DIGITAL ACTIVISM IN TURKEY: ISTANBUL CONVENTION AS A SYMBOL OF WOMEN’S MOVEMENT

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 407 - 423, 01.04.2023

Müge Öztunç

https://doi.org/10.7456/tojdac.1234097

Öz

ABSTRACT
Digital platforms that allow individuals to interact and offer a public space where people can share the content they produce and seek their rights play a crucial role in organizing activist protests, promoting new representations, and presenting adversary political voices. New activism, called 'digital activism,' is the activities by individuals or organizations in the digital environment to create the social change they desire. Social movements that started on these platforms with the claim of a better world while expressing social discomforts that are unsuitable for the flow of life may also offer new solutions.
This study reveals the social and political dimensions of how digital activism is shaped in Turkey through the Istanbul Convention, which appears to be the symbol where women, and non-governmental organizations, have struggled for years. The social struggle for both the existence and the implementation of the protection mechanisms of the Istanbul convention, was terminated by the Presidential decree, was analyzed with the content analysis method. Twitter posts under the hashtags "#İstanbulSözleşmesiYaşatır," (IstanbulConventionGivesLife), "#İstanbulSözleşmesindenVazgeçmiyoruz," (WeWon'tAbandonTheIstanbulConvention), "#İstanbulSözleşmesi" (IstanbulConvention) and explored categories related to the reflections of digital activism in Turkey was interpreted. According to the results, while the categories such as informing the public, not yielding, acting together for the benefit of society, and not giving up in the online struggle come to the fore, it is seen that digital is actively used in transferring activism offline. Another important finding of the research is that the main opposition party, individual activists, bar associations, and lawyers, especially women's non-governmental organizations, come to the fore as the most active groups and play an active role outside of digital platforms by directing the society.
Keywords: Digital activism, Istanbul convention, Right-wing populism, Twitter hashtag, Women’s movements

Anahtar Kelimeler

Digital activism, Istanbul convention, Right-wing populism, Women’s movements, Twitter hashtag

TÜRKİYE’DE DİJİTAL AKTİVİZM: KADIN HAREKETİNİN BİR SEMBOLÜ OLARAK İSTANBUL SÖZLEŞMESİ

Öz

ÖZ
Bireylerin etkileşime girmesine olanak tanıyan ve insanların ürettikleri içeriği paylaşabilecekleri ve haklarını arayabilecekleri kamusal bir alan sunan dijital platformlar, aktivist protestoların düzenlenmesinde, yeni temsillerin teşvik edilmesinde ve muhalif siyasi seslerin duyurulmasında her geçen gün daha fazla rol oynamaktadır. 'Dijital aktivizm' olarak adlandırılan bu yeni aktivizm bireylerin veya kuruluşların arzu ettikleri toplumsal değişimi yaratmak için dijital ortamda gerçekleştirdikleri faaliyetlerdir. Daha iyi bir dünya iddiasıyla bu platformlarda başlayan toplumsal hareketler, hayatın akışına uygun olmayan toplumsal rahatsızlıkları dile getirirken, yeni çözümler de sunabilmektedir.
Bu çalışma, kadınların ve sivil toplum kuruluşlarının, yıllardır verdiği mücadelenin bir sembolü olarak ortaya çıkan ‘İstanbul Sözleşmesi’ üzerinden Türkiye'de dijital aktivizmin nasıl şekillendiğinin sosyal ve siyasi boyutları ile ortaya koymaktadır. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile feshedilen sözleşmenin hem varlığı hem de koruma mekanizmalarının uygulanması adına verilen toplumsal mücadele, içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Twitter hashdag kampanyasında "#İstanbulSözleşmesiYaşatır," "#İstanbulSözleşmesindenVazgeçmiyoruz," "#İstanbulSözleşmesi" üzerinden yapılan paylaşımlar, dijital aktivizmin Türkiye'deki yansımalarına ilişkin kategoriler keşfedilerek yorumlanmıştır. Çalışmada, çevrimiçi mücadelede bilgilendirme, boyun eğmeme, toplum yararına birlikte hareket etme, vazgeçmeme gibi kategoriler ön plana çıkarken, aktivizmin çevrimdışına aktarılmasında da dijitalin aktif olarak kullanıldığı görülmektedir. Araştırmanın bir diğer önemli bulgusu ise başta kadın sivil toplum örgütleri olmak üzere sırasıyla, ana muhalefet partisi, bireysel aktivistler, barolar ve avukatların en etkin gruplar olarak ön plana çıkması ve toplumu yönlendirerek dijital platformlar dışında da aktif rol oynamalarıdır.
Anahtar Sözcükler: Dijital aktivizm, İstanbul sözleşmesi, kadın hareketleri, sağ popülizm, Twitter hashtag

Anahtar Kelimeler

Dijital aktivizm, İstanbul sözleşmesi, kadın hareketleri, sağ popülizm, Twitter hashtag

