Sporcuların Sabahçıl Akşamcıl Durumlarına Göre Sosyal Duygusal Öğrenme Düzeyleri

Yıl 2024, , 39 - 46, 25.01.2024

Metin Tan , İsrafil Yaşın , Filiz Fatma Çolakoğlu , Ebru Olcay Karabulut

https://doi.org/10.22282/tojras.1344151

Öz

Bu araştırma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılı okul sporları yıldız kategorisinde dereceye girmiş sporcuların sabahçıl-akşamcıl durumlarına göre sosyal duygusal öğrenme beceri düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın evrenini okul sporları yıldız kategorisi müsabakalarında, farklı spor branşında dereceye giren 13-15 yaş arası 588 sporcu, örneklemini ise araştırmaya gönüllü katılan 203 erkek (%48,9) 212 kadın (%51,1) olmak üzere toplam 415 sporcu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, Sabahcıl-Akşamcıl Ölçeği ve “Sosyal Duygusal Öğrenme Ölçeği” kullanılmıştır. Kadın sporcuların sabahçıl-akşamcıl olma durumlarına göre sosyal duygusal öğrenme düzeyleri arasında anlamlı bir sonuç bulunmamışken (p>0,05) erkek sporcuların sabahçıl-akşamcıl olma durumlarına göre sosyal duygusal öğrenme düzeyleri arasında sabahçıl sporcular lehine anlamlı farklılık elde edilmiştir (p<0,05). Sabahçıl-akşamcıl olma durumlarına göre takım ve bireysel spor yapan sporcular arasında sosyal duygusal öğrenme becerilerinde anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>0,05). Araştırma sonucunda sabahçıl olan erkek sporcularda sosyal duygusal öğrenme becerileri düzeylerinin pozitif etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Sporcuların psikolojik ve fizyolojik performansı ile birlikte sosyal duygusal öğrenme beceri gelişim performansını da artırmak için sabahcıl-akşamcıl olma durumlarına göre antrenman programlarının düzenlenmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

SPORCU, SOSYAL DUYGUSAL ÖĞRENME

Social Emotional Learning Levels of Athletes According to Morning and Evening Conditions

Öz

This research was carried out to determine the social-emotional learning skill levels of the athletes who were ranked in the school sports star category in the 2021-2022 academic year, according to their morning-evening situations. The universe of the research consisted of 588 athletes aged 13-15, who ranked in different sports branches in school sports star category competitions, and the sample consisted of 415 athletes, 203 men (48.9%) and 212 women (51.1%) who voluntarily participated in the research. “Personal Information Form”, “Morningness-Eveningness Scale” and “Social Emotional Learning Scale” were used as data collection tool. While there was no significant result between the social-emotional learning levels of female athletes according to their morning-evening status (p>0.05), there was a significant difference between male athletes' social-emotional learning levels according to their morning-evening status (p<0.05). There was no significant difference in social-emotional learning skills between team and individual athletes according to their morning-evening status (p>0.05). As a result of the research, it was concluded that the social-emotional learning skills levels of male athletes with morning sickness were positively affected. It can be said that training programs should be arranged according to morning and evening conditions in order to increase the social emotional learning and skill development performance of the athletes as well as their psychological and physiological performance.

