DOĞUNUN VE BATININ İDEALİST EĞİTİM FELSEFELERİNİN TEMELLERİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 614 - 629, 30.12.2024

Ayşe İlden , Mehmet Ali Dombaycı

Öz

Bu makalede, Doğu ve Batı'nın idealist eğitim felsefeleri, Uddālaka Āruni'nin anlatısı ve Platon'un Er Mitosu üzerinden incelenmiştir. Platon, mitoslar aracılığıyla felsefi düşüncesini açıklama çabası içindedir. Er Mitosu, adalet, evren ve özgür irade kavramları etrafında dönmekte ve Platon idealist eğitim felsefesi ile insanların bilgili ve adil olmalarını hedeflemektedir. Uddālaka Āruni'nin anlatısı, Upanishadlar'da brahma ve ātman'ın birliğini vurgulamaktadır. Buna göre eğitim, özgür seçimlerle şekillendirilen bir süreçtir ve kişinin eylemleri sonuçlarını belirlemektedir. Karma ve ruh göçü kavramları ile insan eylemlerinin sonuçları ve insanın ölümsüzlüğü üzerinde durulmaktadır. Bu nedenle makale felsefenin kökenlerini ve eğitim felsefesinin önemini anlamak için Doğu ve Batı felsefelerinin derinliklerine inmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Idealizm, Eğitim, Antik Felsefe, Platon, Upanishadlar, Kültürlerarası Felsefe

THE FOUNDATIONS OF THE IDEALISTIC EDUCATIONAL PHILOSOPHIES OF THE EAST AND THE WEST

Öz

This article examines the idealist educational philosophies of the East and the West through the narrative of Uddālaka Āruni and Plato's "Myth of Er." Plato endeavors to explain his philosophical thought through myths. The "Myth of Er" revolves around the concepts of justice, the cosmos, and free will, reflecting Plato's idealist philosophy of education, which aims to cultivate knowledgeable and just individuals. Uddālaka Āruni's narrative, as presented in the Upanishads, emphasizes the unity of Brahman and ātman. According to this perspective, education is a process shaped by free choices, and an individual's actions determine their outcomes. Through the concepts of karma and reincarnation, the narrative highlights the consequences of human actions and the immortality of the soul. Thus, this article aims to delve into the depths of Eastern and Western philosophies to explore the origins of philosophy and the significance of educational philosophy.

Anahtar Kelimeler

Idealism, Education, Ancient Philosophy, Plato, Upanishads, Cross-Cultural Philosophy

Kaynakça

• Adamson, P. (2008). A history of philosophy without any gaps: Volume 1, classical philosophy. Oxford University Press.
• Aster, E. V. (2005). İlkçağ ve Ortaçağ felsefe tarihi (V. Okur, Çev., 3. baskı). İm Yayın Tasarım.
• Babbar, S.K., Johannsdottir, L. (2024). India’s ancient philosophy on holistic education and its relevance for target 4.7 of the United Nations sustainable development goals. Discov Sustain 5, 51. https://doi.org/10.1007/s43621-024-00225-2
• Bayraktar, O. (2022). Varlık ve bilgi ekseninde eğitimin temelleri. İstanbul: İnsan.
• Bhatta, C. P. (2009). Holistic personality development through education: Ancient Indian cultural experiences. Journal of Human Values, 15(1), 49–59.
• Dewey, J. (2001). Democracy and education. Penn State Electronic Classics Series Publication.
• Heidegger, M. (1927). Sein und Zeit [Being and time]. Niemeyer.
• Heidegger, M. (2011). Varlık ve zaman (K. Ökten, Çev.). Agora.
• İnal, A. A. (Ed.). (2008). Upanishadlar (K. Kaya, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İtil, A. (1968). Hoca. A. S. Ünver (Ed.), Necati Lugal armağanı (pp. 339–365). Türk Tarih Kurumu.
• Jaeger, W. (1946). Paideia: The ideals of Greek culture (G. Highet, Trans.). Basil Blackwell.
• Jaspers, K. (1953). The origin and goal of history. Yale University Press.
• Kenny, A. (2010). A new history of Western philosophy. Oxford University Press.
• McEvilley, T. (2002). The shape of ancient thought: Comparative studies in Greek and Indian philosophies. Allworth Press.
• Marx, K. (1976). 1844 el yazmaları (K. Somer, Çev.). Sol.
• Miller, J. P. (2005). Educating for wisdom and compassion: Creating conditions for timeless learning. Corwin.
• Mintz, A. I. (2022). Plato, the poets, and the philosophical turn in the relationship between teaching, learning, and suffering. Studies in Philosophy and Education, 41, 259–271. https://doi.org/10.1007/s11217-022-09823-x Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2017). Curriculum: Foundations, principles, and issues. Pearson Higher Ed.
• Platon. (2014). Devlet (S. Eyüboğlu & M. A. Cimcoz, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Platon. (1989). The collected dialogues (E. Hamilton & H. Cairns, Eds.). Bollingen Series LXXXI. Princeton University Press.
• Platon. (2011). Diyaloglar (T. Aktürel, Çev.). Remzi Kitabevi.
• Platon. (2020). Gorgias (M. Soysal, Çev.). Remzi Kitabevi.
• Radhakrishnan, S. (1951). The principal Upanishads. George Allen & Unwin.
• Radhakrishnan, S. (1990). Indian philosophy: Volume 1. Oxford University Press.
• Russell, B. (1945). A history of Western philosophy. Simon & Schuster.
• Śaṅkara, A. (2021). Brahma Sutra Bhasya (Swami Gambhirananda, Çev.). Advaita Ashrama.
• Schopenhauer, A. (2000). Parerga and Paralipom (trans. E.F.J. Payne.). Oxford: Clarendon Press.
• Schopenhauer, A. (1816). Die Upanishaden. Die heiligen Schriften der Brahmanen [The Upanishads: The sacred writings of the Brahmins]. Brockhaus.
• Schopenhauer, A. (2006). The Upanishads: A new translation. Dover Publications.
• Staal, F. (1961). Greek and Vedic geometry. Journal of Indian Philosophy, 1(2), 123–140.
• Vernant, J.-P. (1996). Myth and thought among the Greeks. Zone Books.