SİNEMA GÖRÜNTÜSÜNDE ATMOSFER YARATIMI: ÖRNEK BİR UYGULAMA

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 2, 429 - 457

Fatih Çalışkan

https://doi.org/10.7456/tojdac.1614882

Öz

Sinema dilini bilinçli ve özenli kullanan bir yönetmen için her bir plan eşit derecede önemlidir. Bu planların ve dolayısıyla sahnelerin içerikleri, taşıdıkları anlam ve izleyiciyi duygusal olarak yönlendirme potansiyelleri yönetmenin en önemli anlatım araçlarını oluşturmaktadır. Bu bağlamda yönetmen ve görüntü yönetmeni, izleyicinin dikkatini yönlendirme ve belirli duygu yoğunlukları içinde izleyici tepkilerini hareket ettirebilme olanağını atmosfer üzerinden sağlayabilmektedir. Atmosfer unsurunun sahneye kattığı anlam ve anlatım bağlamında sahne atmosferinin örnek bir uygulama üzerinden yaratılmaya çalışılarak incelenmesi bu çalışmanın kapsamını ve problemini oluşturmaktadır. Bu problem zemininde çalışmanın temel amacı; bir sahne içinde atmosfer yaratabilmenin unsurlarının neler olduğu ve atmosferin sahneye nasıl bir katkı sunabileceğinin uygulama üzerinden açığa çıkarılmasıdır. Çalışma sonucunda; atmosferi yaratan ana unsurlar olarak varsayımlar içinde bulunan unsurların yanında oyunculuk ve lens tercihi gibi unsurların da atmosfer yaratımına büyük katkı sağladığı görülmüştür. Bunun yanında atmosferi yaratan unsurlar arasında temel ve yan unsurlar diyebileceğimiz bir ayrım yapılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Atmosfer, Görüntü, Sinematografi, Yönetmenlik

CREATING ATMOSPHERE IN CINEMA IMAGES: A SAMPLE APPLICATION

Öz

For directors who use the cinema language consciously, each shot is equally important. The most effective storytelling tools of a director are the contents of the shots and scenes, the meanings they contain, and the potential to manipulate the audience. And the atmosphere of a scene that the director and cinematographer create helps to manipulate and direct the focus of the audience. The essential extent and problem of this study is analyzing the meaning and storytelling style that the atmosphere added to a scene through a practical application. And the essential aim of this study is to find out the elements that create atmosphere and understand how atmosphere can contribute to a scene through a practical application. As a result of this study, it has been seen that acting and lens choice, which we hadn't considered as elements of atmosphere before, contribute to atmosphere in an important way.

