SPOR TARAFTARLARININ ÖZDEŞLEŞME DÜZEYLERİNİN SEYİRCİ KATILIM KARARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1 - 9, 16.10.2022

Yavuz Yıldız , Armağan Kutlu

https://doi.org/10.22282/ojrs.2022.104

Öz

Futbol kulüplerinin ticari dönüşümü taraftarların müşteri olarak görülmesine neden olmaktadır. Çünkü takımlarıyla özdeşleşmiş takımına sadık taraftarlar maç günü harcamaları, lisanslı ürün alımı gibi maddi katkıların yanı sıra tribünde de takımını desteklemektedir. Taraftarların takımıyla özdeşleşmesi ve stadyuma gelerek takımını desteklemesi, pazarlama ve finansal yararları nedeniyle spor pazarlamacılarının hedeflerindendir. Bu çalışmanın amacı taraftar özdeşleşmesinin izleyici katılım kararı üzerindeki etkisinin araştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubunu Karşıyaka, Göztepe ve Bucaspor takımlarını destekleyen 178 futbol taraftarı oluşturmaktadır. Taraftar özdeşleşme düzeylerinin belirlenmesi için Wann ve Branscombe (1993) tarafından geliştirilen Günay ve Tiryaki (2003) tarafından Türkçeye uyarlanan Spor Seyircisi Özdeşleşme Ölçeği, seyircilerin stadyuma gitme kararını ölçmek için Gencer ve Aycan (2008) tarafından geliştirilen Seyirci Katılım Kararı Ölçeği (SKKÖ) kullanılmıştır. Bu araştırmada, erkeklerin özdeşleşme düzeylerinin, kadınlardan daha yüksek olduğu ve seyirci katılım kararının cinsiyetlere göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Seyirci katılım kararında takımlar arasında anlamlı farklılık vardır. Bilet fiyatını normal bulan taraftarların seyirci katılım kararına yönelik tutumlarını bilet fiyatını ucuz bulan taraftarın seyirci katılım kararına yönelik tutumlarından daha yüksek olduğu bulunmuştur. Takımının maçlarını stadyumda izleyen taraftarların özdeşleşme düzeylerinin, maçları evde ve kafede izleyenlere göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Araştırmanın bir başka sonucu ise taraftar özdeşleşmesinin, seyirci katılım üzerinde olumsuz yönde etkisi olduğudur.

Anahtar Kelimeler

Spor, taraftar, özdeşleşme, seyirci katılım kararı.

THE EFFECT OF FAN IDENTIFICATION LEVELS ON SPECTATOR DECISION TO ATTEND SPORT

Öz

Commercial transformations of football clubs cause to fans are being seen as consumers. Identified with their team and loyal fans support their team in tribun also matchday expenditure. Fan identification and spectator attendance are goals of sport marketers. Aim of this research is to investigate the effects of fan identification on spectator attendance to sport. Therefore, research data was gathered from fans in stadiums. The study group are 178 Karşıyaka, Göztepe and Bucaspor supporters. In order to determinate fan identification Sport Spectator Identification Scale, which was originally developed by Wann & Bromscobe (1993) and was adapted to Turkish by Günay & Tiryaki (2003); and to measure spectator decision to sport, Scale of Spectators’ Decision to Attend, developed by Gencer & Aycan (2008) were used. In this research, it’s found that males fan identification is higher than females fan identification. Attendance to sport is not different by gender. There is significantly difference between the teams by attendace to sport. However, the decision in attendance to sport of fans, who evaluate the ticket price is fair price, is higher than other fans, who evaluate the ticket price is low. It is found that the identification of fans watches the game in stadium, is higher the identification of fans, who watch the game in home or café. Another result of this study is shown that fan identification has negative effect on spectator attendance.

