İzmir İli Tarım Topraklarının Verimlilik Durumları ile Mikroelement Kapsamlarının Belirlenmesi Haritalanması

Yıl 2021, Cilt: Özel Sayı , 31 - 40, 29.01.2021

Nejat Özden İdris Uslu Ömer Sökmen Faruk Metinoğlu

https://doi.org/10.21657/topraksu.701590

Cited By: 3

Öz

Araştırma, İzmir ili tarım topraklarının verimlilik ve mikroelement kapsamlarını belirlemek, CBS tekniği kullanılarak veri tabanı ve dağılım haritalarını oluşturmak amacıyla 2014-2017 yıllarında yürütülmüştür. Araştırma kapsamında, tarım alanlarını temsil edecek şekilde 2.5 km x 2.5 km aralıklarla 0-20 cm toprak derinliğinden 502 toprak örneği alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde; bünye, pH, EC, kireç, organik madde ile ekstrakte edilebilir fosfor, potasyum, demir, bakır, çinko ve mangan analizleri yapılmıştır. Toprak analiz sonuçları, belli kriterlere göre sınıflandırılarak, besin maddelerinin eksiklik, yeterlilik veya fazlalık seviyeleri belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, İzmir ili tarım  topraklarının %55.18’inin kumlu tın-kumlu killi tın bünyede, %49.60’ının orta alkali, %42.03’ünün çok hafif tuzlu, %57.17’sinin kireçsizçok az kireçli, %55.98’inin ise çok az organik maddeye sahip olduğu saptanmıştır. Alınabilir elementler bakımından %28.09’unda fosfor yetersiz, ekstrakte edilebilir elementler bakımından %47.21’sinde potasyum zengin, %90.84’ünde demir, %96.61’inde mangan yüksek, %44.42’sinde çinko, %69.92’sinde bakır orta seviyede bulunmuştur. Toprak parametrelerinin sınıflandırılmasından sonra CBS kapsamında veri tabanı oluşturulmuş ve IDW yöntemi kullanılarak toprak dağılım haritaları üretilmiştir.

Anahtar Kelimeler

IDW, İzmir, mikro bitki besin elementi, toprak verimliliği, veri tabanı

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü

Teşekkür

Bu çalışma, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen TAGEM/TSKAD/13/A13/P07/01-01 No'lu proje kapsamında gerçekleştirilmiştir. Katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

Determining and Mapping the Fertility and Microelement Scopes of the Agricultural Soils of İzmir Province

Öz

This research was carried out to determine the fertility and microelement scopes of the agricultural soils of İzmir province and to create a database and distribution maps (pin maps) by using geographic information systems technique between 2014-2017. Within the scope of the research, a total of 502 soil samples, representing agricultural areas, were taken from 0-20 cm soil depth with 2.5 km x 2.5 km grid intervals. In soil samples taken; texture, pH, EC, lime, organic matter and extractable phosphorus, potassium, iron, copper, zinc and manganese analyzes were performed. Soil analysis results were classified according to certain criteria and deficiency, adequacy or excess levels of  nutrients were determined. After the classification of soil parameters, a database was created within the scope of GIS and soil distribution maps were produced via Inverse Distance Weighted method. According to the results it was found out that, 55.18% agricultural soils of İzmir was sandy-loamy, 49.60% was mildly alkaline, 42.03% was slightly saline, 57.17% was non calcareous-slightly calcareous, 55.98% had minimal organic matter. In terms of available elements, 28.09% did not have enough phosphorus, in terms of extractable elements 47.21% had high potassium, 90.84% had high levels of iron, 96.61% had high levels of manganese, 44.42% had zinc and 69.91% had medium levels of cooper.