Kaynakça

• Akar, E., Bayar, Ö. & Koçtürk, N. (2021). İstanbul Sözleşmesi: Twitter Üzerinden Sözleşmeye Karşı Çıkanların Görüşlerine Yönelik Bir Söylem Analizi. Uluslararası İnsan Çalışmaları Dergisi, 4 (7), 88-106.
• Aktaş, M.& Akçay, E. (2019). Dijital Savunuculuk Örneği Olarak “Özgecan Yasası Change. Org İmza Kampanyası, Moment Dergi, 6(2),.305-336.
• Bailey O.G., Cammaerts B.& Carpentier N. (2008): Understanding Alternative Media. Open University Press.
• Bennett, W. L., & Segerberg, A. (2012). The logic of connective action: Digital media and the personalization of contentious politics. Information, Communication & Society, 15(5), 739–768.
• Beşikci, S.& Kuzucanlı, G. (2019). Dijital Platformda Kadın Hareketleri Üzerine Bir İnceleme. Ulakbilge. 42, 799-809.
• Bulut, A. T. & Hacıoğlu, N. (2018). Bir siyasi iletişim stili olarak popülizm: Akp’nin popülist siyasal söyleminin karşılaştırmalı analizi. Journal of Political Sciences, 27(2), 187-219.
• Cantijoch, M., Cutts, D., & Gibson, R. (2016). Moving slowly up the ladder of political engagement: A “spill-over” model of internet participation. The British Journal of Politics and International Relations, 18(1), 26–48.
• Coşar S. & Yeğenoğlu M. (2011). New Grounds for Patriarchy in Turkey? Gender Policy in the Age of AKP, South European Society and Politics, 16:4, 555-573
• Cumhuriyet Gazetesi (2013). Gezi Parkı için 24 saatte 2 milyon tweet, https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/gezi-parki-icin-24-saatte-2-milyon-tweet-425638, (Accessed: May.11.2022).
• Cumhuriyet Gazetesi (2021, March 20). Sümeyye Erdoğan Bayraktar'ın da yönetiminde olduğu KADEM'den İstanbul Sözleşmesi'nin feshi için açıklama. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/sumeyye-erdogan-bayraktarin-da-yonetiminde-oldugu-kademden-istanbul-sozlesmesinin-feshi-icin-aciklama-1821965, (Accessed: May.10.2022)
• Depeli, G. (2015). Kadın Bloggerlar: Yeni Dil, Yeni Kadınlık, Yeni Tartışmalar, Folklor/Edebiyat Dergisi, 21(83), 271-294.
• Dixon, K. (2014). Feminist Online Identity: Analyzing the Presence of Hashtag Feminism. Journal of Arts and Humanities, 3 (7), 34-40.
• Dolev-Cohen, M., Ricon, T., & Levkovich, I. (2020). # WhyIDidntReport: Reasons why young Israelis do not submit complaints regarding sexual abuse. Children and youth services review, 115, 105044. Dumanlı-Kürkçü, D. (2018). Twitter Kullanıcılarının Cinsel İstismar Olaylarına Verdikleri Tepkiler: Kullanıcıların Profili ve İçerik Analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (30).53-65.
• Erkmen, S. (2020). Türkiye’de Kürtaj: AKP ve Biyopolitika. İletişim Yayınları.
• Gazete Duvar (2022, June 6). Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu davası ertelendi..https://www.gazeteduvar.com.tr/kadin-cinayetlerini-durduracagiz-platformu-davasi-ertelendi-haber-1567312. (Accessed: June 21.2022).
• Gerbaudo P. (2017), The Mask and the Flag: Populism, Citizenism and Global Protest, Hurst Publishers, Journal of Social Policy, 47(2), 430-431.
• Greven, T. (2016). The rise of right-wing populism in Europe and the United States. A Comparative Perspective. Friedrich Ebert Foundation, 8.
• Gümüş, B. (2022). The History of Nonviolent Struggle to Combat Violence Against Women in Turkey in Hamling, A. (Ed.), Women, Creativity and Nonviolence, Cambridge.
• Güneş, A. & Ezikoğlu, Ç. (2022). Legal and Political Challenges of Gender Equality and Crimes Against Women in Turkey: The Question of Istanbul Convention, Women & Criminal Justice, 33:1, 14-27 10.1080/08974454.2022.2040695.
• ILGA (International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association) State-Sponsored Homophobia Report. (2014). https://ilga.org/state-sponsored-homophobia-repor. (Accessed: August 10.2022).
• İlkkaracan-Ajas, İ. (2007). Türkiye’nin Dönüşüm Sürecinde 1980’lerden Bu Yana Kadın Hareketi, Osmanlı Bankası Arşiv Arama Merkezi, https://docplayer.biz.tr/26495884-Turkiye-nin-donusum-surecinde-1980-lerden-bu-yana-kadin-hareketi.html.
• İstanbul Barosu. (2019), İstanbul sözleşmesi, URL:https://www.istanbulbarosu.org.tr/files/docs/khum/KH2019.pdf. (Acessed: June.10.2022)
• Jagers, J. & Walgrave, S. (2007), Populism as Political Communication Style: An Empirical Study of Political Parties’ Discourse in Belgium. European Journal of Political Research, 46: 319-345.