Anahtar Kelimeler

Sport, fan, identification, decision attendance to sport

Kaynakça

• Aycan, A., Polat, E. & Uçan, Y. (2009). Takım Özdeşleşme Düzeyi ile Profesyonel Futbol Müsabakalarına Seyirci Olarak Katılım Kararını Etkileyen Değişkenler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Spormetre, 7 (4), 169-174.
• Aydın, M., Hatipoğlu, D., Ceyhan, Ç. (2008). Endüstriyel Futbol Çağında "Taraftarlık". İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 0(26), 289-316.
• Boniface, P. (2007). Futbol ve Küreselleşme. Çev.İsmail Yerguz. İstanbul: NTV Yayınları.
• Dilbaz E. & Karagün E. (2009). Müsabakalarda Seyirci Olmayı Etkileyen Faktörler ile Takımla Özdeşleşme Düzeyi: Kocaeli Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. NWSA-Sports Sciences, 9, (2), 22-31.
• Donavan D.T., Carlson B.D. & Zimmerman M. (2005). The Influence of Personality Traits on Sports Fan Identification. Sport Marketing Quarterly. 14, 31-42.
• Funk, D. C., Mahony, D. F., & Ridinger, L. L. (2002). Characterizing Consumer Motivation as Individual Difference Factors: Augmenting the Sport Interest Inventory (SII) to Explain Level of Spectator Support, Sport Marketing Quarterly, 11(1), 33-43.
• Gencer R. T. (2011) The relationship between team identification and service quality perceptions in professional football. African Journal of Business Management, 5 (6), 2140-2150.
• Gencer R. T. & Aycan A. (2008). Seyircilerin Profesyonel Futbol Müsabakalarına Katılım Kararını Etkileyen Değişkenler Üzerine Bir İnceleme, Ege Akademik Bakış, 8 (2), 771-783.
• Greenwood P.B., Kanters M.A., Casper J.M. (2006). Sport Fan Team Identification Formation in Mid-Level Professional Sport. European Sport Management Quarterly, 6 (3), 253-265.
• Günay, T. & Tiryaki, Ş. (2003). Spor Taraftarı Özdeşleşme Ölçeğinin (STÖÖ) Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 14 (1), 14-26.
• Kwon, H. H. & Trail, G. T. (2001). Sport Fan Motivation: A Comparison of American Students and International Students. Sport Marketing Quarterly, 10(3),147-155.
• Ongan, H. & Demiröz, D.M. (2010). Akademik Futbol. İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Rein, I., Kotler, P. & Shields, B. (2007). The Elusive Fan. (İşte Taraftar İşte Marketing. Spor Endüstrisinde Pazarlama ve Taraftara Ulaşmanın Yolları. Çev: Umut Esra Kaplan). İstanbul: MediaCat Kitapları.
• Trail G.T., Anderson, D.F. & Fink J.S. (2005). Consumer Satisfaction and Identity Theory: A Model of Sport Spectator Conative Loyalty. Sport Marketing Quarterly. 14, 98–112.
• Wann, D.L. (2006). Understanding the Positive Social Psychological Benefits of Sport Team Identification: The Team Identification-Social Psychological Health Model. Group Dynamics: Theory, Research, and Practice, 10(4), 272-296.
• Wann, DL, Carlson J.D. & Schrader, M.P. (1999). Team Identification Impact on the Hostile and Instrumental Verbal Aggression of Sport Spectators. J of Social Behavior & Personality, 14(2), 279-286.
• Wann, D.L., Haynes, G., McLean, B. & Pullen, P. (2003). Sport Team Identification and Willingness to Consider Anonymous Acts of Hostile Aggression. Aggressive Behavior, 29,406–413.
• Wann, D.L. & Polk, J. (2007). The Positive Relationship Between Sport Team Identification and Belief in The Trustworthiness of Others. North American Journal of Psychology, 9, 251-256.
• Wann, D.L. & Branscombe NR. (1993). Sports Fans: Measuring Degree of Identification with Their Team. International Journal of Sport Psychology, 24 (1), 1-17.
• Wann, D. L., Melnick, M. J., Russell, G. W. & Pease, D. G. (2001). Sport Fans: The Psychology and Social Impact of Spectators. New York, NY: Routledge.
• Zhang, Z., Won, D. & Pastore, D.L. (2005). The Effects of Attitudes Toward Commercialization on College Students Purchasing Intentions of Sponsors Products. Sport Marketing Quarterly, 14, 177–187.