DEMRE’DE İNANÇ TURİZMİNİN TANITILMASINA YÖNELİK ÖLÇEK: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 3, 803 - 819, 01.07.2023

Seda Tezcan

https://doi.org/10.7456/tojdac.1296027

Cited By: 1

Öz

Araştırmanın amacı; inanç turizmi bağlamında yapılan halkla ilişkiler ve tanıtım faaliyetlerinin Antalya ili Demre ilçesinde bulunan Aziz Nikolaos Kilisesi’ni turistlerin ziyaretlerinde ne kadar etkili olduğunu ortaya koymak için kullanılan ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmasını yapmaktır. Araştırmada betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2022 yılı üç aylık yaz döneminde Demre’yi ziyarete gelen 400 turistten oluşturmaktadır. Ölçeğin oluşturulması sürecinde öncelikle literatür taraması yapılmıştır. Bideci (2018) tarafından geliştirilen Hac Deneyimi Ölçeğinden yararlanılmış ek olarak araştırmacı tarafından yeni maddeler ortaya eklenmiş ve madde havuzu oluşturulmuştur. Maddelerincelenirken dil konusunda iki adet, alan bilgisinden üc adet ve ölçme değerlendirme konusundan bir adet uzmanın görüşleri dikkate alınmıstır.Uzman görüşleri neticesinde Hac Deneyimi Ölçeğinden 13 madde Demre’ye uyarlanarak ölçeğe dâhil edilmiş ve araştırmacının kendi geliştirdiği maddelerden 11 madde ölçeğe alınmıştır. Sonuç olarak 24 maddeden dört alt boyuttan oluşan beşli likert türü bir ölçek oluşturulmuştur. Açımlayıcı faktör analiz şablonu kullanılarak veri analizleri yapılmıştır ve elde edilen sonuçlar veri analizleri, açımlayıcı faktör analizinden yararlanılarak elde edildi.Açımlayıcı faktör analizinden elde edilen sonuçlar doğrultusundabinişik maddeler ve faktör yükü.30’un altinda olan maddeler çıkarıldığıiçin24 madde ve dört alt boyuttan meydana gelen bir ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin alt boyutları; çevre, organizasyon, keyif alma ve hayal kırıklığıdır. Ölçeğin güvenirliği ise .934 olarak tespit edilmiştir. Aziz Nikolaos Kilisesi’ne ilişkin halkla ilişkiler faaliyetlerini ve turistlerin tutumları ortaya çıkarması açısından faydalı olacağı umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aziz Nikolaos Kilisesi, inanç turizmi, halkla ilişkiler faaliyetleri, geçerlik, güvenirlik.

Destekleyen Kurum

İstanbul Aydın Üniversitesi

SCALE FOR PROMOTING FAITH TOURISM IN DEMRE: A VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

Öz

Purpose of the research; The aim of this study is to conduct the validity and reliability study of the scale used to reveal how effective the public relations and promotion activities in the context of faith tourism are in the visits of tourists to the Church of St. Nicholas in Demre district of Antalya province. Descriptive survey model was used in the research. The sample of the research consists of 400 tourists who came to visit Demre in the three-month summer period of 2022. In the process of creating the scale, first of all, a literature review was made. The Pilgrimage Experience Scale developed by Bideci (2018) was used and additionally, new items were added by the researcher and an item pool was created. The items were evaluated by six experts, including three field experts, two language experts and one assessment and evaluation expert. As a result of expert opinions, 13 items from the Hajj Experience Scale were adapted to Demre and included in the scale, and 11 items from the items developed by the researcher were included in the scale. As a result, a five-point Likert type scale consisting of 24 items and four sub-dimensions emerged. Data analyzes were made using exploratory factor analysis. In the exploratory factor analysis, overlapping items and items with factor loadings below .30 were removed and a scale consisting of 24 items and four sub-dimensions was obtained. Sub-dimensions of the scale; environment, organization, enjoyment and frustration. The reliability of the scale was determined as .934. It is hoped that it will be useful in terms of revealing the public relations activities and the attitudes of the tourists regarding the Church of St. Nicholas.

Anahtar Kelimeler

St. Nicholas Church, faith tourism, public relations activities, validity, reliability.

