COVİD 19 PANDEMİSİYLE ZORUNLU ESNEK ÇALIŞMA VE TEKNOLOJİ ELİYLE DENETİM

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 4, 1140 - 1151, 07.09.2022

Songül Demirel Değirmenci

Öz

Yirminci yüzyılda denetim kabul edildiği üzere tüm teknik alanlarda ilerleme kaydedildikçe, çalışanların denetimine de sirayet etmiştir. Covid 19 pandemisi döneminde bazı meslek gruplarının evlerinden bilişim teknolojilerinin desteği ile işlerini yapmaları istenmiştir. Kamuda ve özel sektörde çoğunlukla beyaz yakalı çalışanların yapabileceği birçok iş kolu evden çalışmaya geçmek durumunda kalmıştır.
Zorunlu olarak geçilen evden çalışma biçiminde çalışanların fiziksel denetimi yerine, kullanılan teknolojiler vasıtasıyla denetlenmesi yoluna gidilmiştir. Denetim, geçmişi çok eski olmayan yönetim bilimi için vazgeçilmez bir eylemlerden biridir. Çalışanların daha fazla ürün üretebilmesi adına, iş yerleri işi bölerek işçinin hızlı çalışmasını sağlamışlardır. Sonrasında üretim miktarını, üretim hattının hızı üzerinden kontrol etmiş; bununla üretimin miktarını ve çalışanları denetlemişlerdir. Pandemi sürecinde evden çalışırken, çalışanların yaptıkları iş teknoloji üzerinden denetlenmiş ve denetimle ilgili geçmişte iddia edilen süreç hızlı bir biçimde gerçekleşmiş olmuştur. Çalışanlar teknolojik araçlarını sürekli kontrol etmiş, iş yaşamı özel yaşama ait süreyi kapsar hale gelmiştir.
Çalışma geçmişte yapılmış pandemi çalışmalarından farklı olarak, sürecin çalışanların denetlenmelerinin sınırlarına ve iş yüklerinin artmış olduğuna dikkati çekmektedir. Kurulan alt yapı olanaklarının sürdürülmesi ve benzer durumlarda kullanılması düşünülmektedir. Bu nedenle teknoloji eliyle denetim önem kazandığının ve devam edeceğinin tespitini yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, evde çalışma, denetim

Compulsory Teleworking Due to Covid-19 Pandemic and Technology-Based Supervision

Öz

In the twentieth century, supervision started to increase along with the progress in all technical fields, and this situation also extended to the supervision of employees. During the Covid 19 pandemic, some occupational groups were asked to perform their jobs with the assistance of information technologies. Many lines of work that can be mostly done by white-collar employees in the public and private sector were forced to switch to teleworking.
In the form of teleworking, which is switched to by necessity, it is preferred to supervise the employees through the technologies used, instead of performing physical supervision on the employees. Supervision is one of the indispensable actions for the management science, whose history is not so old. The workplaces have enabled their employees to work quickly by dividing the works so that these employees could produce more products. Afterwards, the workplaces controlled the production amount over the speed of the production line; in this manner, they were able to supervise the amount of production and the employees. The work done by employees was supervised through technology while teleworking during the pandemic process, and the process claimed in the past regarding the supervision was realized quickly. Employees were forced to constantly check their technological tools, and business life started to encompass the time allocated to private life.
Unlike the pandemic studies conducted in the past, the study draws attention to the limits of the supervision on the employees and the increase in their workload. It is believed to continue the established infrastructure facilities and to use them in similar situations as well. For this reason, it is determined that the technology-based supervision gained importance and will also continue to be significant.