Anahtar Kelimeler

Athlete, morning-evening, SOSYAL DUYGUSAL ÖĞRENME BECERİSİ

Kaynakça

• Devaney E, O’Brien MU, Resnik H, Keister S, Weissberg RP. Sustainable Schoolwide Social and Emotional Learning (SEL): Implementation Guide and Toolkit. Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning. 2006.
• Lopes PN, Salovey P. Toward a Broader Education: Social, Emotional and Practical Skills. In: Building academic success on social and emotional learning: What does the research say? 2004.
• Weissberg RP, Durlak J a, Domitrovich CE, Gullotta TP. Social and Emotional Learning: Past, present, and future. Handbook of Social and Emotional Learning: Research and Practice. 2015;
• Zins JE, Bloodworth MR, Weissberg RP, Walberg HJ. The scientific base linking social and emotional learning to school success. Journal of Educational and Psychological Consultation. 2007 Jul 30;17(2–3):191–210.
• Durlak JA, Weissberg RP, Dymnicki AB, Taylor RD, Schellinger KB. The ımpact of enhancing students’ social and emotional learning: A meta-analysis of school-based universal ınterventions. Child Dev. 2011 Jan;82(1):405–32.
• (TUSİAD) Türkiye Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği. Sosyal duygusal öğrenme becerileri, Yeni sanayi devriminde iş ve yaşam etkinliklerinin anahtarı. 2019.
• Elias M j., Bruene Butler, Bulum Lisa, Schuyler Tomas. How to launch a social emotional learning program. Social and Emotional Learning. 1997;54(8):15–9.
• Patrikakou EN, Weissberg RP, Redding S, Walberg HJ. School-family partnerships: Enhancing the academic, social, and emotional learning of children. In: School-Family Partnerships for Children’s Success. 2005.
• Zins JE, Payton JW, Weissberg RP, O’Brien MU. Social and Emotional Learning for Successful School Performance. In: The Science of Emotional Intelligence : Knowns and Unknowns. 2012.
• Kabakçı FÖ, Korkut OFidan. Sosyal duygusal öğrenme becerileri ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim. 2010;35(157):152–66.
• Kabakçı FÖmer, Totan Tarık. Effects of social and emotional learning skills on life satisfaction and hope. Journal of Theoretical Educational Science [Internet]. 2013;6(1):40–61. Available from: http://www.keg.aku.edu.tr
• Yüksel MY. An investigation of social behaviors of primary school children in terms of their grade, learning disability and intelligence potential. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri. 2013;13(2):781–93.
• Fatih Elcik. Üstün yetenekli öğrencilerin çevresinden algıladıkları sosyal destek düzeyi ile sosyal-duygusal becerileri arasındaki ilişki [Doktora Tezi]. [Kütahya]: Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2015.
• Öztürk İlknur. 11-14 Yaş gurubu ergenlerin algılanan anne-baba tutumları ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans]. [İstanbul]: Nişan taşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2017.
• Aygün EHanife. Sosyal duygusal öğrenme programlarının sosyal duygusal öğrenme becerilerinin gelişimine akademik başarı ve sınıf iklimine etkisi. [Çanakkale]: Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2017.
• Işık GülEda. The effect of type of school on social and emotional learning skills of 9. grade students [Yüksek Lisans]. [İstanbul]: Yedi Tepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2019.
• Güven UAhmet. Lisanslı U18 basketbolcuların sosyal duygusal öğrenme düzeyleri ile akademik başarı düzeylerinin incelenmesi (Ankara ili örneği) [Yüksek Lisans]. [Ankara]: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2019.
• Taylor RD, Oberle Eva, Durlak JA, Weissberg RP. Promoting positive youth development through school-based social and emotional learning ınterventions: A meta-analysis of follow-up effects. Child Dev. 2017 Jul;88(4):1156–71.
• Mutlu Ümran. Saldırganlık düzeyi ile zorbalık arasındaki ilişkide sosyal duygusal öğrenme becerilerinin düzenleyici rolü [Yüksek Lisans]. [İstanbul]: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; 2020.
• Arıkan Neslihan. Sosyal-Duygusal öğrenme modeli uyarlanmış spor eğitimi modelinin öz yeterlilik ve beden eğitimi dersine yönelik tutuma etkisi. Journal of Socıal Humanıtıes and Admınıstratıve Scıences. 2020 Jan 1;6(22):59–69.
• Martinsone Baiba. Social Emotional Learning: Implementation of Sustainability-Oriented Program in Latvia. Journal of Teacher Education for Sustainability. 2016 Jun 1;18(1):57–68.