Anahtar Kelimeler

Database, İzmir, micro plant nutrient element, soil fertility, IDW

Kaynakça

• Altınbaş Ü, Çengel M, Uysal H, Okur B, Okur B, Kurucu Y, Delibacak S (2004). Toprak Bilimi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 557, İzmir.
• Bakırcıoğlu D (2009). Toprakta Makro ve Mikro Element Tayini. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 134 sayfa.
• Bouyoucos GJ (1951). A Recalibration of the hydrometer method for making mechanical analysis of soil. Agronomy Journal, 43: 434-438.
• Çağlar KÖ (1949). Toprak Bilgisi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 10.
• Çengel M (2006). Toprak Mikrobiyolojisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 558, İzmir.
• Dengiz O, Özyazıcı MA, Sağlam M (2015). Multi-criteria assessment and geostatistical approach for determination of rice growing suitability sites in Gokirmak catchment. Paddy and Water Environment, 13(1): 1-10.
• Demircan M, Alan İ, Şensoy S (2011). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Sıcaklık Haritalarının Çözünürlüğünün Artırılması, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 13. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı, 18-22 Nisan 2011, Ankara.
• Doğan HM, Yılmaz DS ve Kılıç OM (2013). Orta Kelkit Havzası’nın Bazı Toprak Özelliklerinin Ters Mesafe Ağırlık Yöntemi (IDW) ile Haritalanması ve Yorumlanması, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, Tokat.
• Erşahin S (1999). Aluviyal bir tarlada bazı fiziksel ve kimyasal toprak özelliklerinin uzaysal (spatial) değişkenliğinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(19): 34-41.
• Eyüpoğlu F, Kurucu N, Talaz S (1996). Türkiye topraklarının bitkiye yarayışlı bazı mikro elementler (Fe, Cu, Zn, Mn) bakımından genel durumu. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 72 s., Ankara.
• Eyüpoğlu, F., (1999). Türkiye Topraklarının Verimlilik Durumu. KHGM Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayını Teknik Yayın No: T-67, Genel Yayın No: 220 Ankara.
• Korkmaz Başel ED, Çakın K, Satman A (2008). Türkiye’nin Yeraltı Sıcaklık Haritası ve Tahmini Isı İçeriği, VII. Ulusal Temiz Enerji Sempozyumu, İstanbul.
• Loyd CD (2007). Local Modelsfor Spatial Analysis, CRC Press, 21-22p.
• Mulla DJ. and AB McBratney (2001). Soil spatial variability, pp. 343-374. In A.W. Warrick (ed.). Soil Physics Companion. CRC Press. USA.
• Nelson DW, Sommers LE (1982). Total Carbon, Organic Carbon, Organic Matter. In: AL Madison, Editor. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties Second Edition. Wisconsin, USA: American Society of Agronomy Inc. pp. 539-579.
• Olsen SR, Cole CV, Watanabe FS, Dean LA (1954). Estimation of available phosphorus in soils by extraction with sodium bicarbonate. USDA Circular Nr 939, US Gov. Print. Office, Washington, D.C.
• Özten AF (2006). Dünya CBS Günü, Yıldız Teknik Üniversitesi Oditoryumu Yıldız-Beşiktaş/İstanbul.
• Özyazıcı MA, Özyazıcı G, Dengiz O (2011). Determination of micronutrients in tea plantations in The Eastern Black Sea Region, Turkey. African Journal of Agricultural Research, 6(22): 5174-5180.
• Richards LA (1954). Diagnosis and Improvoment of Saline and Alkaline Soils. U.S.A: U.S. Department of Agriculture, Handbook 60.
• Roberts JC (1979). Principles of Land Use Planning Ame, Soc. Agr., No: 21. (47)s.
• Sağlam M (2008). Gökhöyük tarım işletmesinde yaygın toprak serilerinde bazı kalite göstergelerinin uzaysal değişkenliğinin jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesi. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Sağlam M (2013). Çok değişkenli istatistiksel yöntemler ile toprak özelliklerinin gruplandırılması. Toprak Su Dergisi, 2(1): 7-14.
• Soil Survey Staff (1992). Procedures for collecting soil samples and methods of analysis for soil survey. Soil Survey Invest. Rep. I. U.S. Gov. Print. Office, Washington D.C.
• Thompson, LM (1950). The mineralisation of organic phosphorus, nitrogen and carbon in virgin and cultivated soils. Ph.D. Thesis lowa State College.
• Topraksu (1983). İzmir ili verimlilik envanteri ve gübre ihtiyaç raporu. Topraksu Genel Müdürlüğü yayınları. TOVEP yayın no: 09. Genel yayın no: 737.
• Wilding LP (1985). Spatial variability: its documentation, accommodation and implication to soil surveys, pp. 166-194. In D.R. Nielsen and J. Bouma (eds.). Soil Spatial Variability: Pudoc, Wageningen, Netherlands.