The Relationship Between the Work Life Quality of Female Employees in the Fitness Sector and Artificial Intelligence Addiction: The Case of the Marmara Region

Yıl 2025, Cilt: 14 Sayı: 3, 330 - 336, 30.07.2025

Dr. Can Nakip

https://doi.org/10.22282/tojras.1686551

Öz

In this study, it was aimed to examine whether there is a relationship between the work life quality of female employees in the fitness sector and their artificial intelligence addiction. Within the scope of the research, the relational screening model was preferred, and a convenience sampling method was used. A total of 397 female employees working in fitness centers in the Marmara region participated in the study. To collect data from the participants, the “Work Life Quality Scale” developed by Macit et al. (2019), the “Artificial Intelligence Addiction Scale” developed by Morales-García et al. (2024) and adapted into Turkish by Savaş (2024), and a “Personal Information Form” were used. In order to analyze the collected data, t-test, ANOVA, Pearson correlation, and regression analysis techniques were employed. As a result of the analyses, it was determined that the participants’ work life quality levels showed significant differences according to marital status, age, education level, and income level; and that their artificial intelligence addiction levels also differed significantly according to these variables. Accordingly, it was concluded that there is a low-level negative significant relationship between work life quality and artificial intelligence addiction levels. This finding suggests that an increase in the work life quality of female employees may help reduce their artificial intelligence addiction.

Anahtar Kelimeler

Worker , Quality of life , Artificial intelligence and Dependency

Fitness Sektöründe Kadın Çalışanların Çalışma Yaşam Kalitesi ile Yapay Zekâ Bağımlılığı Arasındaki İlişki: Marmara Bölgesi Örneği

Öz

Bu araştırmada fitness sektöründe kadın çalışanların çalışma yaşamı kalitesi ile yapay zekâ bağımlılığı arasında bir ilişkinin var olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında ilişkisel tarama modeli tercih edilmiş olup, kolayda örnekleme yöntemi ile Marmara bölgesinde fitness salonlarında faaliyet gösteren kadın çalışanlardan toplam 397 kişi katılım sağlamıştır. Araştırmada katılımcılardan verileri toplamak için Macit ve diğerleri (2019) tarafından geliştirilen “Çalışma Yaşamı Kalitesi Ölçeği”, Morales-García ve diğerleri (2024) tarafından geliştirilen ve Savaş (2024) tarafından da Türkçeye uyarlanan “Yapay Zekâ Bağımlılık Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde Bağımsız Gruplar t-testi, Tek Yönlü ANOVA, Pearson korelasyon analizi ve Regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda katılımcıların çalışan yaşamı kalitesi düzeylerinin ile medeni durum, yaş, eğitim durumu ve gelir durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği; yapay zekâ bağımlılık düzeylerinin de medeni durum, yaş, eğitim durumu ve gelir durumu değişkenlerinde anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak çalışma yaşamı kalitesi ile yapay zekâ bağımlılık düzeyleri arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Bu durum, kadın çalışanların çalışma yaşamı kalitesinin artmasının yapay zekâ bağımlılığını azaltabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Çalışan , Yaşam kalitesi , Yapay zekâ ve Bağımlılık

