Küreselleşme Karşısında Eğitim ve Mekan Politikaları Üzerine Düşünmek

Yıl 2009, Cilt: 3 Sayı: 6, 217 - 230, 25.07.2016

Duygu Çukur

Öz

Küreselleşmeyle birlikte dünya ölçeğinde yaşanan kültürel boyuttaki “aynılaşma” ve Batı’nın kendi dışındaki ülkelere çeşitli yollarla uyguladığı denetim, tek/Batı boyutlu dünya düzeninin meşruluğunu ve sürekliliğini sağlamaktadır. Bu doğrultuda, Batı kendi içinde ve dışındaki ülkelere iki farklı uygulama sergilemekte ve Batı’nın bu ikili tavrı, eğitim alanında da görülmektedir. Başka bir deyişle, Batı’da, özellikle Avrupa Birliği’nde, ortak bir eğitim politikası benimsenmemekte ve her ülke kendi kültürel ve ulusal değerlerine göre biçimlenmiş bir eğitim sürdürerek kendi coğrafyasının kültürel değerlerini, varlığını korumaktadır. Oysa Avrupa kültürünün temellendiği Batı coğrafyasının nesne odaklı ve ilişki-bağlam bağımsız düşünce sistemine uygun bir eğitimin aktarıldığı diğer ülkelerde Batı’nın değer sistemine odaklanan bir toplumsallaşma süreci yaşanmaktadır. Ülkemiz de adaylık sürecinde politikalarını AB politikalarına uyumlaştırarak biçimlendirmektedir. Ayrıca, Batı kaynaklı şehir planlama, ontolojik özellikleri gereği kapitalist ideolojiyi mekanda somutlaştırmakta ve bu doğrultuda kentler öncelikle-sadece ekonomik bir bütünlük olarak görülmektedir. Bu çerçevede makalede, kendi kültürümüz bağlamında varlığımızı koruyabilmek için ülkemizin eğitim ve mekansal politikalarının dayanağının ne olması gerektiği üzerine bir tartışma yapılacak ve öneriler geliştirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, politika, kültür, Türkiye

Reflecting Upon the Educational and Spatial Policies of Turkey in an Era of Globalization

Öz

“Becoming identical” in the cultural dimension on a world scale accompanied by globalization and the control that the West carries out on other countries in diverse manners enable the legitimacy and the continuity of the one/Western dimensional world order. Accordingly, the West displays two diverse practices within and outside its boundaries and this dual attitude of the West is also observed in the educational field. In other words, in the West, and especially within the European Union, a common education policy is not adopted, and keeping an education system formed according to its cultural and national values, each country manages to preserve the cultural values and existence of its particular geography. However, the other countries that adapt an educational system appropriate to object-oriented and relation-context independent thinking of the Western geography as the basis of the European culture experience a socialization process focused on the Western values. Turkey, as well, structures its policies in line with those of the EU during its candidature. Moreover, urban planning of West origin, in line with its ontological characteristics actualizes capitalist ideology in space and in this context the cities are seen only and primarily as an economic entity. Within this framework, the article discusses what should be the basis of the educational and spatial policies of Turkey in order to preserve its existence in the context of its culture and develops further suggestions.