• Lendrum Ann, Humphrey Neil, Wigelsworth Michael. Social and emotional aspects of learning (SEAL) for secondary schools: implementation difficulties and their implications for school‐based mental health promotion. Child Adolesc Ment Health. 2013 Sep 11;18(3):158–64.
• Gueldner Barbara, Merrell Kenneth. Evaluation of a social-emotional learning program in conjunction with the exploratory application of performance feedback ıncorporating motivational Interviewing Techniques. Journal of Educational and Psychological Consultation. 2011 Mar;21(1):1–27.
• Doğan Orhan. Spor psikolojisi (3. baskı). Ankara: Detay Yayıncılık; 2015. 64–256 p.
• Aracı Hikmet. 19 Mayıs Gösterileri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım; 2006. 25 p.
• Erdemli Atilla. Spor yapan insan (2. basım). İstanbul: E-Yayınları; 2021. 166–416 p.
• Tan Metin, FFÇolakoğlu. Okul sporlarına katılan öğrencilerin sosyal duygusal öğrenme ile temel demokratik değer düzeylerinin incelenmesi. Ankara: Gazi Kitabevi; 2022.
• Kuyulu İhsan. Spor lisesi ve anadolu liselerinde öğrenim gören ortaöğretim öğrencilerin sosyal duygusal öğrenme düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi [Yüksek Lisans]. [Kahramanmaraş]: Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015.
• Vitale JAntonino, Banfi Giuseppe, Sias Marco, La Torre Antonio. Athletes’ rest-activity circadian rhythm differs in accordance with the sport discipline. Chronobiol Int. 2019 Apr;36(4):578–86.
• Fettah Özgür, Emamvırdı Rezvan, Çolakoğlu FFatma. Oryantiring sporcularının sabahçıl-akşamcıl istikrar seviyeleri ve sporda kaygı düzeylerinin incelenmesi. Journal of Global Sport and Education Research. 2022 Dec 31;5(2):43–56.
• Kurt Cem. Kronobiyoloji ve fiziksel performans. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi. 2010;2(2):8–103.
• Summa KC, Turek FW. Chronobiology and Obesity: Interactions between Circadian Rhythms and Energy Regulation. Advances in Nutrition. 2014 May;5(3):312S-319S.
• Waterhouse J. Introduction to chronobiologi in fundamentals of chronobilogi and chronotherapy. Abacıoğlu N, Zengin H, editors. Ankara: Palme Yayıcılık; 1999.
• Sadock BJ. Kaplan and Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry (Comprehensive Textbook of Psychiatry (Kaplan & Saddock’s)(2). Kaplan & Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, Çeviri Editörleri: Aydın H, Bozkurt A, Sekizinci Baskı, Güneş Kitabevi. 2009.
• Bayraktar Bülent, Kurtoğlu Mehmet. Sporda performans etkili faktörler değerlendirilmesi ve artırılması. Klinik Gelişim Dergisi. 2009;22(1):16–24.
• Natale Vincenzo, Danesi Elena. Gender and circadian typology. Biol Rhythm Res. 2002 Jul 9;33(3):261–9.
• Peres I, Vetter C, Blautzik J, Reiser M, Pöppel E, Meindl T, et al. Chronotype predicts activity patterns in the neural underpinnings of the motor system during the day. Chronobiol Int. 2011 Dec 14;28(10):883–9.
• Reilly T, Garrett R. Investigation of diurnal variation in sustained exercise performance. Ergonomics. 1998 Aug;41(8):1085–94.
• Reilly Thomas, Bambaeichi Effat. Methodological Issues in Studies of Rhythms in Human Performance. Biol Rhythm Res. 2003 Oct 9;34(4):321–36.
• Teo Weipeng, Newton MJ, McGuigan MR. Circadian rhythms in exercise performance: implications for hormonal and muscular adaptation. J Sports Sci Med. 2011 Dec 1;10(4):600–6.
• Erdemir İbrahim, Tüfekçioğlu Ertan. Kortizol sirkadiyen ritmini etkileyen bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelerin karşılaştırılması. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2008;11(20):1–10.
• Saygın Ö. Time of Day Effect on Repeated Sprint Ability, Aerobic Capacity, and Physiological Responses in Team-Sport Athletes. International journal of Science Culture and Sport. 2018 Jan 1;6(29):467–84.
• Aslan Kurtuluş, Kandaz Gelen Nuran, Saygin Özcan, Gamze Aslan Huriye. Gün zamanının raket sporcularında algısal-bilişsel özellikler üzerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2021;23(2).
• Thun Eirunn, Bjorvatn Bjørn, Flo Elisabeth, Harris Anette, Pallesen Ståle. Sleep, circadian rhythms, and athletic performance. Sleep Med Rev. 2015 Oct;23:1–9.
• Reyhan Servet, Kolayıiş Hakan. Profesyonel liglerde görev yapan futbol hakemlerinin hakemlik deneyimlerine göre benlik saygısı, kaygı ve mesleki doyum düzeylerinin incelenmesi (11. bölge örneği). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019 Jun 30;(37):161–72.
• Karasar N. Bilimsel araştırma yöntemi (33. baskı). NOBEL Akademik Yayıncılık. 2018. 159–163 p.