Anahtar Kelimeler

Süpervision, teleworking, teknology

Kaynakça

• Adam, B., Beck, U., Joostvan, L. (Eds)(2000). Risk society and beyond: critical issues for social teory. SAGE Publications.
• Agamben, G.(2020), Covid 19: Gerekçesiz bir acil durumun yarattığı istisna hali, Terrabayt Dijital Dergi, (Ö. Karakaş, Çev.), (2022, 12 Mart), https://terrabayt.com/covid19/covid-19-gerekcesiz-bir-acil-durumunyarattigi-istisna-hali/.
• Akbaş Tuna, A., Türkmendağ, Z. (2020). Covid 19 Pandemi döneminde uzaktan çalışma uygulamaları ve çalışma motivasyonunu etkileyen faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 3246-3260.
• Arendt, H. (1994). İnsanlık durumu. (B. S. Şeren, Çev.). İletişim Yayınları.
• Atay, S. E, Gerçek, M. (2021). İş-yaşam çatışmasının koronavirüs (Covid 19) pandemisi sürecinde yeniden değerlendirilmesi: kadın akademisyenler açısından nitel bir araştırma. Balıkesir Univesity The Journal of Social Sciences Institute, 24(45), 203-241.
• Başol, O., Çömlekçi, M. F. (2021). Uzaktan çalışmanın sosyal ve demografik değişkenlerle ilişkisi üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3), 755-776.
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve müphemlik. (İ. Türkmen, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (1996). Yasa koyucular ile yorumcular. (K. Atakay, Çev.). İstanbul: Metis Yayınevi.
• Baycık, G., Doğan, S., Dulay Yangın, D.& Yay, O. (2021), Covid 19 Pandemisinde Uzaktan Çalışma: Tespit ve Öneriler, Çalışma ve Toplum, 2021(3), 1683-1728.
• Ball, K.& Frank, W. (2003). The Intensification of Surveillance. The Intensification of Surveillance, Kirstie Ball, K., Webster, F. (Eds.). Pluto Press.
• Beck, U. (1992). World risk society. Polity Pres.
• Berger, P. L. (1961). Some general observation on the problem of work. The Human Shape of Work, Peter L. Berger(Ed.). Macmillan.
• Bilginoğlu, E. (2021). Covid 19 pandemisi sırasında uzaktan çalışmanın artan önemi: bilinen yanlışlar ve doğruları. Çalışma ve Toplum, 2(69), 1099-1146.
• Bozkurt, V.& Dolgun, U. (2020). Çalışmanın tarihi, evrimi, çalışma kültürü, Alptekin, M. Y. (Ed.), İktisat Sosyolojisi. (1.Baskı, ss.175-207). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Buğra, A. (2007). Polanyi’s Concept of Double Movement and Politics in the Contemprorary Market Society. Buğra, A.& Ağartan, K. (Der.). Reading Karl Polanyi for the twenty-first century içinde, (1. Baskı , ss. 173-190). Palgrave Macmillan.
• Castells, M. (2008). Ağ toplumunun yükselişi. (E. Kılıç, Çev.; 2. baskı). 2.Cilt. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çağlayan, S.,& Bayrakçı, O. (2016). Emek süreçlerinde denetim. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. (39), 257-274.
• Dikmen, A. A. (1995). İş doyumu ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50(3), 115-140. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001851.
• Doğru, Ç. (2015). İnsan kaynakları açısından esnek çalışmanın istihdama etkilerinin -incelenmesi: türkiye örneği, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 109-130.
• Edwards, R. (1979). Contested terrain: the transformation of the workplace in the twentieth century, Heinemann.
• Elias, N. (2000). Zaman üzerine. (V. Atayman, Çev.; 1.baskı). Ayrıntı Yayınları.
• Emirgil, B. F. (2010). Yeni kapitalizmde emeği sorunsallaştırmak: emeğin maddi olmayan görünümleri, Çalışma ve Toplum, (1), 221: 239.
• Foucault, M. (2003). İktidarın gözü, (I. Ergüden, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji, (H. Özel vd., Çev). Kırmızı Yayınları.
• Gorz, A. (2001). Yaşadığımız sefalet ve kurtuluş çareleri. (N. Tutal, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Gorz, A. (2011). Maddesiz, bilgi, değer ve sermaye. (I. Ergüden, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Güler, M. A. (2018). Çalışmanın sonu tartışmaları ve Andre Gorz üzerine bir değerlendirme, VI. Sosyal İnsan Hakları Ulusal Sempozyumu, 171-190. (2022, 12 Nisan), https://www.academia.edu/9801375/%C3%87al%C4%B1%C5%9Fman%C4%B1n_Sonu_Tart%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1_ve_Andr%C3%A9_Gorz_%C3%9Czerine_Bir_De%C4%9Ferlendirme.
