KARİKATÜRÜN GÜZEL SANATLARDA VE GÖRSEL İLETİŞİM TASARIMINDA TANIMI

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 32 - 46, 28.12.2023

Elif Atamaz

https://doi.org/10.7456/tojdac.1379739

Öz

Tek başına anlam içeren, mesajı yazı kullanmadan da izleyiciye iletebilen, semantik anlamı güçlü, etkili bir iletişim sanatı olan karikatür; görsel imgeleri akıllıca ve estetik becerileri ile bir araya getirerek yeni anlamlar oluşturur ve bunu yaparken mizahı kullanarak izleyicileri hem güldürür hem de düşündürür. Matbaanın icadı ile birlikte hızla gelişen yayıncılık, günümüze doğru dijitalleşen medya ortamları, yeni iletişim yöntemleri ve modern sanat akımları içerisinde karikatür her zaman önemini korumuş, diğer sanat dalları ve görsel iletişim tasarımları ile etkileşim halinde kendini yenilemiş ve varlığını sürdürmüştür. Güçlü ve etkili bir iletişim aracı olan karikatürün tanımı toplumda hala çok net değildir ve akademik ortamlarda hak ettiği yeri bulamamaktadır. Üniversitelerin güzel sanatlar ve tasarım fakültelerinde ders müfredatında ve/veya sanat etkinliklerinde pek yer verilmez. Böyle bir sorunsaldan yola çıkılarak bu makalede, karikatür sanatının öncelikle tanımı yapılmış, diğer sanat dallarıyla ortaklıkları, benzerlikleri, etkileşimi ve görsel iletişim tasarımı içerisindeki yeri ve önemi araştırılmış ve araştırmanın sonunda ne denli önemli bir sanat ve iletişim aracı olduğuna dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karikatür, Güzel Sanatlar, Görsel İletişim, Tasarım, Mizah

DEFINITION OF CARTOON IN FINE ARTS AND VISUAL COMMUNICATION DESIGN

Öz

Cartoon is an effective communication art with a strong semantic form that conveys the message to the audience without using text. It creates new meanings by cleverly and artistically combining visual images and uses humour to make the audience both laugh and think. Cartoon has always maintained its importance in the field of broadcasting, and then renewed itself in interaction with new digital media, new communication methods and modern art movements. The definition of cartoon, which is a powerful and effective communication tool, is still not very clear both in society and in academic circles. It is not included in the course curricula and/or art activities in fine arts and design faculties of universities. Based on such a problem, in this article, first of all, the art of cartoon is defined, its similarities, interaction, place and importance in visual communication design and fine arts are researched, and at the end of the research, the importance of caricature art is pointed out.

