A CRITICAL ANALYSIS OF THE COLD WAR-NUCLEAR WEAPONS PATTERN

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 4, 375 - 410

Sercan Semih Akutay

Öz

The narrative on the Cold War presented by mainstream academic and media circles is based on the nuclear phenomenon in its entirety, from the beginning of the Cold War to its end. When the beginning of the Cold War coincides with the second half of the 1940s, such a narrative seems to have a perfect historical background to affirm itself. However, a number of inconsistencies in the chronological sequence create a contradiction so intense as to leave such a causal pattern in a deadlock, and in this context, it raises the suspicion that both nuclear weapons and the Cold War are entangled in a different historical reality. Likewise, the fact that the US's first nuclear test took place at the same time as the Potsdam Conference, a meeting of great importance in the shaping of the new world order, the US's use of nuclear weapons against Japan without any military necessity, and the subsequent efforts of the parties to keep nuclear weapons off the agenda even in cases where military necessity arose, and the nuclear arms competition that continued even more intensely in the background while the disarmament talks were going on, create an image that is too difficult and complex to be explained as a coincidental situation in the superpower’s strategic world. On the other hand, the interlinearities in the statements of the names at the top of the political stage of the period, such as Truman, Stalin and Churchill, deepen the suspicion of the mainstream narrative. This study aims to overcome this suspicion and reach the historical reality in which nuclear weapons, and thus the Cold War, existed. In parallel with the main objective, the study negates the mainstream Cold War narrative both conceptually and historically, and as a result of this negation, it is concluded that nuclear weapons/armament programs were not a military cause of the Cold War, but a consequential situation reflected in the political sphere. The reality of the Cold War, which mediates the nuclear phenomenon as a consequence, is resolved in the competition for hegemony mediated by the political Economy based antagonism between the US and the USSR. The historical whole covering the period from the October Revolution of 1917, when the USSR emerged on the stage of history, until its disintegration, offers the concretization of this solution.

Anahtar Kelimeler

Cold War, Nuclear Weapons, US-USSR Antagonism, Hegemonic Rivalry

SOĞUK SAVAŞ-NÜKLEER SİLAH ÖRÜNTÜSÜ ÜZERİNE ELEŞTİREL BİR ÇÖZÜMLEME

Öz

Ana akımı oluşturan akademi ve medya çevrelerinin Soğuk Savaş üzerine sundukları anlatı, Soğuk Savaşın başlangıç aşamasından son anına varıncaya değin bütün haliyle nükleer olgusu üzerine kurguludur. Soğuk Savaşın başlangıcı, 1940’lı yılların ikinci yarısına denk düşünce; böylesi bir anlatı da kendisini olumlayacak kusursuz bir tarihsel arka plana sahipmiş gibi görünür. Ne var ki kronolojik dizgedeki birtakım tutarsızlıklar, böylesi bir illiyet örüntüsünü açmazda bırakacak kadar yoğun bir çelişki oluşturmakta ve bu bağlamda gerek nükleer silahların gerekse Soğuk Savaşın farklı bir tarihsel gerçekliğe dolaylandığı şüphesini uyandırmaktadır. Keza ABD’nin ilk nükleer denemesinin Potsdam Konferansı gibi yeni dünya düzeninin şekillenmesinde büyük öneme sahip bir toplantıyla aynı zamanda gerçekleşmesi, ABD’nin askeri anlamda hiçbir gerekliliği olmadığı halde Japonya’ya karşı nükleer silah kullanması ve ardından askeri gerekliliğin oluştuğu hallerde bile tarafların nükleer silahları gündem dışında tutmaya çalışmaları, silahsızlanma görüşmeleri devam ederken arka planda daha da yoğun bir biçimde süregiden nükleer silahlanma rekabeti gibi hususlar, süper güçlerin strateji dünyasında rastlantısal birer durum olarak açıklanamayacak kadar zor ve kompleks bir imaj oluşturmaktadır. Diğer taraftan Truman, Stalin ve Churchill gibi dönemin siyaset perdesinin en üstündeki isimlerin açıklamalarındaki satır araları da ana akım anlatıya duyulan şüpheyi derinleştirmektedir. Bu çalışma, söz konusu şüpheyi aşıp nükleer silahların; dolayısıyla da Soğuk Savaşın içerisine var olduğu tarihsel gerçekliğe ulaşmak amacıyla hazırlanmıştır. Temel gayeye paralel olarak çalışma içerisinde ana akımın Soğuk Savaş anlatısı hem kavramsal hem de tarihsel açıdan olumsuzlanmış ve bu olumsuzlama neticesinde nükleer silahların/silahlanma programlarının Soğuk Savaşa askeri bir sebep değil, politik alana yansıtılan sonuçsal bir durum olduğu vargısına ulaşılmıştır. Nükleer olgusunu bir sonuç olarak dolaylayan Soğuk Savaş gerçeği ise ABD ile SSCB arasındaki ekonomi-politik temelli antagonizmanın dolayladığı hegemonya rekabetine çözülüdür. SSCB’nin tarih sahnesine çıktığı 1917 Ekim Devriminden parçalanmasına kadar geçen süreyi kapsayan tarihsel bütün, bu çözümün somutlamasını sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Soğuk Savaş, Nükleer Silahlar, ABD-SSCB Antagonizması, Hegemonya Rekabeti