Kaynakça

• Aba, G. (2009). İş yaşam kalitesi ve motivasyon ilişkisi: Sağlık sektöründe bir uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Aharonovich, E., Liu, X., Nunes, E., & Hasin, D. S. (2002). Suicide attempts in substance abusers: effects of major depression in relation to substance use disorders. American Journal of Psychiatry, 159(9), 1600-1602.
• Alpaydın, E. (2013). Yapay öğrenme. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: Author.
• Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
• Aydın, İ. (2009). Sağlık yönetimi alanında lisans eğitimi almış sağlık çalışanlarının çalışma yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Beach, D. S. (1980). Personnel the management of people at work (4th Edition). New York: Macmillan Publishing.
• Bilgin, Y. (2018). Özel eğitim okullarında görev yapan öğretmenlerin çalışma yaşam kalitesi psikolojik iyi oluş ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Brown, S. A., Inaba, R. K., Gillin, J. C., Schuckit, M. A., Stewart, M. A., & Irwin, M. R. (1995). Alcoholism and affective disorder: Clinical course of depressive symptoms.  American Journal of Psychiatry, 152(1), 45-52.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2023). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. (34. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Chianella, R. (2021). Addictive digital experiences: the influence of artificial intelligence and more-than-human design. In 14th International Conference of the European Academy of Design, Safe Harbours for Design Research 9(5), 1-13.
• Demir, M. (2011). İşgörenlerin çalışma yaşamı kalitesi algılamalarının işte kalma niyeti ve işe devamsızlık ile ilişkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(3), 453-464.
• Erdem, B., & Kaya, İ. (2013). Çalışma yaşamı kalitesini etkileyen faktörlerin işgörenler tarafından algılanması: otel çalışanları üzerinde bir araştırma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (35), 135-150.
• Evans, D. C. (2017). Bottlenecks: Aligning UX design with user psychology. Berkeley, California: Apress.
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. (Sixteenth edition). Routledge, New York, NY 10017.
• Gilder, D. A., Wall, T. L., & Ehlers, C. L. (2004). Comorbidity of select anxiety and affective disorders with alcohol dependence in southwest California Indians. Alcoholism: Clinical and Experimental Research, 28(12), 1805-1813.
• Gillet, N., Fouquereau, E., Bonnaud-Antignac, A., Mokounkolo, R., & Colombat, P. (2013). The mediating role of organizational justice in the relationship between transformational leadership and nurses’ quality of work life: A cross-sectional questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 50(10), 1359-1367.
• Güllü, S. (2018). Lider üye etkileşiminin çalışma yaşam kalitesi ile üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerine etkisinde örgüt sağlığının aracılık rolü: Spor işletmeleri örneği. (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Haenlein, M., & Kaplan, A. (2019). A brief history of artificial intelligence: On the past, present, and future of artificial intelligence. California Management Review, 61(4), 5-14.
• Hu, B., Mao, Y., & Kim, K. J. (2023). How social anxiety leads to problematic use of conversational AI: The roles of loneliness, rumination, and mind perception. Computers in Human Behavior, 145, 107760.
• Karabacak, S. (2024). Matematik eğitiminde chatgpt yapay zekâ uygulamasının kullanımına yönelik ortaokul öğrenci ve öğretmenlerin görüşlerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS uygulamalı nitel-nicel-karma bilimsel araştırma yöntemleri ve yayın etiği (1. Baskı). İstanbul: Nobel Kitabevi.
• Kaymaz, K. (2003). Çalışma yaşamında kalite. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 5(1).
• Kösterelioğlu, M. A. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin iş yaşam kalitesi ile işe yabancılaşma arasındaki ilişki. (Doktora Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Küçükusta, D. (2007). Konaklama işletmelerinde iş yaşam dengesinin çalışma yaşam kalitesi üzerindeki etkisi. (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Long, D., & Magerko, B. (2020). What is AI literacy? Competencies and design considerations. In Proceedings of the 2020 CHI conference on human factors in computing systems, Honolulu, Hawaii, USA (pp. 1–16).
• Macit, M., Eren, A. S., Karaman, M., & Demir, İ. E. (2019). Çalışma yaşamı kalitesi ölçeği geçerlilik güvenirlik çalışması: Sağlık çalışanlarında bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(3), 903-917.
• McCarthy, J. (1989). Artificial intelligence, logic and formalizing common sense. In Philosophical logic and artificial intelligence. Springer. (pp. 161-190).
• Morales-García, W. C., Sairitupa-Sanchez, L. Z., Morales-García, S. B., & Morales-García, M. (2024, March). Development and validation of a scale for dependence on artificial intelligence in university students. In Frontiers in Education (Vol. 9, p. 1323898). Frontiers Media SA.
• Nabiyev, V. V. (2012). Yapay zekâ: insan-bilgisayar etkileşimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Nilsson, N. J. (1990). The mathematical foundations of learning machines. Massachusetts: Morgan Kaufmann Publishers Inc.
• Nunes, E. V., & Rounsaville, B. J. (2006). Comorbidity of substance use with depression and other mental disorders: from Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, (DSM‐IV) to DSM‐V. Addiction, 101(1), 89-96.
• Özarı, S. E. (2019). Çalışma yaşamı kalitesi ve iş-yaşam dengesi arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Pirim, H. (2006). Yapay zekâ. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 1(1), 81-93.
• Schuckit, M. A., Smith, T. L., Danko, G. P., Pierson, J., Trim, R., Nurnberger, J. I., ... & Hesselbrock, V. (2007). A comparison of factors associated with substance-induced versus independent depressions. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 68(6), 805-812.
• Toprak, Ç. (2013). Hemşirelerin çalışma yaşam kalitesinin hasta tatmini üzerindeki etkisinin irdelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Wiederhold, B. K. (2018). “Alexa, are you my mom?” The role of artificial intelligence in child development. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 21(8), 471-472.
• Yılmaz, F. (2024). Aile hekimlerinin merhamet yorgunluğu düzeyi ile çalışma yaşam kalitesi arasındaki ilişkinin araştırılması. (Tıpta Uzmanlık Tezi).  Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İstanbul Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi, İstanbul.
• Yüksel, İ. (2004). Çalışma yaşamı kalitesinin tipik ve atipik istihdam açısından incelenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 47-58.