KOVİD-19 DÖNEMİNDE VERİ GAZETECİLİĞİ: KORONAVİRÜS HABERLERİNİN BETİMSEL ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 85 - 102, 01.01.2021

Duygu Furuncu , Aslıhan Zinderen

Öz

Bu çalışma Kovid-19 döneminde veri gazeteciliği faaliyetlerine odaklanmaktadır. Bu dönemde habercilik büyük oranda veri analizleri üzerinden gerçekleşmektedir. Veri odaklı hikâyeler ve gerçeğe dayalı derlenmiş bilgiler, bağlamsallık/ilişkisellik ilkesi çerçevesinde okuyucu için son derece önemli bir bilgilendirme işlevi görmektedir. Çalışmanın temel amacı; büyük verilerin analizi ile kritik bilgilerin nasıl ortaya çıkarılıp habercilik anlayışı çerçevesinde sunulduğunu göstermek ve bu bağlamda veri gazeteciliği anlayışının haberciliğe kattığı değeri ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda The New York Times ve The Guardian gazetelerinin internet sitelerinden veri gazeteciliği süreci ile üretilmiş Kovid-19 dönemine ilişkin örnek haberler analiz edilmek üzere seçilmiştir. Kavramsal çerçevesi veri gazeteciliği, veri gazeteciliğinde haber üretim süreçleri ve görsel hikâye anlatımı üzerinden kurulan çalışmada betimsel analiz yönteminden yararlanılmıştır. Multidisipliner işbirliği gerektiren veri gazeteciliği, hem haber üretim süreçleri hem de görsel hikâye anlatımı açısından değerlendirilmiştir. Analizler sonucu toplum için kritik olan bu dönemde veriler arasında anlamlı ilişkiler kurularak önemli bilgilerin gün yüzüne çıkarıldığı, şeffaf ve hesap verilebilir bir gazetecilik anlayışıyla hareket edildiği, anlaşılması zor nicel verilerin etkili görselleştirme öğeleri ile anlaşılır ve ilgi çekici bir formda sunulduğu görülmüştür. Bu çerçevede haber üretim süreçleri temelinde haberi etkili, anlaşılır, ilgi çekici ve doğrulanabilir kılan, bu yönüyle günümüz habercilik anlayışında yeni bir kulvar yaratan veri gazeteciliğinin önemi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Veri Gazeteciliği, Kovid-19, Pandemi, Görselleştirme, Görsel Hikâye Anlatımı, Haber Üretimi

DATA JOURNALISM IN THE COVID-19 PERIOD: A DESCRIPTIONAL REVIEW OF CORONAVIRUS NEWS

Öz

This research focuses on the events of data journalism during Covid-19. Journalism is mainly carried out by data analysis in this period. In the context of the contextuality/relationality concept, data-driven stories and factually compiled knowledge serve an extremely important enlightenment role for the reader. The main aim of the study is to show how critical information is revealed and presented within the framework of the understanding of journalism by analyzing big data, and to show the value that the understanding of data journalism contributes to journalism in this context. For this purpose, sample news about the Covid-19 period produced by the data journalism process from the websites of the New York Times and The Guardian newspapers was selected for the analysis. Descriptive analysis method was used in the study whose conceptual framework was established through data journalism, news production processes in data journalism and visual storytelling. Data journalism, which involves multidisciplinary cooperation, has been evaluated in terms of both news production processes and visual storytelling. As a result of the study, it was observed that significant knowledge was brought to light by creating substantive relationships between the data, a transparent and accountable journalism approach was performed, and complicated quantitative data was presented in a clear and interesting form with effective visualization factors in this era, which is critical for society. The value of data journalism has been pointed out in this context, making the news efficient, understandable, relevant and verifiable on the basis of news production processes, and creating a new direction in today's understanding of journalism.

Anahtar Kelimeler

Data Journalism, Covid-19, Pandemic, Visualization, Visual Storytelling, News Production

