REFLECTION OF HOME THEME IN TURKISH CULTURE ON OYA KATOĞLU'S PAINTINGS

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 180 - 193, 28.12.2023

Sabriye Öztütüncü

https://doi.org/10.7456/tojdac.1372032

Öz

Throughout the historical process of contemporary Turkish painting, the cultural elements and local lifestyles of Turks and Turkish people living on Anatolian lands have been the subject of many artists' works. Naive painter Oya Katoğlu, on the other hand, stands out with her ‘home-themed’ paintings, which feature various views of the unique houses of the Turks. The artist tries to reflect the house element, together with the local life values of Turkish folk culture, within a traditional social structure.
In the works of the painter, there are various traces of the traditional spiritual values that exist in the cultural values of the Turkish people. The house views in the works of the artist selected within the scope of the research were examined in terms of local and folkloric values. The striking aspect of Katoğlu's works is that her naive understanding of painting brings a contemporary and original interpretation to the plastic expression that evokes miniature paintings. In this study, the formal and cultural features of Turkish houses and their reflections on Oya Katoğlu's paintings were investigated. Various examples of the ‘home-themed’ works of painter Oya Katoğlu, which she painted within her naive painting tendency, were selected and these works were examined and interpreted from an aesthetic point of view. When these works produced on cultural themes are evaluated with their artistic aspects, the fact that they constitute a visual source in our painting history makes these works important.

Anahtar Kelimeler

Turkish Culture, Home Theme, Oya Katoğlu, Turkish Painting, Naive Painting

TÜRK KÜLTÜRÜNDE EV TEMASININ OYA KATOĞLU’NUN RESIMLERINE YANSIMASI

Öz

Çağdaş Türk resim sanatının tarihsel süreci boyunca, Orta Asya Türklerinin ve Anadolu toprakları üzerinde yaşayan Türk halklarının sahip oldukları kültürel öğeler ve yöresel yaşam biçimleri, pek çok sanatçının eserlerinde konu edinilmiştir. Naif ressam Oya Katoğlu ise, Türklerin kendine has evlerinden çeşitli görünümlerin yer aldığı, ‘ev temalı’ resimleriyle öne çıkmaktadır. Sanatçı ev unsurunu, Türk halk kültürünün yöresel yaşam değerleriyle birlikte, geleneksel bir toplum yapısı içerisinde yansıtmaya çalışmaktadır. Oya Katoğlu’nun eserlerinde, Türk halkının kültürel değerlerinde var olan geleneksel süsleme değerlerinden çeşitli izler de yer almaktadır. Sanatçının, araştırma konusu kapsamında seçilmiş eserlerinde yer alan ev görünümleri, yöresel ve folklorik değerler yönüyle incelenmiştir. Katoğlu’nun eserlerinin dikkat çekici yönü ise, naif resim anlayışının minyatür resimleri çağrıştıran plastik anlatımına, çağdaş ve özgün bir yorum kazandırmasıdır. Bu çalışmada araştırmanın birincil amacı olarak, Türklere özgü evlerin biçimsel ve kültürel özellikleri ile Oya Katoğlu’nın resimlerine yansımaları araştırılmıştır. Araştırmanın ikincil amacı olarak da ressam Oya Katoğlu’nun, naif resim eğilimi çerisinde resmetmiş olduğu ‘ev temalı’ eserlerinden çeşitli örnekler seçilerek, bu eserler plastik açıdan incelenmiş ve yorumlanmıştır. Ev temasında üretilen bu eserlerin, sanatsal yönleriyle değerlendirildiğinde resim tarihimiz içinde görsel birer kaynak teşkil etmeleri bu eserleri önemli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk Kültürü, Ev Teması, Oya Katoğlu, Türk Resim Sanatı, Naif Resim

Kaynakça

• Aksoy, F. (1990). Naif sanat ve Türk naifleri. Ak yayınları.
• Altıner, A. T. ve Budak, C. (1997). Konak kitabı. Geleneksel Türk konutunun geç dönemi üzerine bir inceleme. Tepe yayınları.
• Baykara, T. (2001). Türk kültür tarihine bakışlar (1.bs.). Atatürk kültür merkezi başkanlığı yayınları.
• Cebeci, D. (2009). Tanzimat ve Türk ailesi: sosyal değişme açısından tanzimat İstanbul’unda Türk ailesi üzerine bir inceleme. Bilgeoğuz yayınları.
• Ersoy, A. (1998). Günümüz Türk resim sanatı (1950’den 2000’e). Bilim sanat galerisi yayınları.
• Erzen, J. N. (2008). Naif sanat. eczacıbaşı sanat ansiklopedisi (Cilt 2, s.1125-1126). Yem yayınları.
• Görünür, L. (2008). Katoğlu Oya. eczacıbaşı sanat ansiklopedisi (Cilt 2, s.840). Yem yayınları.
• Günay, R. (1998). Türk ev geleneği ve Safranbolu evleri (1.bs.). Yem yayınları.
• Gültekin, G. (1992). Batı anlayışında Türk resim sanatı. T.C. Ziraat bankası, kültür-sanat etkinlikleri yayınları.
• Karpuz, H. (t.y.). Türk sivil mimarisi. Selçuk üniversitesi, fen-edebiyat fakültesi arkeoloji-sanat tarihi bölümü-sanat tarihi anabilim dalı, ders notları.
• Karpuz, H. (1993). Türk islam mesken mimarisinde Erzurum evleri. Kültür bakanlığı yayınları.
• Kazıcı, Z. (2003). Osmanlı’da toplum yapısı (Osmanlı devleti’nde toplum yapısı) (1.bs.-aralık). Bilge yayınları.
• Kaymakçı, G. N. (2022). Çağdaş Türk resminde bir naif ressam: Oya Katoğlu (Tez. No. 715840) [yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya üniversitesi. ulusal tez merkezi].
• Kınay, C. (1993). Sanat tarihi, rönesans’tan yüzyılımıza-geleneksel ‘den modern’e. Kültür bakanlığı yayınları.
• Kuban, D. (2007). Mimarlık kavramları, tarihsel perspektif içinde mimarlığın kuramsal sözlüğüne giriş (7.bs.-ekim). Yem yayın.
• Küçükerman, Ö. (2007). Kendi mekanının arayışı içinde Türk evi (6.bs.). Türkiye turing ve otomobil kurumu.
• Sözen, M., Eruzun, C., Alioğlu, F., Alper, B., Alper, M. ve Sakaoğlu, N. (2001). Türklerde ev kültürü. (1.bs.-nisan). Doğan kitapçılık-Türk hava yolları.
• Sözen, M. ve Tanyeli, U. (2018). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü (18.bs.-ekim). Remzi kitabevi.
• Tansuğ, S. (2008). Çağdaş Türk sanatı (8.bs.-ocak). Remzi kitabevi.