Kaynakça

• Akay, G. G., & Nalçacı, E. (2019). Savaşın Hizmetinde Bilim: Manhattan Projesi. Madde, Diyalektik ve Toplum, 2(3), s. 208-218.
• Alperowitz, G. (1965). Atomic Diplomacy: Hiroshima and Potsdam. New York: Vintage Books .
• Ataöv, T. (1969). Amerika, NATO ve Türkiye. Ankara: Aydınlık Yayınevi.
• Ataöv, T. (1970). Amerikan Belgeleriyle Amerikan Emperyalizminin Doğuşu. Ankara: Doğan Yayınevi.
• Beck, P. J. (1981). The Winter War in the International Context: Britain and the League of Nations' Role in the Russo-Finnish Dispute, 1939-1940. Journal of Baltic Studies, 12(1), s. 58-73.
• Belletto, S. (2007). Curbing Containment: Cold War Studies in the Twent-First Century. Contemporary Literature, 48(1), s. 150-164.
• Bobbit, P. (2014, 08 29). Choose enemies carefully but be less picky about allies. 11 15, 2024 tarihinde Financial Times: https://www.ft.com/content/ad07797a-2ed9-11e4-afe4-00144feabdc0 adresinden alındı
• Browder, R. P. (1953). The Origins of Soviet-American Diplomacy. New Jersey: Princeton University Press. Churchill, W. (1946, 3 5). 'Iron curtain' speech. 11 25, 2024 tarihinde The National Archives: https://www.nationalarchives.gov.uk/education/resources/cold-war-on-file/iron-curtain-speech/ adresinden alındı
• Churchill, W. S. (1985). The Second World War Vol VI-Triımph and Tragedy. New York: Mariner Books.
• Clausewitz, C. v. (2007). On War. (M. Howard, & P. Paret, Çev.) New York: Oxford University Press Inc.
• Cliff, T. (2000). Rusya'da Devlet Kapitalizmi. (T. Kaya, & A. Saffet, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Cox, M. (1989). The Cold War and Stalinism in the Age of Capitalist Decline. Critique: Journal of Socialist Theory, 17(1), s. 17-82.
• Çuyev, F. (2022). Molotov Anlatıyor. (A. Hacıhasanoğlu, & S. Kabasakal, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
• Degras, J. (Dü.). (1956). The Communist International 1919-1943 Documents-Volume I: 1919-1922. Oxford: Oxford University Press.
• Deutsch, K. W. (1964). External Involvement in Internal War. H. Eckstein içinde, Internal War: Problems and Approaches (s. 100-110). New York: Free Press.
• Durkheim, E. (2013). İntihar. (Z. İlkgelen, Çev.) İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Eberle , H., & Uhl, M. (2010). Hitler Kitabı. (M. Tüzel, Çev.) İstanbul: NTV Yayınları.
• Evans, G., & Newnham, J. (1998). Dictionary of International Relations. London: Pengyin Books.
• Feuerlicht, I. (1955). A New Look at the Iron Curtain. American Speech, 30(3), s. 186-189.
• Foglesong, D. S. (1995). America's Secret War Against Bolshevism: U.S. Intervention in the Russian Civil War, 1917-1920. North Carolina: The University of North Carolina Press.
• Fukuyama , F. (2011). Tarihin Sonu ve Son İnsan. (Z. Dicleli, Çev.) İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Fukuyama, F. (2006). Neo-Conların Sonu. (H. Kaya, Çev.) İstanbul: Profil Yayınları.
• Gaddis, J. L. (1987). The Long Peace-Inquiries Into the History of the Cold War. New York: Oxford University Press.
• Gaddis, J. L. (2023). Soğuk Savaş. (D. Cenkçiler, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gerger, H. (1980). Soğuk Savaş'tan Yumuşama'ya. Ankara: Işık Yayıncılık.
• Glass, A. (2010, 4 16). Bernard Baruch coins term 'Cold War', April 16, 1947. 11 5, 2024 tarihinde Politico: https://www.politico.com/story/2010/04/bernard-baruch-coins-term-cold-war-april-16-1947-035862 adresinden alındı
• Goldstein, P. (2000). Orwell as a (Neo) conservative: The Reception of 1984. The Journal of the Midwerst Modern LAnguage Association, 33(1), s. 44-57.
• Gönenç, G. (2008). Hep Aranızda Olacağım-Frederic Joliot-Curie'nin Yaşamöyküsü. İstanbul: Yordam Kitap. Grunden, W. E., Walker, M., & Yamazaki, M. (2005). Wartime Nuclear Weapons research in Germany and Japan. Osiris, 20(1), s. 107-130.
• Halliday, F. (1985). Yeni Soğuk Savaş. (İ. Özünlü, Çev.) İstanbul: Belge Yayınları.
• Ham, P. v. (1992). Western Doctrines on East-West Trade. London: MacMillan.
