Kocadere Havzasında Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Farklı Zaman Ölçeğinde Kuraklık Analizi

Yıl 2019, Özel Sayı, 70 - 76, 24.12.2019

Gözen Yüceerim Gülay Yılmaz Merve Etöz C. Oğuz Acar

https://doi.org/10.21657/topraksu.655270

Cited By: 4

Öz

Kuraklık, su kaynaklarını, tarımı ve tüm canlıları etkileyen, sosyo-ekonomik zararlara neden olan,
bir doğal afettir. Kuraklığın karakteristiklerini belirlemek için pek çok indeks geliştirilmiş olup, kuraklığın
izlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, dünyada sıklıkla kullanılan bir indeks olan
SYİ (Standartlaştırılmış Yağış İndeksi) farklı zaman dilimleri için hesaplanmıştır. Böylece bir meteorolojik
kuraklık indeksi olan SYİ’nin farklı periyotlar için tarımsal ve hidrolojik kuraklık açısından yol göstericiliği
değerlendirilmiştir. Çalışmada Susurluk Büyük Akarsu Havzası sınırları içinde bulunan Kocadere Havzasına
ait 30 yıllık (1987-2016) yağış verileri kullanılmıştır. Havza alanına yerleştirilen yağış istasyonlarından, su
yılı (1 Ekim- 30 Eylül) dikkate alınarak elde edilen veriler kullanılarak SYİ, 1 (SYİ-1), 6 (SYİ-6) ve 12 (SYİ-
12) aylık olmak üzere 3 farklı dönem için hesaplanmıştır. Yapılan hesaplamalarla farklı dönemlerdeki
kuraklık şiddeti sınıfları belirlenerek, değerlendirmeler için yağış ve akım verilerinden yararlanılmıştır.
İndeks değerinin sıfırın altına düştüğü durumlar kurak dönemin başlangıcı kabul edilerek yapılan
değerlendirmede; 1987-2016 su yılları arasındaki dönemin, SYİ-1 için %48.34’ü kurak, % 51.66’sı
yağışlı, SYİ-6 için % 51.66’sı kurak, % 48.34’ü yağışlı ve SYİ-12 için % 50.00’si kurak, %50.00’si ise
yağışlı olarak sınıflandırılmıştır. Aylık SYİ (SYİ-1) değerlerinin ölçülen yağış değerleriyle uyumlu olduğu ve
indeks değerini yansıttığı gözlemlenmiştir. 6 aylık SYİ (SYİ-6) değerlerinin ise havza için yağış bakımından
önemli bir dönem olan Ekim-Mart ayları arasında düşen yağışın izlenmesi açısından iyi bir gösterge
olduğu tespit edilmiştir. Yıllık olarak hesaplanan (SYİ-12) indeks değerleri ise havzada ölçülen yıllık
toplam akımlardaki artış ve azalışı açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kocadere havzası, kuraklık, SYİ (standartlaştırılmış yağış indeksi

Analysis of Drought at Different Timescales by Standardized Precipitation Index in Kocadere Basin

Öz

Drought is a natural disaster which affect water resources, agriculture and all living things also

causes socio-economic damages. Numerous indices have been developed to characterize the

drought, and these indices are widely used for drought monitoring. In this study, frequently used

SPI (Standardized Precipitation Index) was calculated for different time periods. Thus, it is aimed to

evaluate the guidance of the SPI, which is a meteorological drought index, in terms of agricultural

and hydrological drought for different periods. In the study, 30 years (1987-2016) precipitation data

which belongs to the Kocadere Basin have been used. The data obtained by considering the water

year (1 October – 30 September), from the rainfall stations which were located in basin area. With this

data SPI was calculated for 3 different time periods (SPI-1, SPI-6 and SPI-12). Drought severity classes in different periods were determined and precipitation - flow data were used for evaluations. As an

evaluation, when the index value fell below zero, is considered as the beginning of the dry season. In

this circumstance, the period between 1987-2016 water year is classify as, 48.33% dry, 51.67% rainy

for SPI-1; 51.67% dry, 48.33% rainy for SPI-6 and 50.00% dry and 50.00% rainy for SPI-12. Its observed

that, SPI-1 values were consistent with measured rainfall and reflect the index value. Moreover, SPI-6

values were found to be a good indicator of precipitation monitoring between october and march,

which is an important period for this basin. The annualized index values (SPI-12) clarify the increase and

decrease in total annual flows measured in the basin.

Anahtar Kelimeler

Drought, Kocadere basin, SPI (standardized precipitation index)

Kaynakça

• Adeogun BK, Nwude MO, Mohammad YS, Adie DB (2014). Evaluation of suitable standardized precipitation index time scales for meteorological, agricultural and hydrological drought analyses, FUTA Journal of Research in Sciences, 2014 (2): 140-149. Cornel SN (2014). Comparative study regarding performance of some free softwares for the calculation of the standardized precipitation index (SPI), Analele Universitesi din Oradea, Fascicula Protectia Mediului Vol. XXIII, Pp:779-788. Dinç N, Aydinşakir K, Işık M, Büyüktaş D (2016). Standartlaştırılmış yağış indeksi (SPI) yöntemi ile Antalya ili kuraklık analizi, Derim, 33 (2):279-298. Fiorillo F, Guadagno FM (2010). Karst spring discharges analysis in relation to drought periods, using the SPI, Water Resour Manage, 24:1867–1884. Kumar PV, Bindi M, Crisci A, Maracchi G (2013). Detection of variations in precipitation at different time scales of twentieth century at three locations of Italy, Weather and Climate Extremes 2:7–15. Labedzki L (2007). Estimation of local drought frequency in central Poland using the standardized precipitation index SPI, Irrigation and Drainage, 56: 67–77. Mckee TB, Doesken N J, Kleist J (1993). The relationship of drought frequency and duration to time scales, 8th Conference on Applied Climatology, Anaheim, California, pp.179-184. McKee TB, Doesken NJ, Kleist J (1995). Drought monitoring with multiple time scales, American meteorological society, Proceedings of 9th. Conference on Applied Climatology, Dallas, pp:233-236. Pratoomchai W, Kazama S, Manandhar S, Ekkawatpanit C, Saphaokham S, Komori D, Thongduang J (2015). Sharing of people’s perceptions of past and future hydrometeorological changes in the groundwater use area, Water Resource Management, 29:3807–3821. Pamuk G, Özgürel M, Topçuoğlu K (2004). Standart Yağış İndisi (SPI) ile Ege Bölgesinde Kuraklık Analizi, Ege Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi, 41 (1):99-106. Tsakiris G, Vangelis H (2004). Towards a drought watch system based on spatial SPI, Water Resources Management, 18(1): 1-12. WMO, (2012). Standardized Precipitation Index User Guide, WMO-No. 1090, Switzerland. Vergni L, Todisco F (2011). Spatio-temporal variability of precipitation, temperature and agricultural drought indices in Central Italy, Agricultural and Forest Meteorology, 151, 301–313. Yılmaz G, Aykanlı N, Abalı İ, Acar, O (2013). Balıkesir- Bigadiç Kocadere Havzası Yağış ve Akım Karakteristikleri, Proje Sonuç Raporu, Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğü, İzmir.