• Günaydın, Ö. (2014). Emniyet Teşkilatında Teknolojik Yeniden Yapılanma: Denetim ve Gözetimin Değişen Doğası, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı/Yönetim Bilimleri Bilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin durumu. (S. Savran, Çev.), Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2008). Umut mekânları. (Z. Gambetti, Çev.), Metis Yayınları.
• ILO, Covid 19 Ortamında ve sonrasında uzaktan çalışma uygulama klavuzu, Uluslararası Çalışma Ofisi, 17 Nisan 2022 tarihinde https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---europe/---ro-geneva/---ilo-ankara/documents/publication/wcms_759299.pdf.
• İnKam (2020). Covid 19 salgını döneminde “zorunlu” evden çalışma: iş ve özel yaşama etkileri özet rapor, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi İnsan Kaynakları Araştırma Merkezi, (2022, 17 Nisan), https://cdn.istanbul.edu.tr/FileHandler2.ashx?f=ozet.-inkam.-evden-calisma.pdf.
• Keser, A. (2009). Çalışma psikolojisi. Ekin Yayınevi.
• Ball, K.,& Webster, F. (Eds)(2003). The Intensification of surveillance. Pluto Press.
• Köse, H.& Güllüpınar, F. (2022). Bilgisayar, telefon ve kulaklık üçgeninde çağrı merkezinde duygusal gözetlenen toplum, emek süreçleri: bir saha çalışmasının sonuçlarıyla yüzleşmek. Çalışma ve Toplum, (1), 143-166. https://doi.org/10.54752/ct.1060786.
• Lafargue, P. (2000). Tembellik Hakkı. (V. Günyol, Çev). Telos Yayıncılık.
• Lordoğlu K.& Özkaplan N. (2007), Çalışma İktisadı, Düzeltilmiş 3. Baskı, Der Yayınevi.
• Lyon, D. (2006). Gözetlenen toplum. (G. Soykan, Çev.). Kalkedon Yayınevi.
• Man, F. (2015). Akılcılık, kontrol ve hegemonya: örgütlerde emek kontrolü üzerine eleştirel bir değerlendirme, İş Yazıları Dergisi, (2), 45-64.
• Omay, U. (2020). Covid 19 salgını sonrası çalışma hayatı: güncel sorunlar, öngörüler ve öneriler. Demirbaş, D., Bozkurt, V., Yorğun, S. (Eds.). Covid 19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri. (1.baskı, ss.153-170). İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Özçelik, Z. (2021). Covid 19 nedeniyle evden çalışma sürecinde performans değerlemesi: bir kamu kurumu çağrı merkezi örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (58), 221-240.
• Petersen, J. K. (2007). Understanding surveillance technologies. Taylor and Francis Group.
• Russell, B. (1990). Aylaklığa övgü. (M. Ergin, Çev.). Cem Yayınevi.
• Samsum, N. (2017). Çalışmanın değişen anlamı ve güncel durumuna ilişkin tartışmalar. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırma Dergisi, 3(3), 160: 210.
• Stevens, T. (2015). Security and surveillance in virtual worlds: who’s watching the warlocks and why?, International Political Sociology, 9(3), 230-247. https://doi.org/10.1111/ips.12094.
• Tarhan, N. (2021). Aile ve Yalnızlık, Pandemi ve Yalnızlık. Süleymanlı, E, Çakmak, B., Dağ, B. (Eds.). II. Uluslararası yalnızlık sempozyumu kitabı. (1.baskı, ss. 17-25). Üsküdar Üniversitesi Yayınları.
• THINKTECH. (2022, 21 Mart), https://thinktech.stm.com.tr/uploads/docs/1608825101_stm-blog-covid-19-sonrasi-calisma-hayatinin-gelecegi.pdf?.
• Toprak, M., Bayraktar, Y.,& Özyılmaz, A. (2020). Covid 19 Pandemisi ve Yükseköğrenimde Dijital Dönüşüm: Endüstri 4.0 Ve Toplum 5.0 Perspektifinden Bir Değerlendirme. Demirbaş, D., Bozkurt, V., Yorğun, S. (Eds.). Covid 19 pandemisinin ekonomik, toplumsal ve siyasal etkileri (1. Baskı, ss.245-262). İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Tüfekçi, Emre(2011). Post Modern Süreçte Çalışma, Değişen Anlamı ve İçeriği. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çalışma Ekonomisi Endüstri İlişkileri ABD. Çalışma Ekonomisi ve Sosyal Siyaset Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Ball, K., Lyon, D., Wood, D. M., Norris, C., Raab, C., A report on the surveillance society, surveillance studies network. Wood, D. M. (Ed.)(2006). (2022, 15 Mart). https://ico.org.uk/media/about-the-ico/documents/1042390/surveillance-society-full-report-2006.pdf.
• Yuyucu, H. (2019). Çalışmanın dönüşümü üzerine kısa bir değerlendirme. HAK-İŞ Uluslar arası Emek ve Toplum Dergisi, 8(20), 96-107. https://doi.org/10.31199/hakisderg.517711.
• Yücesan Özdemir, G. (2010). Despotik emek rejimi olarak taşeron çalışma. Çalışma ve Toplum, 4(27), 35-50.
• Yüksel, Y. (2010). Esnek kapitalizm ve altın yakalı çalışanlar. İş Ahlakı Dergisi, 3(5), 97- 117.