Kaynakça

• Akat, Ö. (2000). Pazarlama ağırlıklı turizm işletmeciliği. Ekin Kitabevi.
• Akça ve Sezen (2020). Aziz Nikolas’ın hayatı ve mucizevi karakteri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(12), 114-128.
• Asna, A. (1998). Genel bilgiler, Der Yayınları.
• Aydede, C. (2009). Teorik ve uygulamalı halkla ilişkiler kampanyaları. MediaCat Kitapları. Bağana, S. (2009). Termal turizm işletmelerinde reklamcılık ve halkla ilişkiler uygulamaları: Bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Başer, F. ve Başçı, A. (2012). İnanç turizmi kapsamında Aziz Pavlus evinin önemi ve tanıtım faaliyetlerine ilişkin ziyaretçi görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 423-443.
• Bideci, M. (2018). Hac turizmine katılan turistlerin deneyimleri: Meryem Ana Evi örneğinde bir ölçek geliştirme çalışması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Boztepe, H. (2014). Halkla ilişkiler ve ilişki yönetimi. Derin Yayınları.
• Burgucu, Z. (2013). Tanıtım faaliyetlerinin turizm hareketine etkisi ve Fethiye ilçesi örneği [Yayımlanmamış yükek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Bursal, M. (2017). SPSS ile temel veri analizleri. Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2017). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, S., Çakmak, E. K., Akgün, O. E., Karadeniz, S. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. baskı). Pegem Akademi.
• Chen, P.J. Singh, D. Öztürk, A.B. & Makki, A. (2014). Can fundraising be fun? An eventmanagement study of unique experiences, performance and quality. Tourism Review, 69(4), 310-328.
• Cilalı. O. (1984). Hz. İsa, Noel ve yılbaşı. Diyanet Dergisi, 10(7).
• Coşkun, K. (2022). İnanç turisti deneyiminin destinasyon marka değeri üzerindeki etkisi: i̇nanç turizmi koridoru şehirleri üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. baskı). Pegem Akademi.
• Çoroğlu, Ç. (2002). Yeni ekonomide yönetim ve pazarlama. Alfa Basım Yayım.
• Demir, M. (2017). Genel turizm kavramlar ve farklı boyutlarıyla değerlendirme. Detay Yayıncılık
• DeVellis, R. F. (2017). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar (3. baskı). (T. Totan Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Dinçer, C. (2009). Pazarlamada halkla ilişkilerinin önemi ve rolü: Kobiler üzerine bir araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 1(1), 38-46.
• Ekici, F., Ekici, E., Ekici, F. T. ve Kara, İ. (2012). Öğretmenlere yönelik bilişim teknolojileri öz-yeterlik algısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(31), 53-65.
• Erbaş, A. (2002). İslam dışı dinlerde hac. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD), 4(5), 97-121.
• Githiri, M. N. (2016). Influence of physical environment on customer satisfaction andreturn intention in Kenyan rated restaurants. Asian Journal of Social Science Studies, 2(1), 11.
• Güzel, F. Ö. (2012). Türkiye’deki Hristiyan pazarı değerlerinin analizi ve inanç tabanlı pazarlama kapsamında bu değerlerin ilgili pazarlara iletilmesi. Mediterranean Journal of Humanities, 2(2), 133-141.
• Han, H. & Ryu, K. (2009). The roles of the physical environment, price perception, and customer satisfaction in determining customer loyalty in the restaurant industry. Journal of Hospitality & Tourism Research, 33(4), 487-510.
• Karakoç, F. Y. ve Dönmez, L. (2014). Ölçek geli̇şti̇rme çalışmalarında temel ilkeler. Tıp Eğitim Dünyası, 13(40), 39-49.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar, ilkeler ve teknikler (2. yazım 32. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Katrancı, M. ve Temel, S. (2018). İlkokul öğrencilerinin yazma kaygısı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Social and Humaties Sciences Research, 5(24), 1544-1555.
• Kaya, H. (1998). İnanç turizmi. F. Özsan Matbaacılık.
• Kaya, H. (1999). Uluslararası politik derinliklerde anadolu. F. Özsan Matbaacılık.
• Kelley, S. W., Hoffman, D. K. & Davis M. A. (1993). A typology of retail failures and recoveries. Joumal of Retailing, 69(4), 429-452.