Anahtar Kelimeler

Cinema, Atmosphere, Image, Cinematography, Directing

Kaynakça

• Abisel, N. (2010). Sessiz sinema. Om Yayınları.
• Alsamua, M. (2019). Queer sinemada atmosfer yaratımı (Tez No. 564236) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
• Andersson, R. (Yönetmen). (2014). İnsanları Seyreden Güvercin [Film]. Triart Film.
• Aydoğan, R. (2009). Büyük Türkçe sözlük. Evrensel İletişim Yayınları.
• Bordwell, D., Thompson, K., Smith, J. (2017). Film art an introduction. McGraw-Hill.
• Böhme, G. (2017). The aesthetics of atmospheres. Routledge.
• Brine, K. (2020). The art of cinematic storytelling: a visual guide to planning shots, cuts and transitions. Oxford University Press.
• Brown, B. (2014). Sinematografi kuram ve uygulama (S. Taylaner, Çev.). Hil Yayınları.
• Brown, B. (2022). Cinematography theory and practice for cinematographers and directors. Routledge.
• Byrne, B. (2009). The visual effects arsenal vfx solutions for the independent filmmaker. Focal Press.
• Carroll, N. (2003). Engaging the moving image. Yale University Press.
• Ceylan, N. B. (Yönetmen). (2014). Kış Uykusu [Film]. Moving Turtle.
• Ceylan, N. B. (Yönetmen). (2023). Kuru Otlar Üstüne [Film]. Bir Film.
• Condal, R. (Senarist) & Yaitanes, G. (Yönetmen). (2022, Ekim 7). Chapter 2 (Season 1, Episode 2) [TV series episode]. In R., Condal (Yapımcı), House of The Dragon. 1:26 Pictures; Home Box Office; Marzano Films.
• Çakmakçı, A. (2019). Güneşe lamba yakan adam. İmge Yayınevi.
• Dominik, A. (Yönetmen). (2007). The assassination of Jesse James by the coward Robert Ford [Film]. Warner Bros.
• Gloman, C., LeTourneau, T. (2005). Placing shadows lighting techniques for video production. Focal Press.
• Hancock, D. (Senarist) & Peristere, L. (Yönetmen). (2024, Temmuz 28). Chapter 7 (Season 2, Episode 7) [TV series episode]. In M., Bernstein (Yapımcı), House of The Dragon. 1:26 Pictures; Home Box Office; Marzano Films.
• Holtzschue, L. (2011). Understanding color an introduction for designers. John Wiley & Sons.
• Hoser, T. (2018). Introduction to cinematography learning through practice. Routledge.
• Hurkman, A. V. (2014). Color correction handbook: proffessional techniques for video and cinema. Peachpit Press.
• Hven, S. (2022). Enacting the worlds of cinema. Oxford University Press.
• Kodak (2003). Art of lighting for film. Eastman Kodak.
• Kümbetoğlu, B. (2015). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. Bağlam Yayınları.
• Kürkçüoğlu, S. (2019). Sinemada mekan kimliği ve atmosfer kurgusu: Nuri Bilge Ceylan’ın Kış Uykusu filmi üzerinden incelenmesi (Tez No. 561296) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. Ulusal Tez Merkezi].
• Mamer, B. (2009). Film production technique: creating the accomplished image. Wadsworth Cengage.
• Mayring, P. (2011). Nitel sosyal araştırmaya giriş (A. Gümüş, M. S. Durgun, Çev.). BilgeSu Yayınları.
• Middleton, K. (2018). Color theory for the make-up artist understanding color and light for beauty and special effects. Routledge.
• Millerson, G. (2013). Lighting for television & film. Focal Press.
• Richter, T. (2007) The 30-second storyteller: the art and business of directing commercials. Thomson Course.
• Robotham, T. (2022). Cinematic storytelling: a comprehensive guide for directors and cinematographers. Routledge.
• Rose, J. (2003). Producing great sound for digital video. CMP.
• Sanioğlu, N. M. (2022). Dışavurumcu “Dr. Caligari’nin Muayenehanesi” ile yeni gerçekçi “Almanya Sıfır Yılı” filmlerinin atmosfer yaratımı bağlamında karşılaştırılması. Görünüm (13) 21-40.
• Sarah Renae Clark. (2020, 24 Eylül). Color theory basics: use (…) [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=YeI6Wqn4I78
• Smith, G. M. (2003). Film structure and the emotion system. Cambridge University Press.
• Spielberg, S. (Yönetmen). (1993). Schindler’s List [Film]. Universal Pictures.
• Tawa, M. (2022). Atmosphere, architecture, cinema. Palgrave Macmillan.
• Tosun, N. (2018). Modern öykü kuramı. Hece Yayınları.
• Vardar, B. (2012). Sinema ve televizon görüntüsünün temel öğeleri. Beta Yayınları.
• Wenders, W. (Yönetmen). (2023). Perfect Days [Film]. Bitters End.
• Wright, J. (Yönetmen). (2017). Darkest Hour [Film]. Focus Features.
• Yıldırım, A., Şimşek H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınları.
• Zettl, H. (2011). Sight sound motion: applied media aesthetics. Wadsworth Cengage.