• GGSİM. Gaziantep Gençlik Spor İl Müdürlüğü. 2022.
• Yıldırım Ali, Şimşek Hasan. Sosyal bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8.baskı). Seçkin Yayıncılık. 2010;
• Gravetter, J Frederick, Forzano, B LAnn. Research Methods for The Behavioral Sciences: 4th Edition. In: Research for Social Workers. 2012.
• Arslan Serhat, Akin Ahmet. Social emotional learning scale: The study of validity and reliability. Vol. 25, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013.
• Coryn CLS, Spybrook JK, Evergreen SDH, Blinkiewicz M. Development and evaluation of the social-emotional learning scale. J Psychoeduc Assess. 2009;27(4):283–95.
• Horne JA, Ostberg O. A self-assessment questionnaire to determine morningness-eveningness in human circadian rhythms. Int J Chronobiol. 1976;4(2):97–110.
• Pündük Zekine, Gür Hakan, Ercan İlker. Sabahçıl-Akşamcıl anketi Türkçe uyarlamasında güvenilirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi. 2005;16(1):40–5.
• Pallant Julie (2. baskı) (Balcı, S, AB, Ç. SPSS kullanma kılavuzu SPSS ile adım adım veri analizi. Anı Yayıncılık; 2017.
• İşman Çağla, Gülen Şebnem, Gündoğan Nimet. The relationship between digit ratio and circadian typology among medical students. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergis. 2010;27(1):68–73.
• Tarhan R. Üniversite öğrencilerinde sabahçıl-akşamcıl sirkadyen ritim özellikleri ve sabahçıl-akşamcıllığın mizac ile ilişkisi [Uzmanlık Tezi]. [Ankara]: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi ; 2014.
• Adan Ana, Almirall Helena. Adaptation and standardization of a Spanish version of the morningness-eveningness questionnaire: Individual differences. Pers Individ Dif. 1990;11(11).
• Pündük Zekine, Deniz Yılmaz, Akçakoyun Fahri. Beden eğitimi ve spor öğrencilerinde sirkadiyen değişkenliğin incelenmesi: Balıkesir üniversitesi örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniveersitesi Spor Bilimleri Dergisi [Internet]. 2019;2(1):35–43. Available from: http://dergipark.gov.tr/comusbd
• Masal Ercan, Randler Christoph, Beşoluk Şenol, Önder İsmail, Horzum MBarış, Vollmer Christian. Effects of longitude, latitude and social factors on chronotype in Turkish students. Pers Individ Dif. 2015 Nov;86:73–81.
• Ceylan Halil, Günay AR. Positional differences in anticipation timing, reaction time and dynamic balance of american football players. Pedagogy of Physical Culture and Sports. 2020;24(5):227–39.
• Correa Ángel, Lara Tania, Madrid JAntonio. Influence of circadian typology and time of day on temporal preparation. Timing & Time Perception. 2013;1(2):217–38.
• Suh S, Yang HC, Kim N, Yu JH, Choi S, Yun CH, et al. Chronotype differences in health behaviors and health-related Quality of life: A population-based study among aged and older adults. Behavioral Sleep Medicine. 2017;15(5).
• Roeser K, Brückner D, Schwerdtle B, Schlarb AA, Kübler A. Health-Related Quality of Life in Adolescent Chronotypes—A Model for the Effects of Sleep Problems, Sleep-Related Cognitions, and Self-efficacy. Chronobiol Int. 2012 Dec 6;29(10):1358–65.
• Avşar Yusuf. 10-12 Yaş gurubu öğrencilerin bireysel değişkenleri oyun ve spor katılımlarına göre sosyal duygusal öğrenme becerileri ve cesaretleri. [İzmir]: Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2018.
• İşeri İlker. Lise öğrencilerinin duygusal zekaları ile sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans]. [Sakarya]: Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2016.
• Durualp Ender. Ergenlerin sosyal duygusal öğrenme becerilerinin cinsiyet ve sınıfa göre incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies. 2014 Jan 1;8(Number: 26):13–13.
• Akcaalan Mehmet. Yaşam boyu öğrenme ile sosyal duygusal öğrenme arasındaki ilişkilerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. [Sakarya]: Eğitim Bilimleri Enstitüsü; 2016.
• Kuo YLung, Casillas Alex, Allen Jeff. Examining moderating effects of social emotional learning factors on achievement gains. ACT Research & Policy | Technical Brief. 2019;1748:1–11.
• Melikoğlu Merve. Ortaokul öğrencilerin problem çözme becerileri ile sosyal uyum becerileri ve sosyal duygusal öğrenme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek Lisans]. [İstanbul]: Maltepe Üniversitesi Eğitim Enstitüsü; 2020.
• Açak Mahmut, Taşçi Meziyet. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimler Dergisi. 2019;21(2).