DEĞER VE EDEBİYAT

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 2, 173 - 187, 31.12.2021

Nazife Yusufoğlu

Öz

Değer, Antik Çağlardan bu yana felsefenin üç temel konusundan (bilgi-varlık-değer) biridir. 19. yüzyıldan itibaren değer, felsefenin bir yan dalı olan aksiyoloji (değerbilim) biliminin araştırma alanı haline gelmiştir. İnsanı kâinatın merkezi olarak gören insanmerkezcilik yaklaşımı 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sosyal bilimler üzerinde etkili olmuş ve insan ile ilgili araştırmaların ivme kazanmasını; bütünüyle insan ile ilgili bir kavram olan değerin de, sosyoloji, psikoloji, teoloji, antropoloji, dilbilim gibi birçok alanın irdelediği başlıca kavramlardan biri haline gelmesini, sağlamıştır. Çalışmamızda, değer kavramıyla ilgili tanım ve yaklaşımlara yer verilmiştir. Edebi eserin, kültür-sanat çerçevesinde ele alınarak, değer ile olan ilişkisinden söz edilmiştir. Ayrıca, Rus edebiyat biliminde değer kavramı, değer araştırmaları, edebi eserlerin aksiyolojik analizi gibi konular incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Değer,, sanat,, edebiyat.

VALUE AND LITERATURE

Öz

Ever since the ancient ages, the concept of value is one of the three basic subjects of philosophy (knowledge-existence-value). Since the 19th century, the value became the research area of axiology (value science), which is a sub-branch of philosophy. The anthropocentrism, which sees the human as the center of the universe, being effective on social sciences since the second half of the 20th century, and accelerated the human-related researches, and the value which is the concept entirely related to humans, has been one of the main concepts examined by many fields such as sociology, psychology, theology, anthropology, philology. The scope of the study forms itself the definition of the concept of value, approaches, and the relationship of a literary work with value within the framework of culture and art. İn this context, it is aimed to determine the relationship between the concept of value and value-literature and to research and detect the axiological approach methods in the literary work studies by examining such subjects as the concept of the value in Russian literatüre, the value studies, axiological analysis of literary works.

Anahtar Kelimeler

Value, Art, Literature

Kaynakça

• KAYNAKÇA Anisimov, S. F. (2001). Vvedeniye v aksiyologiyu.
• Arslan, Ahmet, (2009). Felsefeye Giriş, Ankara, Adres Yayınları.
• Bilis Özgökbel, Pınar (2011). Çizgi Filmlerde Temsil Edilen Toplumsal Değerler Sistemi, Doktora Tezi, İzmir.
• Bircan, Hasan Hüseyin, Dilmaç Bülent, (2015). Değerler Bilançosu. Felsefe, Sosyooloji, Kamu, Eğitim, Konya, Çizgi Kitapevi.
• Büyük, C. (2013). Nitzsche’nin “Tanrı öldü” Sözü ve Değerler Sorunu, Atatürk üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013 17(3).
• Cevizci, A (1999). Felsefe Sözlüğü. İstanbul, Paradigma.
• Çernışevskiy, N.G. (1984). Soçineniya v 2-h tomah. Moskva İzdatelstvo Mısl.
• Dınnık, M. A. (1955). Materialistı Drevney Gretsii, Moskva, İzdatelstvo politiçeskoy literaturı.
• Dobroştan, V. M. (2018). İskusstvo i Mirovozreniye, Sankt-Peterburg, Monografiya.
• Filatov, A. V. (2016). Aksiyologiçeskiy Podhod K İzuçeniyu Knigi Stihov: ontologiçeskiye tsennosti v “Çujom nebe” N.S. Gumilyova. Moskva, Novıy Filologiçeski Vestnik №1(36).
• Filatov, A. V. (2018).Aksiyologiçeskiy podhod v trudah V.Ye. Halizeva: tsennostnıye oriyentatsii v literatüre i nauke o ney. Moskva, Novıy Filologiçeski Vestnik №2(45).
• Filatov, A. V. (2019). Aksiyologiya v teorii literaturı. Osnovnıye napravleniya tsennostnogo analiza. Sibirskiy filologiçeskiy jurnal, №4.
• Gorki, M. (1935). Ob iskusstve. Moskva, Naşi dostyajeniya, №5-6.
• Göçer, A. (2012). Dil-Kültür İlişkisi ve Etkileşimi Üzerine, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi.
• Halizev, V. Ye. (2013). Teoriya Literaturı. İzdaniye şestoye, ispravlennoye i dopolnennoye. Moskva, Vısşaya Şkola.
• Kagan, M.S. (1997). Ailocofskaya teoriya tsennosti. S.-Peterburg, Petropolis.
• Korkmaz, A. (2013). Değerler Sosyolojisi, Tolum Bilimleri Dergisi.
• Kuçuradi, İ. (2013). Değer ve İnsan, Ankara, TFK.
• Kuçuradi, İ. (2015). Etika, Ankara, TFK.
• Lihaçyov, D.S. (2000). Russkaya Kultura. Moskva, İskusstvo.
• Losev, A. F., Taho-Godi, A.A. (1993). Platon. Aristotel, Moskva, Molodaya Gvardiya.
• Losskiy, N. O. (1931). Bog i Mirovoye Zlo. Paris, YMKCA PRESS.
• Lotman, Yu. M. (1998). Ob iskusstve. Cankt-Peterburg, “İskusstvo-CPB”.
• Orlova, A.V. (2003). Problema tsennosti i otsenki v filosofii M.M. Bahtina, Avtoreferat dissertatsii na soiskaniye uçyonoy stepeni kandidata filosofskih nauk, Moskva.
• Özbolat, A. (2012). Değerleri Küreselleşme Sürecinden Değerlendirmek, Değerler Eğitimi Dergisi, Cilt 10, No 24.
• Popova, Ye. V. (2004). Tsennostnıy podhod v issledovanii literaturnogo tvorçestva. Avtoreferat dissertatsii na soiskaniye uçyonoy stepeni doktora filologiçeskih nauk. Moskva.
• Stoloviç, L.N. (1994). Krasota, dobro, istina. Oçerki po estetiçeskoy aksiologii. Moskva, İzdatelstvo Respublika.
• Tolstoy, L.N. (1952). Polnoye sobraniye soçineniy. Seriya vtoraya. Dnevniki, Tom 51, Moskva, Gosudarstvennoye İzdatelstvo Hudojestvennoy Literaturı.
• Turgainov, V.P. (1988). İzbrannıye filosofskiye trudı. Leningrad, İzdatelstvo Leningradskogo Universiteta. Türkçe Sözlük, (1988). Ankara, TDK Yayınları.
• Ülken, Z. (2000). Bilgi ve Değer. Ülken Yayınları.
• Yesaulov, İ. A. (1994). Literaturovedçeskaya Aksiologiya: opıt obosnovaniya ponyatiya. Petrozovodsk, Problemı istoriçeskoy poetiki. Vıpusk 3.
• Yesin, A.B. (2000). Printsipı i priyomı analiza lteraturnogo proizvedeniya. Tretye izdaniye, Moskva, Flinta.