Keynes ve Keynesçi Kuramda Kriz ve İktisat Politikası Tartışmaları

Yıl 2009, Cilt: 3 Sayı: 6, 75 - 102, 25.07.2016

Metin Altıok

Öz

Ekim 2008’de başlayan küresel krizi gidermeye yönelik olarak başta ABD olmak üzere AB ülkeleri ve gelişmiş kapitalist ülkelerde devletin mali sistemi kurtarma hareketlerine girişmesi ve reel sektörde vergi ve faiz indirimlerine gitmesi Keynes ve Keynesçi yaklaşımların ekonomi-politik yazında yeniden tartışılmasını gündeme getirmiştir. Bu çerçevede çalışma, serbest piyasa düzenlemelerinin, piyasanın doğasından kaynaklanan istikrarsızlıklar ve belirsizlikler nedeniyle ekonomide dengesizlikler ve krizler yarattığını ve piyasaların kendiliğinden otomatik olarak tam istihdam denge düzeyine gelemeyeceğini savunan Keynes ve sonrasında Keynes’i yorumlayan Keynesçi yaklaşımların kuramsal temellerini, iktisadi krizleri açıklama biçimlerini ve iktisat politikası önerilerini irdelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, Keynes’in kapitalizmin krizine yol açan ekonomik istikrarsızlıkların sebeplerini, sermaye birikimini yeniden olanaklı kılan çözüm önerilerini ele aldığı iktisat politikaları incelenmekte, daha sonra ise Keynesçi yaklaşımların kriz ve iktisat politikalarına bakışı analiz edilmektedir. Sonuçta, Keynes ve Keynesçi yaklaşımların kriz ve istikrar politikası önerilerinin kapitalist sistemde yeni bir paradigmaya yol açmadan sistemin gereksinim duyduğu anlarda periyodik olarak uygulanan teoriler bütünü olduğuna ve sistemi güçlendirdiğine vurgu yapılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Keynes, Keynesçi teori, Talep genişletici politikalar, Beklentiler, Belirsizlik

Keynes and in Keynesian Theory, Crisis and Economic Policy Discussions

Öz

Keynes and the Keynesian approach have been brought to the fore within the framework of political economy literature following the governments’ intervention first in the USA, then in EU countries and other developed capitalist nations in their efforts to recover the financial system during the global economic crisis that started in October 2008. Above mentioned countries initiated efforts to stabilize the financial system and implemented tax and interests reductions in the real economy. This study therefore aims to discuss Keynesian approach which asserts that open economic adjustments cause economic instability and crisis due to the nature of free markets and the uncertainties of the economy and that economies cannot reach an equilibrium at full employment by themselves. Moreover, the fundamentals of Keynesian approaches that interpret Keynes, their way of explaining economic crisis and the propositions of their political economics have also been discussed. This study also views economic policies of Keynes to resume capital accumulation and turn it into a new phase which are the main economic uncertainties that cause crisis of capitalism and then Keynesian approaches’ way of dealing with crisis and the economic policies have been analyzed. As a result, it has been stressed in the study that crisis and stability propositions of Keynes and Keynesian approaches are periodically implemented when the capitalist system needs it and that they strengthen the system.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Keynes, Keynesian theory, expanding demand policy, expectations, uncertainty

Kaynakça

• Akyüz, Y., 1984, Fiyat Mekanizması ve Makroekonomik Dengesizlikler, Yurt Yayınları, Ankara.
• Arın, T., 1988, “Keynesçi Akımlar: Keynesçiliğin Krizi ve İç Tartışmaları”, İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası: Süleyman Barda’ya Armağan, 45 (1-4): 32-70.
• Begg, D., Fischer, S. & Dornbusch, R., 1994, Economics, 4th Edition, McGraw Hill Book Company, UK.
• Bocutoğlu, E., 2008, Karşılaştırmalı Makro İktisat Teoriler ve Politikalar, Derya Kitabevi, Trabzon.
• Clower, R. W., 1965, “The Keynesian Counterrevolution: A Theoretical Appraisal”, in The Theory of Interest, ed. Hahn, F. H. & Brechling, F. B. R., Palgrave Macmillan, New York.
• Davidson, P., 2007, Interpreting Keynes For The 21st Century: Volume 4: The Collected Writing of Paul Davidson, Palgrave Macmillan, NewYork.
• Dornbusch, R., Fischer, S. & Startz, R., 2004, Macroeconomics, 9th ed., McGraw Hill Book Company, UK.
• Hunt, E. K., 2005, İktisadi Düşünce Tarihi, çev. Günay, M., Dost Yayınları, Ankara.
• Keynes, J. M., 1980, İstihdam, Faiz ve Para Genel Teorisi, çev. Baltacıgil, A., Minnetoğlu Yayınları, İstanbul.
• Leijonhufvud, A., 1991, “Keynes and the Keynesians: A Suggested Interpretation”, in Recent Developments in Macroeconomics Vol. 1, ed. Phelps, E. S., pp. 36-45, Edward Elgar, USA.
• Lindbeck, A & Snower, D. J., 1986, “Wage Setting, Unemployment and Insider- Outsider Relations”, American Economic Review, 76 (2, May): 235-239.
• _____, 1988, The Insider-Outsider Theory of Employment and Unemployment, MIT Press, Cambridge.
• Minsky, P., H., 1982, Can “It” Happen Again?, M. E. Sharpe Inc., New York.
• Mishkin, S. F., 2004, The Economics of Money, Banking and Financial Markets, 7th ed., Pearson Addison-Wesley, New York.
• Orhan, Z. O., 1990, Keynesyen ve Monetarist İstikrar Politikaları, 2. Basım, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul.
• Palley, T. I., 2008, “Keynesçilikten Neoliberalizme: İktisat Biliminde Paradigma kayması”, içinde Neoliberalizm: Muhalif Bir Seçki, eds. Filho, A. S. & Johnston, D., çev. Başlı, Ş. & Öncel, T., s. 42-58, Yordam Yayınları, İstanbul.
• Parasız, İ. & Bildirici, M., 2003, Finansal Makro Ekonomi: Ekonomik Dalgalanmalar ve Krizler, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Paya, M., 1997, Makro İktisat, Filiz Kitabevi, İstanbul.
• Rosier, B., 1991, İktisadi Kriz Kuramları, çev. Yentürk, N., Cep Üniversitesi, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Samuelson, P., 1955, İktisat, 6 Baskı, çev. Demirgil, Y., ODTÜ İdari İlimler Fakültesi Yayını No: 4, Ankara.
• Savaş, F. V., 1994, Politik İktisat, 2. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• _____, 2004, İktisatın Tarihi, 4 Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Snowdon, B., Vane, H. & Wynarczyk, P., 1994, A Modern Guide to Macroeconomics: An Introduction to Competing Schools of Thought, Edward Elgar, USA.
• Snowdon, B. & Vane, H., 2005, Modern Macroeconomics, Its Origins, Development and Current State, Edward Elgar, USA.
• Yay, T., 1985, “Keynesgil İktisat Politikaları Üzerine”, Uludağ Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, VI (1, Nisan): 75-82.
• Yay, T. & Yay, G. G., 2001, “Yirminci Yüzyılda Yerleşik İktisat”, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3: 5-23.
• Yıldırım, E., 1999, Çevrim Kuramları ve Türkiye Ekonomisinde İktisadi Dalgalanmalar, Çukurova Üniversitesi Yayınları, Adana.