GERÇEKÜSTÜCÜ ÇAĞDAŞ SERAMİK FORMLARDA MİTOLOJİK BİR ÖĞE: MİNOTAUR

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 453 - 468, 01.04.2022

Rıza Tan Buğra Özer , Kaan Canduran

Öz

Dünyayı derinden etkileyen iki savaş arası dönemin sıkıntılı dünyasında ortaya çıkan Gerçeküstücülük, var olan gerçekliğin sürreal ve fantastik biçimlerde sanat yapıtlarına yansımasıdır. Bu yönüyle mitosların var oldukları kültürü ve çağı gerçeküstü bir biçimde aktarması arasında muazzam bir benzerlik görülmektedir. Neredeyse bilişsel devrim sonrası dönemle tarihlenen varoluş ve inanç olgusunun sonucu oluşan mitler, süreç içerisinde oluşan sanat anlayışı ile estetik formlara konu olmuştur. Üsluplar ve anlayışlar değişse de mitolojik öğelerin yaygın kullanımı devam etmiştir. Mitoslar arasında ön plana çıkan ise günümüz edebiyat, görsel ve plastik sanatlarının sıkça kendisinden beslendiği Antik Yunan mitoslarıdır. Bu kültürün önemli bir parçası olan Minotaur’da mevzu bahis alanların ve Gerçeküstücü akımın en popüler figürlerinden biri olarak görülmektedir.
Çalışma kapsamında, Gerçeküstücülüğün ortaya çıkışından itibaren plastik sanatlarda mitolojik öğelerin ve Minotaur imgesinin etkisi ele alınmıştır. Bu bağlamda; Giorgio de Chirico, Max Ernst, Salvador Dali ve spesifik olarak Minotaur’u eserlerinde kullanan, Pablo Picasso, André Masson, Óscar Domínguez, Beth Carter ve seramik sanatçıları Jeremy Clark, Aziz Baha Örken ve R. Tan Buğra Özer’in çalışmaları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

sanat, gerçeküstücülük, mitoloji, minotaur

A MYTHOLOGICAL ITEM IN SURREALIST CONTEMPORARY CERAMIC FORMS: THE MINOTAUR

Öz

Surrealism, which emerged in the troubled world of the interwar period, which deeply affected the world, is the reflection of the existing reality on works of art in surreal and fantastic forms. In this respect, there is a tremendous similarity between the mythos' surrealistic transmission of the culture and age in which they exist. The myths formed because of the phenomenon of existence and belief, which date almost to the post-cognitive revolution period, have been the subject of aesthetic forms with the understanding of art formed in the process. Although styles and understandings have changed, the widespread use of mythological elements has continued. The most prominent among the myths are the myths of Ancient Greece, from which today's literature, visual and plastic arts are often fed. An important part of this culture, the Minotaur is seen as one of the most popular figures of the Surrealist movement.

Within the scope of the study, the effect of mythological elements and Minotaur image in plastic arts since the emergence of Surrealism has been discussed. In this context, the works of Giorgio de Chirico, Max Ernst, Salvador Dali and specifically Pablo Picasso, André Masson, Óscar Domínguez, Beth Carter and ceramic artists Jeremy Clark, Aziz Baha Örken and R. Tan Buğra Özer, who used the Minotaur in their works, were examined.

Anahtar Kelimeler

art, surrealism, mythology, minotaur

Kaynakça

• KAYNAKÇA Antmen, A. (2012). Sanatçılardan Yazılı Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımları, İstanbul: Sel.
• Brodskaïa, N. (2018). Surrealism, New York: Parkstone International.
• Çeşitli, İ. (2006). Batı Edebiyatında Edebî Akımlar, Ankara: Akçağ.
• Gezgin, İ. (2011). Sanatın Mitolojisi, İstanbul: Sel.
• Haykır, M. (2015). “Sanatta ‘Leda ve Kuğu’ Teması ile Kolektif Bilinçdışı İlişkisi Üzerine’’, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17/1, s. 193-206.
• Gibson, J. (1987). “Surrealism GeForce Freud: Dynamic Psychiatriy’s “Simple Recording Instrument’’’’, Art Journal, 46(1), s. 56-60.
• Giraudy, D. (1988). Picasso The Minotaur An Art Play Book, New York: Harry N. Abrams, Inc.
• Hopkisn, D. (2004). Dada and Surrealism A Very Short Introduction, New York: Oxford University Press.
• Leeming, D. A. (2017). A’dan Z’ye Dünya Mitolojisi, Soysal, N. (Çev.), İstanbul: Say.
• Mazars, P. (1964). “Giorgio de Chirico’’ Yale French Studies, Surrealism, 31, s. 112-117.
• Örken, A. B. (2010). Seramik Sanatı’nda Mizah, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Seramik Anasanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Afyon.
• Özdemir, K., Koca, B. (2012). “Giorgio De Chirico Resimlerinde Mitoloji ve Melankoli’’ İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2 (6), s. 411-416.
• Özer, R. T. B. (2018). Truva Efsanesindeki Mitolojik Figürlerin Seramik Hayvan Formları ile Gerçeküstü Anlatımı, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Seramik Anasanat Dalı, Sanatta Yeterlik Sanat Çalışması Raporu, Ankara.
• Segal, R. A. (2012). Mit, Örge, N. (Çev.), Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Suci, H. M. (2017). Türk Resim Sanatında Gerçeküstücü Ressamlar, Ankara: Pegem Akademi.