DEVELOPMENT OF RUSSIAN LINGUISTIC IN THE CONTEXT OF LINGUISTIC HISTORY

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 239 - 254, 29.05.2022

Gamze Üçer

Öz

Development of linguistics has gone through various stages until it became an independent science. The universal structure of the language, as well as the features that distinguish it from other languages, form the basis of linguistic research. Linguistics researchers have different views and fields of study on this basis. Throughout the history of linguistics, research on language and the methods used by these researches have led to the emergence of different schools. Scientists who were influenced from each others, used the same methods in the language they studied and from time to time they contributed to the expansion of linguistics by adding on these methods and studies.
Similar processes exist for linguistic studies in Russia. Russian linguists, who are followers of the studies in the field of linguistics, have been the founders of new movements and schools, while operating on a similar level to the studies of other scientists. In the beginning, dictionary studies and research in the field of dictionary and grammar studies have evolved into evaluation of nature of language, comparison of languages, evaluating historical aspects, social and spiritual aspects of language. The intensity of studies in the field of linguistics in Russia increased gradually in the 19th century and formed the basis for 20th-century linguistic studies. Russian linguists who carried out their studies in the 19th-century both influenced their contemporaries and became a guided 20th-century linguists. In this respect, the aim of the study is to examine the developmental stages of linguistics in Russia based on the history of linguistics and to reveal these stages in general terms. In addition, the studies of Russian linguists and the development of Russian linguistics in the historical process are mentioned. 

Anahtar Kelimeler

Linguistics, Linguistics history, Russian Linguistics.

DİLBİLİM TARİHİ BAĞLAMINDA RUS DİLBİLİMİN GELİŞİM SÜRECİ

Öz

Dilbilim, bağımsız bir bilim dalı olana kadar çeşitli aşamalardan ve gelişim süreçlerinden geçmiştir. Dilin evrensel yapısı aynı zamanda kendi içerisinde diğer dillerden ayrılan özellikleri dilbilim araştırmalarının temelini oluşturmaktadır. Dilbilim araştırmacıları bu temel üzerinde farklı görüşler ve inceleme alanlarına sahiptir. Dilbilim tarihi boyunca dil üzerine yapılan araştırmalar ve kullanılan yöntemler farklı okulların doğmasına neden olmuştur. Birbirlerinin çalışmalarından ve yöntemlerinden etkilenen bilim insanları, inceledikleri dilde benzer yöntem ve çalışmaları kullanmışlar, dönem dönem ise bu yöntem ve çalışmaların üzerine eklemeler yaparak dilbilimin çalışmalarının genişlemesine ve gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Rusya’daki dilbilim çalışmaları için de benzer süreçler söz konusudur. Dilbilim alanında yapılan çalışmaların takipçileri olan Rus dilbilimciler gerek diğer bilim insanlarının çalışmaları ile benzer düzlemlerde faaliyet gösterirken gerekse yeni akım ve okulların kuruculuğunu üstlenmişlerdir. Başlangıçta sözlük çalışmaları ve dilbilgisi alanında yapılan araştırmalar, ilerleyen aşamalarda dilin doğası, dillerin karşılaştırılması, tarihsel yönlerinin değerlendirilmesi, dilin toplumsal ve ruhsal tarafı gibi açılarla değerlendirilerek gelişmiştir. Rusya’da dilbilim alanında yapılan çalışmaların yoğunluğu 19. yüzyılda giderek artmış ve 20. yüzyıl dilbilim çalışmaları için temel oluşturmuştur. 19. yüzyılda çalışmalarını gerçekleştiren Rus dilbilimciler bir yandan çağdaşlarını etkilerken öte yandan 20. yüzyıl dilbilimcileri için yol gösterici olmuşlardır. Bu çalışmanın amacı dilbilim tarihinden yola çıkarak Rusya’da dilbilimin gelişim evrelerini incelemek ve bu evreleri genel hatları ile ortaya koymaktır. Ayrıca çalışmada Rus dilbilimcilerin çalışmalarına ve Rus dilbiliminin tarihsel süreç içerisindeki gelişimine değinilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dilbilim, Dilbilim tarihi, Rus dilbilimi

Kaynakça

• ALPATOV, V. M. (2005), İstoriya lingvistiçeskih uçeniy, Moskva: Yazıki Slavyanskoy kulturi.
• AMİROVA, T. A., OLHOVİKOV, B. A., ROJDESTVENSKİ, YU. V. (2005), İstoriya yazıkoznaniya, Moskva: Akademiya.
• BAYRAV, S. (1998), Filolojinin Oluşumu, İstanbul: Multilingual.
• BEREZİN, F. M. (1984), İstoriya lingvistiçeskih uçenii, Moskva, Vısşaya Şkola.
• ÇEMODANOV, N. S. (2018), Sravnitelnoe yazıkoznanie v Rossii, Moskva: İzdadelstvo
• FİLKOVA, P. (1976), İstoriya russkogo literaturnogo yazıka, Sofiya: Nauka i İskusstvo.
• FORTUNATOV, F. F. (2016), Sravnitelnoe yazıkovedenie, Moskva: Stereotip.
• İNANIR, E. (2008), I. Petro ve II. Katerina’nın Kanatları Altında XVIII. Yüzyıl Rus Edebiyatı, İstanbul, İskenderiye.
• İMER, K., ÖZSOY, A. S., KOCAMAN, A. (2011), Dilbilim Sözlüğü, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• LOMONOSOV, M. V. (1952), Polnoe sobranie soçineniy, Moskva: Akademiya Nauk SSCR.
• KODUHOV, V. İ. (2017), Obşee yazıkoznaniye, Moskva: Knijnıy Dom “Librokom”.
• KONİRAŞOV, N. A. (1979), İstoriya lingvistiçeskih uçeniy, Moskva, Prosveşenie.
• POTEBNYA, A. A. (1968), İz zapisok po russkoy grammatike; Ob izmenenii znaçeniya i zamenah suşestvitelnogo, Moskva: Prosveşenie.
• SAUSSURE, De. F. (1998), Genel Dilbilim Dersleri, İstanbul: Multilingual.
• ŞULEJKOVA, S. G. (2004), İstoriya lingvistiçeskih uçeniy, Moskva: Flinta Nauka.
• ÜÇOK, N. (2004), Genel Dilbilim (Lengüistik), İstanbul: Multilingual.
• VARDAR, B. (2001), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, İstanbul, Multilingual.
• VİNOGRADOV, V.V. (1978), İstoriya russkih lingvistiçeskih uçeniy, Moskva: Vısşaya Şkola.
• VİNOKUR, G. O. (1991), O yazıke, hudojestvennoy literaturı, Moskva: Vısşaya Şkola.
• VOLOŞİNA, O. A. (2014), Aleksandr Hristoforoviç Vostokov (1781-1864)- osnovatel sravnitelno-istoriçeskoy slavistiki, Russkaya reç, s. 5., 68-76.