Kaynakça

• Altunışık, R., Çoşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 6.Baskı, Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Arsan, E. (2013, 4 Temmuz, Evrensel Gazetesi). Başka Bir Gazetecilik Mümkün Mü?. Erişim adresi: https://www.evrensel.net/yazi/61198/baska-bir-gazetecilik-mumkun, Erişim Tarihi: 14.07.2020.
• Bowers, D., Rogers, S. and Schwabish, J. (2017). Data Journalism in 2017: The Current State and Challenges Facing the Field Today. Erişim adresi: https://newslab.withgoogle.com/assets/docs/data-journalism-in-2017.pdf, Erişim Tarihi: 16.07.2020.
• Bradshaw, P. (2012). What is Data Journalism?. Gray J., Bounegru L.and Chambers L. (eds.), The data journalism handbook (s.12) içinde, Sebastopol, CA: O’Reilly Media. Erişim adresi:
• Bradshaw, P. (2020). Data Journalism with Impact. Erişim adresi: https://datajournalism.com/read/handbook/two/situating-data-journalism/data-journalism-with-impact, Erişim Tarihi: 10.07.2020.
• Chase, William, R. (2020). Why I’m not Making COVID19 Visualizations, and Why You (Probably) Shouldn’t Either. https://www.williamrchase.com/post/why-i-m-not-making-covid19-visualizations-and-why-you-probably-shouldn-t-either/
• Eroğlu, Ş. (2017). Türkiye’de Kamu Verilerinin Açık Devlet Uygulamaları ve Belge Yönetimi Çerçevesinde Değerlendirilmesi: Bir Model Önerisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi ). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Evershed, N. Ball, A., Izzard, H. Lum,P. and Constable, D. (2020, Ağustos, The Guardian). Coronavirus Australia Map: Tracking New Cases, Covid-19 Stats and Llive Data by State. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/australia-news/datablog/ng interactive/2020/aug/03/coronavirus-australia-map-cases-covid-19-tracking-stats-live-data-update-by-state-suburb-postcode-how-many-new-active-case-numbers-today-statistics-corona-deaths-death-toll, Erişim tarihi: 31.08.2020.
• Furuncu, D. (2019). Haber Üretim Pratikleri Bağlamında Veri Gazeteciliği: Türkiye’deki Gazetecilerin Veri Gazeteciliğine Yaklaşımı. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gray, J., Chambers, L. and Bounegru, L. (Eds). (2012). The Data Journalism Handbook: How Journalists can Use Data to Improve the News. Sebastopol: O'Reilly Media Inc.
• Gruen, Gianna-Carina. (2020). Data Journalism in Times of Coronavirus. DW Akademie. https://www.dw.com/en/data-journalism-in-times-of-coronavirus/a-54116323.
• Gutierrez, P., Clarke, S. (2020, Ağustos, The Guardian). Coronavirus World Map: which Countries have the most Covid-19 Cases and Deaths?. Erişim adresi: https://www.theguardian.com/world/2020/aug/04/coronavirus-world-map-which-countries-have-the-most-covid-19-cases-and-deaths, Erişim tarihi: 22.08.2020.
• Henriksson, T. (2020). How Journalists are Meeting the Covid-19 Challenge. Erişim adresi: https://questproject.eu/how-journalists-are-meeting-the-covid-19-challenge/, Erişim tarihi: 28.08.2020.
• Hepworth, K. (2020). Ethical Design Recommendations for COVID-19 Visualizations. Erişim adresi: https://medium.com/nightingale/ethical-design-recommendations-for-covid-19-visualizations-cb4a2677ae40, Erişim tarihi: 25.08.2020.
• Howard, A. B. (2014). The Art and Science of Data-Driven Journalism. Columbia Journalism School. Tow Center for Digital Journalism Report. Erişim adresi: http://towcenter.org/wp-content/uploads/2014/05/Tow-Center-Data-Driven-Journalism.pdf, Erişim Tarihi: 05.08.2020.
• Leonhardt, D. (2014, 22 Nisan). Navigate News with the Upshot. https://www.nytimes.com/2014/04/23/upshot/navigate-news-with-the-upshot.html
• Lorenz, M. (2010). “Status and Outlook for Data-Driven Journalism”. In: European Journalism Center: Data-driven journalism: What is there to learn? Data-Driven Journalism. Amsterdam, on 24 August 2010. 8-17.
• Makulec, A. (2020). Ten Considerations Before You Create Another Chart About COVID-19. Erişim adresi: https://medium.com/nightingale/ten-considerations-before-you-create-another-chart-about-covid-19-27d3bd691be8, Erişim tarihi: 25.08.2020.
• Narin, B. (2017). Gazetecilik 2.0 İnternet Gazeteciliğinde Hipermetinsellik. Ankara: Gece Kitaplığı.
• Pavlik, J. V. (2013). Yeni Medya ve Gazetecilik. (Çev.: Müge Demir ve Berrin Kalsın). Ankara: Phoenix Yayınevi. (2001).
• Roger, S. (2013). Facts are Sacred: The Power of Data. London: Faber and Faber.
• School of Data (t.y.). “Data-Driven Journalism-Storytelling”, Erişim adresi: https://docs.google.com/presentation/d/1pu4daM0wLxjArvcZhbDypheti_oqe3jUGDgxP58mUd4/edit#slide=id.g344642f18_18, Erişim Tarihi: 20.07.2020.
• Segaran T. and Hammerbacher, J. (2009). Beautiful Data:The Stories Behind Elegant Data Solutions. Sebastopol, CA: O’Reilly Media. Spiller, R. and Weinacht, S. (2014). Datenjournalismus in Deutschland: eine Explorative Untersuchung zu Rollenbildern von Datenjournalisten. In: Publizistik 59 (4), 411-433.
• Stevens, H. (2020). Why Outbreaks like Coronavirus Spread Exponentially, and How to “Flatten the Curve. Erişim adresi: https://www.washingtonpost.com/graphics/2020/world/corona-simulator/, 22.08.2020.
• Tokgöz, O. (2015). Temel gazetecilik. Ankara: İmge Kitapevi Yayınları Van Ham, F. (2010). How to Use Data Visualization. Journalism Meets Data. Sunulmuş bildiri. Amsterdam: European Journalism Centre
• Wu, J., McCann, A., Katz, J. ve Peltier, E. (2020, Ağustos, The New York Times). 207,000 Missing Deaths: Tracking the True Toll of the Coronavirus Outbreak. Erişim adresi: https://www.nytimes.com/interactive/2020/04/21/world/coronavirus-missing-deaths.html?searchResultPosition=1, Erişim tarihi: 22.08.2020
• Wu, J., Cai, W., Watkins, D. ve GlanzMarch, J.(2020, Mart, The New York Times). How the Virus Got Out. Erişim Adresi: https://www.nytimes.com/interactive/2020/03/22/world/coronavirus-spread.html?auth=login-google1tap&login=google1tap&searchResultPosition=3, Erişim Tarihi: 15.07.2020
• Zinderen, A. (2019). Veri Gazeteciliği ve İnfografik Haber Tasarımına Yönelik Uygulamalı Bir Analiz. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• URL-1 http://www.datajournalismhandbook.org/1.0/en/introduction_0.html, (Erişim tarihi: 06.08.2020)
• URL-2 https://github.com/CSSEGISandData/COVID-19, (Erişim tarihi: 05.07.2020)
• URL-3 https://www.tableau.com/covid-19-coronavirus-data-resources, (Erişim tarihi: 05.07.2020)