Anahtar Kelimeler

Cartoon, Fine Arts, Visual Communication, Design, Humour

Kaynakça

• Alparslan, H. (2010). İllüstrasyondan Karikatüre Açılan Pencere. Karikatür Dünyası, https://karikaturdunyasi.tr.gg/ILLUSTRASYON-MU-KAR%26%23304%3BKATURMU.htm.
• Altun, İ. (2014). [Tasarım Trendleri] Apple, Google ve Microsoft’un Düz Tasarım Yorumlamaları. Bigumigu, https://bigumigu.com/haber/tasarim-trendleri-derlemesi-apple-google-ve-microsoft-un-duz-tasarima-yaklasimlari-3/.
• Arendt, H. (1997). Şiddet Üzerine. İletişim Yayınları.
• Arslan, D. (2016). Gif Anyonuimas: Dijital Ortamda. L. Mercin (Ed.), Görsel İletişim Tasarımı ve Animasyon (s. 65-75). Pegem A Yayıncılık.
• Atabek, A. (2016). Yeni Medyada İllüstrasyon ve Fotografik İnvasyon: Lucas Levitan. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, s. 74-81. 10.7456/10602100/001.
• Atamaz, E. A. (2001). Yazısız karikatürlerin grafik sanatındaki yeri, yazısız karikatür uygulamaları. (Tez no. 100458) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
• Avcı, A. (2003). Toplumsal Eleştiri Söylemi Olarak Mizah ve Gülmece. Birikim, s. 80-96. https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-166-subat-2003/2354/toplumsal-elestiri-soylemi-olarak-mizah-ve-gulmece/3891.
• Aygün, S. (2012). Anadolu Üniversitesi Eğitim Karikatürleri Müzesi Seramikleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 3, 10, s. 10 - 23. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/192445.
• Bakhtin, M. (2001). Karnavaldan Romana. Ayrıntı Yayınları.
• Çevikayak, C. (2021). Karikatür Sanatının Görsel Sanat Disiplinlerindeki Temsilleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 28, s. 191 - 214. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2159899.
• Erkman, F. (1987). Göstergebilime Giriş. Alan Yayıncılık.
• Geray, H. (2003). İletişim ve Teknoloji: Uluslararası Birikim Düzeninde Yeni Medya Politikaları. Ütopya Yayınları.
• Hilav, S. (1994). Mizahın Evrimi ve Karikatür. Güldiken Mizah Kültürü Dergisi, s. 17-19.
• Hofmann, W. (1957). Caricature: From Leonardo to Picasso. Crown Publishers.
• Hogarth, W. (2019). Sanatın Öyküsü, https://www.sanatinoykusu.com/william-hogarth/.
• Kerestecioğlu, S. (2012). Çizgi Üzerine. Adadergi, https://www.adadergi.com/post/2018/01/31/gurbuz-dogan-eksioglu.
• Knudde, K. (2022). Honoré Daumieru. Lambiek, https://www.lambiek.net/artists/d/daumier_honore.htm.
• Morreall, J. (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak. İris Yayıncılık.
• Mouly, F. (2021). Gürbüz Doğan Ekşioğlu’s “Venturing Out”. The New Yorker, https://www.newyorker.com/culture/cover-story/cover-story-2021-05-24.
• Nuckols, B. (2020). What Is Visual Communication and Why Is It Important. Visme, https://visme.co/blog/visual-communication/.
• Oktar, S. Ü. (2018). Toplumsal Bir Muhalefet Tarzı Olarak Gülme. Beytulhikme Philosophy Circle, s. 303-317. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/511046.
• Oxford Languages. (2023). Oxford Languages, https://languages.oup.com/google-dictionary-tr/.
• Perkins, D. (1975). A Definition of Caricature and Caricature and Recognition. 3. Penn Journals, Studies in Visual Communication, 2. s. 1-24., https://core.ac.uk/download/pdf/129586826.pdf.
• Rıfat, M. (2009). Göstergebilimin ABC'si. Say Yayınları.
• Sarı, E. (2018). Sanat Olgusunun Tarihsel Süreçte Değişen Tanımı, İşlevi ve Değeri Üzerine. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32. S. 131-154. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/614400.
• Sarıkavak, N. K. (2016). Görsel İletişim Tasarımı Eğitiminde Canlandırma Sanatının Önemi. L. Mercin (Ed.), Görsel İletişim Tasarımı ve Animasyon (s. 225-246). Pegem A Yayıncılık.
• Search Artworks (2023), Saul Steinberg Foundation. https://saulsteinbergfoundation.org/.
• Şenyapılı, Ö. (2000). Karikatür ve İletişim. Karikatür Vakfı Yayınları.
• TDK (2022). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/.
• Teker, U. (2002). Grafik Tasarım ve Reklam. Dokuz Eylül Yayınları.
• Tuna, Y. (2019). Röportaj: Erdil Yaşaroğlu’yla oynamaya çıkıyoruz. Dadanizm, https://dadanizm.com/roportaj-erdil-yasarogluyla-oynamaya-cikiyoruz/.
• Turkaya, A. & Güney, E. (2016). Animasyon ve Kültürel Miras. L. Mercin (Ed.), Görsel İletişim Tasarımı ve Animasyon (s. 1-14). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Uluslararası Karikatür Yarışması, Sanal Müze. (2016). Aydın Doğan Vakfı: https://sanalmuze.aydindoganvakfi.org.tr/arama?phrase=g%C3%BCrb%C3%BCz+do%C4%9Fan.
• Unsere Festivalplakate Plakat (2014). Selçuk Demirel’s Photo, https://www.facebook.com/selcuk.demirel.54/photos_by
• Walter E. & Gioglio J. (2014). The Power of Visual Storytelling. McGraw-Hill Education.
• Yalur, R. (2023). Yeni Medya ve Yeni Grafik Tasarımı. E. Yalur (Ed.), Yeni Medya ve Grafik Tasarım. (s. 7-40). Paradigma Akademi.