Türkiye’de Turizm Rehberliği Alanyazınının Mevcut Durumu: Bibliyometrik Bir Analiz (1980-2020)

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 13, 29.12.2021

Nazım Çokişler

Öz

Bu araştırmanın amacı, nicel açıdan hızlı bir artış içinde olan turizm rehberliği alanında, 1980-2020 yılları arasında Türk araştırmacılar tarafından Türkçe ve tespit edilebilen diğer yabancı dillerde (İngilizce ve Fransızca) hazırlanan yayınların bibliyometrik analizinin yapılmasıdır. Araştırmada, bilimsel iletişimi sağlayan araçların incelenmesine olanak veren bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla çeşitli veri tabanları belirlenen anahtar kelimelerle taranarak tez, bildiri, makale, etkinlik notu, kitap, kitap bölümü ve kitap tanıtımı gibi yayınlar tespit edilmiştir. Araştırmaya dâhil edilme kriterleri uygulandıktan sonra 544 farklı yazar tarafından kaleme alınmış; 140 tez, 141 bildiri, 271 makale, 162 kitap bölümü, 33 kitap, 3 kitap tanıtımı ve 1 etkinlik notu olmak üzere toplam 751 yayına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; 1980-2010 arası dönemde 101, 2011-2020 arası dönemde 650 yayın yapılmış, yayınlar %80,6 oranında Türkçe hazırlanmış, İngilizce yayınlar 2000 yılından sonra ortaya çıkmış, en üretken ilk 10 üniversite toplam yayınların %33,4’üne, en üretken 13 yazar ise toplam yayınların %18,4’üne katkı vermiş, en fazla yayın fakülte mensubu ve doktor öğretim üyesi unvanlı yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu araştırma ile turizm rehberliği alanyazının mevcut durumu ortaya çıkarılmış; üretilen yayın sayısının ve türünün hızla arttığı, en hızlı artan türün kitap bölümleri olduğu, alanın üniversite dışından gelen araştırmacılardan az oranda ancak sürekli bir katkı aldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Turizm rehberliği, alanyazın, bibliyometrik analiz.

The Current State of the Tourism Guidance Literature in Turkey: A Bibliometric Analysis (1980−2020)

Öz

The purpose of this study is to conduct a bibliometric analysis of the publications in Turkish and other identified languages (English and French) by Turkish researchers from 1980 through 2020 in the academic field of tourism guidance, which has been exhibiting a rapid quantitative growth. The research employs bibliometric analysis, a method that enables the study of the means of scientific communication. To that end, publications such as theses, papers, articles, event notes, books, book chapters, book introductions were identified by scanning various databases using designated-keyword search. A total of 751 publications comprising 140 theses, 141 papers, 271 articles, 162 book chapters, 33 books, 3 book introductions, and 1 event note, authored by 544 different writers, met the research inclusion criteria. According to the results of the research, 101 and 650 works were published within the periods of 1980−2010 and 2011−2020, respectively; 80.6% of the publications are in Turkish; the ones in English were published after 2000; the 10 most productive universities contributed to 33.4% of the total number of publications, while the 13 most productive authors contributed to 18.4% of that sum; the largest number of publications were authored by faculty members and doctoral degree-holders. This study reveals the current state of the tourism guidance literature: Notable are the rapid growth of the number as well as type of publications produced, the emergence of book chapters as the fastest growing type, and the little yet continuous contribution from non-university researchers.