• KADEM. (2020). İstanbul Sözleşmesi Hakkında. https://kadem.org.tr/istanbul-sozlesmesi-hakkinda/. (Accessed: September 5.2022).
• Kandiyoti D. (2011). Tangled web politics of gender in Turkey, OpenDemocracy, https://www.opendemocracy.net/5050/deniz-kandiyoti/tangled-web-politics-of-gender-in-turkey. (Accessed: February 6.2022).
• Karagöz, K. (2013). Yeni Medya Çağında Dönüşen Toplumsal Hareketler ve Dijital Aktivizm Hareketleri, İletişim ve Diplomasi Dergisi, 1 (1):131-156.
• Kaya, Ş. (2018). Kadın ve Sosyal Medya. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (2), 563-576.
• Koç, N. E. (2020). Sosyal medya, katılımcı kültür ve kitle çevirisi. Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö8), 905-927.
• Korou N. S. (2021). Sağ Popülizm ve Toplumsal Cinsiyet Karşıtı Hareketlerin Birlikteliğinde AKP Hükümetlerinin Aile Siyaseti ve Popülist Siyasal Mobilizasyonu. Feminist Tahayyül, 2(2): 207-241.
• Kütük-Kuriş, M. (2022). The rise and fall of support for the Istanbul Convention: Understanding the case of KADEM, Women's Studies International Forum, 93-102601. Laclau E.& Mouffe C. (2001). Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics. https://doi.org/10.1604/9781859843307.
• Laclau, E. (2005), On Populist Reason. https://doi.org/10.1604/9781859846513.
• Melucci, A. (1995). The New Social Movements in Maheu L. (Ed.) Social Movements and Social Classes: The Future of Collective Action. London: Sage, 107-119.
• McLoughlin, L., & Southern, R. (2021). By any memes necessary? Small political acts, incidental exposure, and memes during the 2017 UK general election. The British Journal of Politics and International Relations, 23(1), 60–84.
• Mendes, K., Ringrose, J., & Keller, J. (2018). # MeToo and the promise and pitfalls of challenging rape culture through digital feminist activism. European Journal of Women’s Studies, 25(2), 236–246.
• Nas, A. (2016). Familialization of women: Gender ideology in Turkey’s public service advertisements, Fe Dergi 8 (1), 168-182.
• Poell, T., & Van Dijck, J. (2014). Social media and journalistic independence. In Media Independence (196-215). Routledge.
• Porta, D.D., & Mosca, L. (2007). In movimento: ‘contamination’ in action and the Italian Global Justice Movement. Global Networks-a Journal of Transnational Affairs, 7, 1-27.
• Saka, E. (2019). Social Media and Politics in Turkey. A Journey through Citizen Journalism, Political Trolling, and Fake News. Lexington Books. https:// books.goo gle.com.tr/ books?id= W8C9D
• Sayın, A. (2021, March 23). İstanbul Sözleşmesi: AKP kaynaklarına göre, çekilme kararı aylar önce alındı, BBC-Türkçe. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-56492232, (Accessed: June 15. 2022).
• Small, T. A. (2011) What The Hashtag?, Information, Communication & Society, 14:6, 872-895.
• Şen, A. F., & Kök, H. (2017). Sosyal Medya ve Feminist Aktivizm: Türkiye’deki Feminist Grupların Aktivizm Biçimleri, Atatürk İletişim Dergisi, (13),.73-86.
• Taylor, V., & Crossley, A. D. (2013). Abeyance. In The Wiley-Blackwell Encyclopedia of Social and Political Movements, edited by D. A. Snow, D. della Porta, B. Klandermansand D. McAdam, 12. Hoboken: Wiley-Blackwell.
• Terkan, B. (2013). Kadın Örgütlerinin İnterneti Alternatif Medya Olarak Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Selçuk İletişim, 6 (3), 34-55.
• Touranie, A. (1999) Toplumdan Toplumsal Harekete, Yeni Sosyal Hareketler/Teorik Açılımlar, haz. Kenan Çayır, Kaknüs Yayınları.
• Türkiye Düşünce Platformu (TDP). (2020). İstanbul Sözleşmesine Yönelik Hukuki ve Psikososyal Değerlendirme Raporu. Legal and psychosocial evolution report regarding the Istanbul Convention. (Accessed June 06.2022).
• Women’s Rights Center of Istanbul Bar Association (2019). https://www.istanbulbarosu.org.tr/NewsDetail.aspx?ID=15992, (Accessed: July.07.2022).
• Vesnic-Alujevic, L. (2012). Political participation and web 2.0 in Europe: a case study of Facebook. Public Relations Review, 38(3), 466–470.
• Yabancı, B. (2019). Turkey’s tamed civil society: Containment and appropriation under a competitive authoritarian civil regime, Journal of Civil Society, 15;4, 285-306. Yıldırım, G. (2019). Aktivizm, Medya ve Yeni Medya. in Boztepe H., Mengü M, Dijital Aktivizm Üzerine, Der Yayınları.
• Yılmaz, B. (2015). Yeni Medya Ortamlarında Örgütlenme ve Toplumsal Etkileri: # Sendeanlat Örnek Olay İncelemesi. 1. Ulusal Toplumsal ve Kurumsal Çatışmalar/Çözümler Kongresi.