Featherstone, M. (2013). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Fırat F. ve Venkatesh, A., (1993). “Postmodernism: The Age of Marketing”, International Journal of Research in Marketing, 10: 229-239. Hamurlu, G. K. (2018). Müşteri Memnuniyeti ve Hizmet Sektöründe Ölçülmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, İstanbul. Herrera, H. (2018). Frida. Ankara: Bilgi Yayınevi. Jamis, R. (2018). Frida Kahlo Aşk ve Acı. İstanbul: Everest Yayınları. Kılıç, L. (2007). Görüntü Estetiği. İstanbul: İnkılap Kitabevi. Kotler, P. (2005). A’dan Z’ye Pazarlama. İstanbul: MediaCat Yayınları. Kotler, P. (2015). Pazarlamayı Anlamak. İstanbul: Optimist Yayınları.Kotler, Nunnally J. C. ve Bernstein I. H., (1994). Psychometric Theory, New York: McGraw-Hill. Odabaşı, Y. (2014). Postmodern Pazarlama. İstanbul: MediaCat Yayınları. Odabaşı, Y. (2017). Tüketim Kültürü Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma. İstanbul: Aura Yayıncılık. Özdem, Ö. O. ve Geçit, E. (2013). “Postmodern Sanat Akımları ve Reklamlara Yansımaları. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi”, 36: 152-174. Rintamäki, T., Kanto, A., Kuusela, H. ve Spence, M.T., (2006), “Decomposing the Value of Department Store Shopping into Utilitarian, Hedonic and Social Dimensions: Evidence from Finland”, International Journal of Retail & Distribution Management, 34(1): 6-24. Tayfur, N. G. (2019). Bir Postmodern Pazarlama Örneği: Evimizin Her Şeyi IKEA, Gürdal Ülger (Ed.), Postmodern Pazarlama (s.135-149). İstanbul: Papatya Bilim Üniversite Yayınları. Ritzer, G. (2016). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek Tüketim Katedrallerindeki Süreklilik ve Değişim. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Sombart, W. (2016). Aşk Lüks ve Kapitalizm. Ankara: Pharmakon Yayınevi. Şengün, H. İ. ve Karahan, M., (2013). “Hedonik (Hazcı) Tüketim Alışkanlıkları ve Tüketicileri Bu Tür Alışkanlıklara Motive Eden Nedenler”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2, (4): 13-26. Tek, Ö. B. (1997). Pazarlama İlkeleri: Global Yönetimsel Yaklaşım Türkiye Uygulamaları. İstanbul: Cem Ofset Matbaacılık. Turani, A. (2015). Çağdaş Sanat Felsefesi. İstanbul: Remzi Kitabevi. Türk, Z., (2018). “Hedonik ve Faydacı Tüketim Eğiliminin Plansız Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma”. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16): 853-878. Varinli, İ. ve Çatı, K., (2010). Güncel Pazarlama Yaklaşımlarından Seçmeler. Ankara: Detay Yayıncılık. Veblen, T. (2014). Aylak Sınıfın Teorisi, Ankara: Tutku Yayınevi. Vukadin, A., Wongkitrungrueng, A. ve Assarut, N., (2018). “When Art Meets Mall: Impact on Shopper Responses”. Journal of Product & Brand Management, 27(3): 277-293. Wakefield, K. L. ve Baker, J., (1998). “Excitement at the Mall: The Determinants and Effects on Shopping Response”. Journal of Retailing, 74(4): 515-539. Ward, G. (2010). Postmodernizmi Anlamak. İstanbul: Optimist Yayınları. Yamane, T. (2001). Temel Örnekleme Yöntemleri. İstanbul: Literatür Yayıncılık. Yurttaş, B. N. (2010). İç Mekân Tasarımında “Tema” Kavramı ve “Tematik Mekân” Olgusunun Örnekler Üzerinde Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.