Anahtar Kelimeler

Tourism guidance, literature, bibliometric analysis

Kaynakça

• Alimanoğlu, Ç. & Çolakoğlu, Ü. (2021). Türkiye’deki Turizm Rehberliği Konulu Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Profili (1998-2018), Journal of Travel and Tourism Research, 18, 51-67.
• Alrawadieh, Z. & Alrawadieh, D. (2021). Türkiye Merkezli Hakemli Turizm Dergileri Üzerine Bir İnceleme, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 32(1), 31-42.
• Berkman, A.Ü. & Kozan, K. (1979). Amme İdaresi Dergisi'nde Yayımlanan Makaleler Üzerine Bir İnceleme, Amme İdaresi Dergisi, 12(1), 9-26.
• Boyraz, M. & Kabakulak, A. (2020). Türkiye’deki Turizm Rehberliği Bölümlerinde Görev Yapan Akademisyenlerin Bilimsel Yayınlarının Bibliyometrik Analizi, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2152-2163.
• Çakın, Y. (1980). Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni'nin İçerik Ve Yazar Yönünden Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çapar, G. Toksöz, D. & Dönmez, B. (2018). Turizm Rehberliği Alanında Yapılan Akademik Çalışmaların İncelenmesi, Turist Rehberliği Dergisi (TURED), 1(2), 7-73.
• Çiçek, D. & Kozak, N. (2012). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nde Yayımlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili, Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 734-756.
• Çokişler, E. (2019). Uluslararası İlişkiler Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi (2004-2017), Uluslararası İlişkiler, 16(64), 29-56.
• Doğancılı, O. S. & Karaçar, E. (2018). Turizm Rehberliği Bölümünde Bulunan Akademisyenlerin YÖK Akademik Profillerinin İncelenmesi. İçinde H. S. Kıroğlu (Ed.), Sosyal, Beşeri Ve İdari Bilimler Alanında Akademik Çalışmalar Cilt I. Ankara: Gece Kitaplığı, 83-94.
• Ehtiyar, V. R., Solmaz, C. & Üst Can, Ç. (2019). “Kadın Akademisyen” Olmak: Turizm Alanındaki Kadın Akademisyenlere Yönelik Bir Metafor Çalışması, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(2), 296-318.
• Eser, S. (2020). Lisansüstü Turizm Rehberliği Eğitimi Üzerine Bir Durum Analizi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2956-2984.
• Evren, S. & Kozak, N. (2014). Bibliometric Analysis of Tourism And Hospitality Related Articles Published in Turkey, Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 25(1), 61-80.
• Gazelci, S. C. & Gazelci, M. (2021). Meslek Kanunu Sonrasında Turist Rehberliğinin Akademik Çalışmalara Yansıması: Bibliyometrik Bir Analiz, AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 24(1), 161-176.
• Gökdemir, S. & Göç, A. C. (2021). Türkiye’de Turist Rehberliği Alanında Yapılan Teknoloji Konulu Çalışmaların Bibliyometrik Analiz İle Belirlenmesi, Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 35-49.
• Hall, C. M. (2011). Publish and Perish? Bibliometric Analysis, Journal Ranking and the Assessment of Research Quality in Tourism, Tourism Management, 32(1), 16-27.
• Kabakulak, A. & Boyraz, M. (2020). Turist Rehberi Akademisyenlerin Bilimsel Yayınlarının Veri Görselleştirme Tekniği ile Bibliyometrik Analizi, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 230-245.
• Kaptan, S. (1995). Bilimsel Araştırma Ve İstatistik Teknikleri, Tekışık Web Ofset, Ankara.
• Kaygalak-Çelebi, S. & Kırlar-Can, B. (2019). Turizm Rehberliği Alanında Yapılan Makalelerin Bibliyometrik Analizi, International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), 213-223.
• Özel, Ç. H. & Kozak, N. (2012). Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) Ve Bir Atıf Analizi Çalışması, Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 715-733.
• Örnek, N. & Karamustafa, K. (2020). Turist Rehberliği Alanındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analiz İle Değerlendirilmesi (1989-2019), Turist Rehberliği Dergisi (TURED), 3(2), 115-138.
• Özsoy, A. & Çokal, Z. (2018). Türkiye’de Turist Rehberliği Alanında Yayımlanmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi (1989-2018). İçinde H. Karadal, A.T. Erdem & M.Ş.Karadal (Eds.), 2. International EMI Entrepreneurship and Social Sciences Congress. Nevşehir, Türkiye: Dilkur Academy, 1404-1414.
• Pritchard, A. (1969). Statisticial Bibliography Or Bibliometrics?, Journal of Documentation, 25, 348-349.
• Saltık, I. A. (2020). Turist Rehberliği Konulu Ulusal Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili (1989-2018), Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 45-69.
• Şahin, S. & Acun A. (2015a). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri), Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(34), 213-234.
• Şahin, S. & Acun A. (2015b). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Makaleler Ve Lisansüstü Tezler). İçinde A.Kelkit (Ed.), 16. Ulusal Turizm Kongresi. Çanakkale, Türkiye: Detay Yayıncılık, 1456-1475.
• Vires, T. D. (1990). Betimsel Araştırma Ve Problem Çözümü, A. M. Acuner (Çev.), Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakülteleri Dergisi, 5(2), 153-159.
• Wallace, D. (1989). Bibliometrics and Citation Analysis. İçinde J. N. Olsgaard (Ed.), Principles and Applications of Information Science: For Library Professionals. Chicago: American Library Association, 10-26.
• YÖK İstatistik (2021, 20 Temmuz). Erişim Adresi: https://istatistik.yok.gov.tr/
• Zan, B. U. (2012). Türkiye’de Bilim Dallarında Karşılaştırmalı Bibliyometrik Analiz Çalışması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Zengin, B. ve Atasoy, B. (2020). Turizm Rehberliği Alanındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Çerçevesi, Alanya Akademik Bakış, 4(3), 975-992.