• Harasymiw, B. (1969). Nomeklatura: The Soviet Communist Party's Leadership Recruitment System. Canadian Journal of Political Science, 2(4), s. 493-512.
• Herz, J. H. (1950). Idealist Internationlism and teh Security Dilemma. World Politics, 2(2), s. 157-180.
• Hitler, A. (2008). Kavgam-İkinci Kitap. (O. Tuncay, Çev.) İstanbul: Nokta Kitap.
• Hobsbawm, E. (2023). Kısa 20. Yüzyıl. (Y. Alogan, Çev.) İstanbul: Everest Yayınları.
• Horowitz, D. (1965). The Free World Colossus: A critique of American foreign policy in the cold war. New York: Hill and Wang.
• Houghton, V. (2019). The Nuclear Spies: America's Atomic Intelligence Operation against Hitler and Stalin. New York: Cornell University Press.
• Kawai, K. (1950). Mokusatsu, Japan's Response to the Potsdam Declaration. Pacific Historical Review, 19(4), s. 409-414.
• Kennan, G. F. (2024, 11 11). The Long Telegram [original], from George Kennan in Moscow to the Secretary of State, February 22, 1946. National Security Archive: https://nsarchive.gwu.edu/document/21042-long-telegram-original adresinden alındı
• Köprülü, F. (1952, 11 18). T.B.M.M. Tutanak Dergisi, 13.
• Kurban, V. (2022). Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Tarihi. Yeditepe Yayınevi: İstanbul.
• Küçük , Y. (2010). Sovyetler Birliği'nde Sosyalizmin Çözülüşü. İstanbul: Mızrak Yayınları.
• Lafeber, W. (2002). America, Russia and the Cold War, 1945-2000. New York: McGraw-Hill Companies, Inc.
• Lewin, M. (1976). Society and the Stalinist state in the period of the five year plans. Social History, 1(2), s. 139-175.
• Loveman, C. (2002). Assesing the phenomenon of proxy intervention. Conflict, Security & Development, 2(3), s. 29-48.
• Marshall, A. (2016). From civil war to proxy war: past history and current dilemmas. Small Wars & Insurgencies, 27(2).
• Morgenthau, H. J. (1970). Uluslararası Politika Cilt I. (B. Oran, & Ü. Oskay, Çev.) Ankara: Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları.
• Orwell, G. (1945, Ekim 19). You and the Atom Bomb. Tribune.
• Pfaff, C. A. (2017). Proxy War Ethics. Journal of National Security Law&Policy, 9(2), s. 305-353.
• Rapkin, D. P., Thompson, W. R., & Christopherson, J. A. (1979). Bipolarity and Bipolarization in the Cold War Era: Conceptualization, Measurement, and Validation. Journal of Conflict Resolution, 23(2), s. 261-295.
• Rosenberg, D. A. (1979). American Atomic Strategy and the Hydrogen Bomb Decision. The Journal of American History, 66(1), s. 62-87.
• Sheldon, J. M. (1996). Nuclear Weapons and the Laws of War: Does Customary International Law Prohibit the use of Nuclear Weapons in all Circumstances? Fordham International Law Journal, 20(1), s. 180-262.
• Stone, O., & Kuznick, P. (2015). ABD'nin Gizli Tarihi. (T. Çolak , Çev.) İstanbul: Profil Yayıncılık.
• Tanilli, S. (2019). Yüzyılların Gerçeği ve Mirası-VI. Cilt-20. Yüzyıl: Yeni Bir Dünyanın Aranışında. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Truman, H. S. (1965). Memoirs. New York: Signet Book.
• Truman, H. S. (2024, 11 24). Address of the President to Congress, Recommending Assitance to Greece and Turkey, March 12, 1947. Harry S. Truman Library&Museum: https://www.trumanlibrary.gov/library/research-files/address-president-congress-recommending-assistance-greece-and-turkey adresinden alındı
• Truman, H. S. (2024, 11 05). Radio Report of the American People on the Potsdam Conference. presidency.uscb.edu: https://www.presidency.ucsb.edu/documents/radio-report-the-american-people-the-potsdam-conference adresinden alındı
• Tucker, R. C. (1959). Russia, the West, and World Order. World Politics, 12(1), s. 1-23.
• Tzu, S. (2011). Savaş Sanatı. (İ. Şener, Çev.) İstanbul: Mitra Yayınları.
• Waltz, K. N. (1981). The Spread of Nuclear Weapons: More May Be Better. Adelphi Papers, 21(171), s. 1-32.
• Wilson, J. H. (1971). American Business and the Recognition of the Soviet Union. Social Science Quarterly, 52(2), s. 349-368.
• X. (1947). The Sources of Soviet Conduct. Foreign Affairs, 25(4), s. 566-582.