• Keskin, E., Sezen, N. ve Dağ, T. (2020). Unutulmaz turizm deneyimi, müşteri memnuniyeti, tekrar ziyaret ve tavsiye etme niyeti arasındaki ilişkiler: Kapadokya bölgesini ziyaret eden turistlere yönelik araştırma. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(2), 239-264.
• Kim, J. H. (2014) The antecedents of memorable tourism experiences: The development of ascale to measure the destination attributes associated with memorable experiences. Tourism Management, 44, 34-45.
• Kılıç, İ. ve Pelit, E. (2004). Yerli turistlerin memnuniyet düzeyleri üzerine bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 15(2), 113-124.
• Koçoğlu, M. (2006). Türkiye’de inanç turizmi. B. Küntak (Ed.), Hükümet ve liderlik okulu (ss. 139-168) içinde. Bahçeşehir Üniversitesi.
• Lages, C. & Filipe Lages, L. (2005). Antecedents of managerial public relations: a structural model examination. European Journal of Marketing, 39(1/2), 110-128.
• Odabaşı, Y. (1998). Turizm pazarlamasında tüketici karar alma süreci. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(8), 1-90.
• Peltekoğul, F. F. (2001), Halkla ilişkiler nedir. Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Sargın, S. (2006). Yalvaç’ta inanç turizmi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 1-18.
• Sarı, G. (2010). Seyahat acentelerinin iç turizme yönelik uyguladıkları halkla ilişkiler faaliyetlerinin tanıtmadaki yeri ve Manavgat a grubu seyahat acenteleri örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Seçer, İ. (2015a). Psikolojik test geliştirme ve uyarlama süreci: SPSS ve LISREL uygulamaları. Anı Yayıncılık.
• Seçer, İ. (2015b). Zorbalıkla başa çıkma stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 85-105.
• Summak, M. E. (2009). Otel işletmelerinde halkla ilişkiler: Konya ili otel işletmelerinde halkla ilişkiler birimlerinin örgütsel yapısı ve fonksiyonlarına yönelik bir araştırma. Journal of Azerbaijani Studies, 41-54.
• Şeker, H. ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Nobel Yayın Dağıtım.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics (7. edition). Pearson.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayınevi.
• Terzi, S. (2020). İnanç turizmi kapsamında destinasyon imajı: Trabzon ili örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi.
• Turan, E. (2012). Türkiye’de yabancı turizm talebini artırmada inanç turizminin yeri ve önemi [Yayımlanmamış uzmanlık tezi]. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü.
• Usta, Ö. (2001), Genel turizm. Anadolu Matbaacılık.
• Usta, K. M. (2005). İnanç turizmi potansiyeli açısından İznik'in değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Uysal H., Sakız G., Birkan G. Z. ve Akman A. (2019). İlkokul öğrencilerinin sınıf önünde konuşma kaygısı: bir ölçek geliştirme çalışması. 2. Uluslararası Temel Eğitim Kongresi (ss. 1346-1353). Muğla.
• Ünal, C. (2020). Aziz Nikolaos ve Kilisesi: Likya'da bir hac merkezi. Ö. Güzel (Ed.), Anadolu’da inanç turizmi: Fenomenler, efsaneler, kişiler ve mekânlar (ss. 376-387) içinde. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yavuz, C. (2016). Turizmde sürdürülebilirlikte halkla ilişkiler çalışmalarının önemi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 329-338.
• Yıldız, S. ve Derman, E. (2016). Akdeniz Bölgesindeki Bizans eserleri. 3. International Congress on Social Sciences, China to Adriatic Congrees (ss. 110-114). Antalya.
• Yılmaz, B. S. (2000). Türkiye’de dini turizm ve Meryem Ana Evi’nin turistik potansiyelinin analizi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Yılmaz, G., Erdinç, S. B. ve Küçükali, S. (2013, May). İnanç turizmi çerçevesinde Antalya destinasyonunun incelenmesi: Dinler (hoşgörü) bahçesi örneği. International Conference on Religious Tourism and Tolerance- Proceedings (ss. 1041-1055). Konya.
• https://basin.ktb.gov.tr/TR-255214/2020-patara-yili-ilan-edildi. Erişim Tarihi: 03.01.2020.
• https://www.ktb.gov.tr/TR-96269/turizm-cesitleri. Erişim Tarihi:10.06.2016.
• https://www.tga.gov.tr/bultenler/turkiyenin-global-turizm-tanitim-platformu-goturkey-com-yeni-yapisiyla-yayinda. Erişim Tarihi: 17.05.2023.