Anahtar Kelimeler

Globalization, policy, culture, Turkey

Kaynakça

• Sonuçta, insanların varlık bütünlüğüne, başka bir deyişle, kültürel değerlerine uyumlu eğitim ve mekansal politika ve uygulamaların varlığı, ekonomiden çok insanı merkeze alan bir anlayışa karşılık gelecektir denilebilir. Alma, S., 2005, Temel Eğitim Sistemleri Açısından Türkiye ve Avrupa Birliği Ülkelerinin
• Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas. Aydın, Ş., 2006, Avrupa Birliği Ülkelerinde ve Türkiye’de Zorunlu Eğitim,
• Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İnönü
• Üniversitesi, Malatya. Aydıner, A., 2006, Avrupa Birliğine Giriş Sürecinde Avrupa Birliği Eğitim Politikaları ve
• Türk Eğitim Sistemine Yansıması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eğitim
• Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara. Çetinkaya, Ş., 2005, İnsan Sermayesi Açısından Avrupa Birliğinin Eğitim Politikası ve
• Avrupa Birliği Ülkelerindeki Eğitimin Finansal Yapısının Türkiye İle
• Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
• Selçuk Üniversitesi, Konya. Çukur, D. & Ergin, Ş., 2005, “Korunan Doğal Alanlar Konusu Bağlamında „Ekolojik
• Boyut‟ Sorunsallaştırılması ve Aidiyeti Üzerine”, içinde Korunan Doğal Alanlar
• Sempozyumu Sözlü Bildiriler Kitabı, s. 99-106, Fakülte Kitabevi, Isparta. Çukur, D., 2008, “Köy Enstitüleri Eğitim Modelinin Hedeflediği İnsan Tipi ve Türkiye‟de
• Yapılmış Tezlerde Köy Enstitüleri”, Toplum ve Demokrasi Dergisi, 4: 151-162. Demirci, M. & Genç, F. N., 2007, “Planlamanın Avrupa Birliği Boyutu”, Dumlupınar
• Dergisi Sosyal Bilimler Dergisi, 19: 53-73. Diken, B., 1997, “Richard Sennett, Kamusal Yaşam ve Kent”, Birikim Dergisi, 97: 70- 78. Duru, B., 2009, “Avrupa Birliği Kentsel Politikası ve Türkiye Kentleri Üzerine”,
• acikarsiv.ankara.edu.tr/fulltext/2040.pdf], Erişim Tarihi: 28 Ekim 2009. Erdoğan, E., 2009, “Tahrir Defterlerine Göre Ankara Şehri Yerleşmeleri”,
• www.kefad.gazi.edu.tr/2005.1/249-262.pdf.pdf], Erişim Tarihi: 17 Şubat, 2009. Ergenç, Ö., 2009, “Osmanlı Şehirlerinde Esnaf Örgütlerinin Fiziki Yapıya Etkileri”,
• dis.fatih.edu.tr/store/docs/53885RwNRA2K4.pdf], Erişim Tarihi: 17 Şubat, 2009. Ergin, Ş. & Çukur, D., 2007, “Şehir Planlama‟da Modül Kullanımı ya da Bir Öncekine
• Yanıt”, Egemimarlık, 61: 22-25. Ergin, Ş., 2008, “Biraz Zamanınızı Alabilir Miyim?”, [http://webmail.deu.edu.tr/kail/src/
• webmail.php], Erişim Tarihi: 04 Şubat, 2008. Gülcan, M. G., 2003, Avrupa Birliğine Adaylık Sürecinde Türkiye Eğitim Sisteminin
• Yapısal Sorunları Ve Yapısal Uyum Modeli Araştırması, Yayınlanmamış Doktora
• Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara. Işık, O., 1993, “Modernizmin Kenti/Postmodernizmin Kenti”, Birikim Dergisi, 53: 27- 34. İnandı, Y., 2005, Avrupa Birliği Ülkeleri Eğitim Sistemi ile Türk Eğitim Sisteminde
• Eğitimin Yönetimi ve Finansmanı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri
• Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul. Karagöz, M., 1999, “Osmanlıda Şehir ve Şehirli Mekan-İnsan-Beşeri Münasebetler (XV
• XVIII. Yüzyıl)”, içinde Osmanlı 4. Toplum, s. 103-110, Ankara. Kaya, N., 2004, Sezgilerimiz ve Takıntılarımız, 2. Baskı, Sistem Yayıncılık, İstanbul. Kihtir, A., 2003, Avrupa Birliğinin Eğitim Politikası, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Sosyal
• Bilimler Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Kongar, E., 2007, “Türkiye'nin Kültürel Öz-Anlayışı: Avrupa Birliği İçin Bir Zenginlik”,
• <http://www.kongar.org/makaleler/Turkiye_nin_Kulturule_Oz-Anlayisi.php>,
• e.t. 15 Mart 2007. Manisalı, E., 2003, Kapitalizmin Temel İçgüdüsü, Derin Yayınları, İstanbul. Nisbett, E. R., 2006, Düşüncenin Coğrafyası, 2. Baskı, çev. Çağalı Güven, G., Varlık
• Yayınları, İstanbul. Öner, M. Y., 1991, “Kültürlenme Kültürleme Süreci”, Egemimarlık, 3: 29-32. Postacı, A., 2004, Bütünleşme Sürecinde Avrupa Birliği Eğitim Politikaları,
• Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
• Üniversitesi, Ankara. Sennett, R., 2002, Kamusal İnsanın Çöküşü, çev. Durak, S. & Yılmaz, A., Ayrıntı
• Yayınları, İstanbul. Suner, D., 2007, Avrupa Birliği Eğitim Politikasının Öncelikleri: Kavramsal Bir Analiz,
• Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Avrupa Birliği ve Uluslararası İlişkiler
• Enstitüsü, Başkent Üniversitesi, Ankara. Tekeli, İ., 1991, “Türkiye‟nin Son Otuz Yıllık Kent Planlama Deneyinin Kuram Uygulama
• İlişkisi Bakımından Değerlendirilmesi”, içinde Türkiye’de Şehirciliğin Gelişiminde
• Son 30 Yılın Değerlendirilmesi, 3. Türkiye Şehircilik Kongresi Bildiri Kitabı, s. 17- 25, İzmir. Terzi, Ç., 2005, Uyum Sürecinde Türkiye Eğitim Politikalarının Avrupa Birliği Eğitim
• Politikaları Doğrultusunda Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi,
• Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Topsakal, C., 2003, Avrupa Birliği Eğitim Politikaları ve Bu Politikalara Türk Eğitim
• Sistemi’nin Uyumu, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü,
• Marmara Üniversitesi, İstanbul. Tuzcu, G., 2005, Avrupa Birliği’ne Giriş Sürecinde Türkiye’de Eğitimin Planlanması,
• Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara.