Eskişehir İli Meralarının Azotlu ve Fosforlu Gübre Gereksinimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 44 - 51, 15.03.2017

Celalettin Aygün İsmail Kara A. Levent Sever İlker Erdoğdu A. Kadir Atalay K. Aytaç Özaydın Hakan Yıldız Öztekin Urla Metin Aydoğdu Ediz Ünal Osman Aydoğmuş Fatma Dedeoğlu M. Güven Tuğaç Harun Torunlar Hicrettin Cebel Oğuz Başkan Mehmet Keçeci Mustafa Bozkurt

https://doi.org/10.21657/topraksu.305724

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen

“Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi” kapsamında ülkemiz genelinde 48 ilde yürütülen çalışmanın

Eskişehir ili meralarında 142 alandan 0-25 cm derinlikten alınan toprak örneklerinin fiziksel ve kimyasal

analizleri sonucunda meraların azot(N) ve fosfor (P2O5) gübre gereksinimleri tespit edilmiştir.

Eskişehir meralarının durum sınıfları sırasıyla; zayıf, orta, iyi; 52 (%36.6), 88 (%62), 2 (%1.4), sağlık

sınıfı olarak sırasıyla; riskli, sağlıklı, sorunlu;13 (%9.2), 123 (%86.6), 6 (%4,2), ve ıslah durumu sırasıyla;

Öncelikle ıslah edilmeli, ıslahta fayda var, doğru yönetim; 64 (%45.1), 76 (%53.5), 2 (%1.4) olarak

belirlenmiştir.

Buna göre verilmesi gereken saf fosfor (P2O5); 19 merada yeterli, 3 merada 0.06-0.50 kg da-1, 9

alanda 1.0-1.90 kg da-1, 12 merada 2.0-2.78 kg da-1, 18 alanda 3.06-3.97 kg da-1 arasında, 22 merada

4.11-4.99 kg da-1, 22 merada 5.08-5.99 kg da-1, 22 merada 6.16-6.95 kg da-1 arasında, 8 merada 7.16-

7.82 kg da-1 arasında, 7 alanda ise 8.04-9.80 kg da-1 ihtiyaç olduğu, azot olarak verilmesi gereken saf

azot(N) ise; 9 merada 2.3-2.9 kg da-1, 24 merada 3.0-3.9 kg da-1, 33 merada 4.0-4.9 kg da-1 arasında,

40 merada 5.0-5.9 kg da-1 ve 37 merada 6.0-7.0 kg da-1 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

azot, fosfor, mera, toprak

Kaynakça

• Agriculture & Agri-Food Canada.1993. Fertilizer management for forage crops in central Alberta. Technical Bulletin 1993-3E. Research Branch Agriculture Canada.
• Altın M (1975). Erzurum Şartlarında Azot, Fosfor ve Potasyumlu Gübrelerin Tabii Çayır ve Meranın Ot Verimine, Otun Ham Protein ve Ham Kül Oranına ve Bitki Kompozisyonuna Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Araştırma Serisi No:95, Erzurum, 141 s.
• Altın M, Tuna C, Gür M (2010). Tekirdağ Taban ve Kıraç Meralarının Verim ve Botanik Kompozisyonuna Gübrelemenin Etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 7(2).
• Anonim (1951). U.S. Salinity Laboratory Staff. (Editor: L. A. Richards) Diagnosis and improvementof Saline and Alkali Soils. USDA Agriculture Handbook No. 60. U.S. Goverment Printing Office, Washington, 25 D.C. 166 p.
• Anonim (2011).http://adlib.everysite.co.uk/adlib/defra/content.aspx?id=2RRVTHNX T89E4NMD3N35AN- 2011
• Anonim (2012). Tarımsal Yapı. T.C. Başbakanlık Devlet istatistik Enstitüsü. http://www.tuik.gov.tr/
• Anonim (2014). www.countrywidefarmers.co.uk/ wiseadvice.2014 (Erişim Tarihi: 02/05/2014)
• Aydin I, Uzun F (2005). Nitrogen and phophorate fertilization of rangelands affects yield, forage quality and the botanical composition. Eur. J. Agron.23:8-14.
• Aygün C, Kara İ, Sever AL, Erdoğdu İ, Atalay AK, Avağ A, Mermer A, Özaydınlı KA, Yıldız H, Urla Ö, Aydoğdu M, Ünal E, Aydoğmus O, Dedeoğlu F, Tuğaç MG, Torunlar H, Cebel H, Baskan O, Keçeci M, Bozkurt M, Ocak A (2010a). 13 Nolu Homojen Alan İçerisinde Yer Alan Eskişehir İli Mera Topraklarında Bulunan Bitkilerinin Belirlenmesi. I.Ulusal Toprak Ve Su Kaynakları Kongresi. s 1010–1018, 2010. EKİŞEHİR.
• Aygün C, Kara İ, Sever AL, Erdoğdu İ, Atalay AK, Avağ A, Mermer A, Özaydınlı KA, Yıldız H, Urla Ö, Aydoğdu M, Ünal E, Aydoğmus O, Dedeoğlu F, Tuğaç MG, Torunlar H, Cebel H, Baskan O, Keçeci M, Bozkurt M, Ocak A (2010b). 14 Nolu Homojen Alan İçerisinde Yer Alan Eskişehir İli Mera Topraklarında Bulunan Bitkilerinin Belirlenmesi. I.Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi. s. 956–962. 2010. EKİŞEHİR.
• Aygün C, Kara İ, Sever AL, Erdoğdu İ, Atalay AK (2011). Kurak ve Yarı Kurak Mera Alanlarındaki İndikatör Bitkiler- Eskişehir Örneği. Kurak ve Yarı Kurak Alan Yönetimi Çalıştayı. 5–8 Aralık 2011.Ürgüp-Nevşehir.
• Aygün C, Kara İ, Sever AL, Erdoğdu İ, Atalay AK (2013b). Eskişehir Meralarının Biyolojik Çeşitliliğe Katkısı. III. Su ve Biyolojik Çeşitlilik Sempozyumu. 22-23 Mayıs 2013 Marmaris.
• Aygün C, Kara İ, Sever AL, Erdoğdu İ, Atalay AK, Avağ A, Mermer A, Özaydınlı AK, Yıldız H, Urla Ö, Aydoğdu M, Ünal E, Aydoğmuş O, Dedeoğlu F, Tuğaç MG, Torunlar H, Cebel H, Başkan O, Keçeci M, Depel G, Bozkurt M (2013a). Eskişehir İli Mera Topraklarının Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özelliklerinin Belirlenmesi. 3. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi. s.193–200. 22-24 Ekim 2013. Tokat
• Badam M (1965). Surface improvement of the mountain-steppe pastures of Mongolia. Ph. D. Dissertation. Leningrad. Russia. National Library of Mongolia . Bouwman AF, Van der Hoek KW, Eickhout B, Soenario I 2005. Agric. Syst. 84, 121-153
• Berg WA, Sims PL (1995). Nitrogen fertilizer use efficiency in steer gain on old world bluestem. J. Range Manage. 48: 465-470.
• Blake GR, Hartge KH (1986). Bulk Density. pp. 363-375 In A. Klute, ed.,Methods of Soil Analysis, Part I. Physical and Mineralogical Methods: Agronomy Monograph No:9. 2nd ed. Am. Soc. Agron., Madison, WI. Bouyoucos GJ (1951). A Recalibration Of The Hydrometer Method For Making Mechanical Analysis Of Soiıs. Agronomy Journal 43: 435–438.
• Burke IC, Yonker C M, Patron WJ, Cole CV, Flach K, Schimel DS (1989). Texture, Climate, And Cultivation Effects On Soil Organic Matter Context İn U.S. Grassland Soils, Soil Sci Soc. A M. J. 53, 800-805
• Büyükburç U, Şengül S, Tahtacıoğlu L (1987). Erzurum İli Doğal Meralarının Islahı Olanaklarının Araştırılması. DATAEM Yıllık Çalışma Raporu 1987. Erzurum.
• Carpenter, SR,.Caraco NF, Correll DL, Howarth FW, Sharpley AN, SmthVH (1998). Nonpoint pollution of surface waters with phosphorus and nitrogen. Ecol. Applic. 8, 559–568 (1998).
• Cassman, KG, Pingali PL (1995). Intensification of irrigated rice systems: learning from the past to meet future challenges. GeoJournal 35, 299–305 (1995).
• Cosper HR, Thomas JR, AlsayeghAY (1967). Fertilization and its effect on range improvement in the Northern Great Plains. J. Range Manage.. 20:216-222.
• Çağlar KÖ (1949). Toprak Bilgisi. A.Ü.Z.F.Yayınları. No:10
• Eraslan F, İnal A, Güneş A, Erdal İ, Coşkan A (2009). Türkiye’de Kimyasal Gübre Üretim ve Tüketim Durumu, Sorunlar, Çözüm Önerileri ve Yenilikler. www.zmo.org.tr. Yayınları
• Eyüpoğlu F (1999). Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları Ankara.
• Gebhart DL, Johnson HB, Mayeux HS, Polley HW (1995). The CRP increases soil organic carbon. J. Soil Water Conserv. 49: 488-492.
• Gregorich EG, Carter MR, Angers DA, Monreal CM, Ellert BH (1994). Towards a minimum data set to assess soil organic matter quality in agricultural soils. Can. J. Soil Sci. 74: 367–385.
• Guretzky, J.A., K.J. Moore, A.D. Knapp, and C.E. Brummer. 2004. Emergence and survival of legume seeded into pasture varying in landscape position. Crop Sci. 44: 227-233.
• Hatipoğlu R (2016). Türkiyede Çayır Mera ve Yem Bitkileri Üretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Yolları Çalıştayı. 20-21 Ekim 2016 Basılmamış Sonuç Raporu. Yozgat
• Jigjidsuren, S. (1975). Methods of improvement of the mountain-steppe pastures in central Mongolia. Ph. D. Dessertation. Leningrad. Russia. National Library of Mongolia.
• King TN (2002). Liquid swine manure application to forage soils: Effect on Soil Carbon and Economic Returns M. Agr. Thesis. University of Saskatchewan. Department of Soil Science.
• Klute A, Dirksen C (1986). Hydraulic Conductivity And Diffusivity, Laboratory Methods. P. 687–732. In A. Klute (Ed.) Methods Of Soil Analysis. Part 1. SSSA, Madison, WI.
• Lardner HA 1998. Rejuvenation of Tame Forages. Ph. D. Thesis. Department of Animal and Poultry Science. University of Saskatchewan. Saskatoon.
• Lkhagvasuren (2007). Plant and Soil Responses to Fertilization of Grasslands in Saskatchewan, Canada and Selenge, Mongolia. Head of the Department of Soil Science University of Saskatchewan 51 Campus Drive Saskatoon, Saskatchewan, Canada S7N 5A8
• Malhi SS, McBeath DK, Baron VS (1986). Effect of nitrogen application on yield and quality of bromegrass hay in central Alberta. Can. J. Plant Sci. 66: 609-616.
• Malhi SS, Gill KS, McCartney DH, Malmgren R (2004). Fertilizer management of forage crops in the Canadian Great Plains. Rec. Res. Develop. Crop Sci. 1: 237-271.
• Malhi, SS, Nyborg M, Harapiak JT (1998). Effects of long-term N fertilizerinducedacidification and liming on micronutrients in soil and in bromegrass hay. Soil Tillage Res. 48: 91-101.
• Manga İ, Altın M, Gökkuş A (1986). Erzurum Doğal Meralarında uzun Yıllar Gübrelemenin Verim, Vejetasyon ve Toprağın Bazı Özelliklerine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Doğa Dergisi.
• Margules CR, Redhead TD (1995). Guidelines for using the BioRap methodology and tools. In Series: BioRap, rapid assessment of biodiversity priority areas. CSIRO, Australia.
• Mensah FK, Schoenau JJ, Malhi SS (2003). Soil Carbon changes in cultivated and excavated land converted to grass in east-central Saskatchewan. Biogeochemistry 63: 85-92.
• Mermer A, Ünal E, Aydoğdu M, Urla Ö, Yıldız H, Torunlar H, Avağ A, Tuğaç MG, Özaydınlı KA, Dedeoğlu F, Aydoğmuş O (2012). Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 5 (2): 107-110, 2012 ISSN: 1308-3945, E-ISSN: 1308-027X, www.nobel.gen.tr
• Neldner VJ, Clarkson JR (1995). Vegetation Survey and Mapping of Cape York Peninsula. Cape York Peninsula Land Use Strategy, Office of the Co-ordinator General and Queensland Department of Environment and Heritage, Brisbane, Australia.
• Nyamdorj J (1980). Ecological and biocenologycal effect of fertilization on hay field and pasture in northeast Hangai of Mongoilia. Ph.D dissertation. Ulaanbaatar. National Library of Mongolia.
• Olsen SR, Cole CV, Watanabe FS, Dean LA (1954). Estimation of available Phosphorus in soil by extraction with sodium bicarbonate. U. S. Dept. of Agri. Circ. 939. Washington.
• Pinstrup-AP, Pandya LR (1996). Food for all in 2020—can the world be fed without damaging the environment. Environ. Conserv. 23, 226–234 (1996).
• Richards LA (1954). Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. U.S.D.A. Handb. 60. 101-102 (USA).
• Rogler GA Russell JL (1957). Nitrogen fertilization of northern Great Plains rangelands. J. Range Manage. 10: 145-160.
• Sedivec KK, Manske LL (1990). Renovation of rangeland and grassland pastures. N.D.S.U. Ext. Serv. Publ. Fargo N.D. Vol. 14: 6. Smil V (1999). Nitrogen in crop production: an account of global flows. Global Biogeochem. Cycl. 13, 647–662 (1999)
• Smil V (2000). Phosphorus in the environment: natural flows and human interferences. Annu. Rev. Energy Environ. 25, 53–88 (2000).
• Smith SD, Huxman TE, Zitzer SF, Charlet TN, Housman DC, Coleman JS, Fenstermaker LK, Seemann JR, Nowak RS (2000). Elevated CO2 80 increases productivity and invasive species success in an arid ecosystem. Nature 408: 79–82.
• Tilman, D, Joseph F, Brian W, Carla D'A, Andrew D, Robert H, David S, William H. S, Daniel S, Deborah S (2001). Forecasting agriculturally driven global environmental change. Science 292, 281–284
• Tremblay M, Panchuk K (2000). Fertilizing Forage, Agriculture, Food and Rural Revitalization publications.
• Ukrainetz H, Campbell CA, Zentner RP, Monreal M (1988). Response of bromegrass to N, P and S fertilizer on a gray luvisolic soil in northwest Saskatchewan. Can. J. Plant Sci. 68: 687-703.
• Uslu ÖS (2005). Kahramanmaraş İli Türkoğlu İlçesi Araplar Köyü Yenyapan Merasında Botanik Kompozisyonun Tespiti Ve Farklı Gübre Uygulamalarının Meranın Verimi Ve Botanik Kompozisyonuna Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi. s.162. Adana, 2005.
• Ülgen N, Yurtsever N (1995). Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 209, Teknik Yayınlar No:66, 4. Baskı, Ankara.
• Ülgen N, Atesalp M (1972). Toprakta Bitki Tarafından Alınabilir Fosfor Tayini. Köy İşleri Bakanlığı. Toprak su Genel Müdürlüğü. Toprak Ve Gübre Araştırma Enstitüsü. Teknik Yayınlar Serisi. Sayı 21. Ankara. 17 S.
• Wayne HW, Elder WC (1960). Effect of fertilizers on native grass pastures in Oklahoma. J. Range Manage. 13: 34-36.
• Wischmeier WH, Smith DD (1978). Predicting rainfall-erosion losses-A guide to conservation planning Agriculture Handbook No. 537, U. S. Dept. of Agric, Washington DC (1978), p. 58
• Yavuz R, Karagül R (2014). Meranın Otlatma Kapasitesi Ve Botanik Kompozisyonuna Bazı Islah Yöntemlerinin Etkisi. Toprak Su Dergisi, 2014,3(1):6-11).
• Yavuz T, Büyükburç U, Karadağ Y (2008). Gübreleme ve Dinlendirme ile Yapay Mera Tesisi Yöntemlerinin Doğal Meraların Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi1 (1): 37–42, 2008 ISSN: 1308–3945, www. Nobel.gen.tr.