Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması

Beybala Timur; Ela Nazlı Köz

Araştırma Makalesi

A Systematic Literature Review on Virtual Reality and Augmented Reality Studies in Tourism

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 233 - 251, 16.06.2022

Beybala Timur Ela Nazlı Köz

Öz

Rapid develeopment of the technology opened a new era in the forms of production and consumption. The reflections of these developments on the lifestyles of individuals are increasing day by day. This technological transformation also manifests itself in the tourism sector with augmented reality and virtual reality applications, and it is spreading with remarkable examples in the world day by day. Therefore, this study aims to examine the national tourism literature on augmented reality and virtual reality applications, identify the gaps and, provide suggestions for future studies through a systematic method. To this end, 32 articles on augmented reality and virtual reality applications were included in the scope of the study. Findings indicate that the studies in the literature mainly focus on tourism marketing and museology, mostly utilise qualitative methods, and most of them consist of conceptual studies. Moreover, the lack of studies based on theory and empirical data in the national literature emerged as the most striking result. In the light of these findings, model suggestions for future studies are presented.

Anahtar Kelimeler

Tourism, Virtual Reality, Augmented Reality, Systematic Literature Review

Kaynakça

Akgöz, E., ŞALVARCI, S., Kübra Aylan, F., Hatice, &, Gök, S., AYLAN, F. K., & SARI GÖK, H. (2021). Selection of Smart Museums According to Multi-Criteria Decision- Making Technique: AHP Method. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 2008–2025. https://doi.org/10.33206/mjss.875547
Akkuş, Ç., & Akkuş, G. (2018). Tarihi Turistik Alanlarda Kullanılan Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 83–104. https://doi.org/10.21325/jotags.2018.176
Aksoy, G., & Baş, M. (2020). Dijital Turizm Kapsamında Şehir Tanıtımında Kullanılan Bir Araç Olarak Sanal Tur. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2542–2564. https://doi.org/10.26677/tr1010.2020.496
Arat, T., & Baltacıoğlu, S. (2016). Sanal Gerçeklik ve Turizm. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(1), 103–118.
Arox.net. (2021). Hatay Arkeoloji Müzesi. Retrieved September 9, 2021, from http://www.arox.net/hatay-arkeoloji-muzesi.html
Aylan, F. K., & Aylan, S. (2020). Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Rekreatif Faaliyetlere Yansıması: Dijital Rekreasyon. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2746–2760. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.
Aytekin, H., & Koçak, N. (2020). Augmented Reality Applications in Museums: The Case Of Sakıp Sabancı Museum. Dokuz Eylül University Journal of the Faculty of Business, 21(2), 255–274. https://doi.org/10.24889/ifede.839762
Barlas Bozkuş, Ş. (2014). Kültür ve Sanat İletişimi Çerçevesinde Türkiye’de Sanal Müzelerin Gelişimi. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 26(Summer II), 329–344. https://doi.org/10.9761/JASSS2408
Brereton, P., Kitchenham, B. A., Budgen, D., Turner, M., & Khalil, M. (2007). Lessons from applying the systematic literature review process within the software engineering domain. Journal of Systems and Software, 80(4), 571–583. https://doi.org/10.1016/J.JSS.2006.07.009
Brouder, P. (2020). Reset redux: possible evolutionary pathways towards the transformation of tourism in a COVID-19 world. Tourism Geographies, 22(3), 484–490. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1760928
Buhalis, D. (2003). eTourism: Information technology for strategic tourism management. Toronto: Prentice-Hall.
Buhalis, D., & Law, R. (2008). Progress in information technology and tourism management: 20 years on and 10 years after the Internet-The state of eTourism research. Tourism Management, 29(4), 609–623. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.01.005
Cheong, R. (1995). The virtual threat to travel and tourism. Tourism Management, 16(6), 417–422. https://doi.org/10.1016/0261-5177(95)00049-T
Chung, N., Lee, H., Kim, J. Y., & Koo, C. (2017). The Role of Augmented Reality for Experience-Influenced Environments: The Case of Cultural Heritage Tourism in Korea: Https://Doi.Org/10.1177/0047287517708255, 57(5), 627–643. https://doi.org/10.1177/0047287517708255
Cohen, E. (1979). Rethinking the sociology of tourism. Annals of Tourism Research, 6(1), 18–35. https://doi.org/10.1016/0160-7383(79)90092-6
Coşkun, E., & Akkoç, İ. T. (2019). Artırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Müzecilik Faaliyetlerine Uygulanması: Eskişehir de Modern Müze Ziyaretçilerine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2513–2535. https://doi.org/10.21325/jotags.2019.484
Cranmer, E. E., tom Dieck, M. C., & Jung, T. (2018). How can Tourist Attractions Profit from Augmented Reality? (pp. 21–32). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-64027-3_2
Cruz-Neira, C., Sandin, D. J., DeFanti, T. A., Kenyon, R. V., & Hart, J. C. (1992). The CAVE: audio visual experience automatic virtual environment. Communications of the ACM, 35(6), 64–73.
Davies, R. S., Howell, S. L., & Petrie, J. A. (2010). A review of trends in distance education scholarship at research universities in North America, 1998-2007 Davies The International Review of Research in Open and Distance Learning. The International Review OfResearch in Open and Distributed Learning, 11(3), 42–56.
Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology . MIS Quarterly, 13(3), 319–340.
Demirezen, B. (2019). Artırılmış Gerçeklik Ve Sanal Gerçeklik Teknolojisinin Turizm Sektöründe Kullanılabilirliği Üzerine Bir Literatür Taraması. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1–26.
Di Serio, Á., Ibáñez, M. B., & Kloos, C. D. (2013). Impact of an augmented reality system on students’ motivation for a visual art course. Computers & Education, 68, 586–596. https://doi.org/10.1016/J.COMPEDU.2012.03.002 Doğanay Ergen, F. (2020). Artırılmış ve sanal gerçeklik teknolojilerinin Isparta ilinin kültürel miras alanlarında uygulanabilirliği üzerine bir literatür taraması. Journal of Tourism Theory and Research, 6(1), 62–74.
Dueholm, J., & Smed, K. M. (2014). Heritage authenticities – A case study of authenticity perceptions at a Danish heritage site. Journal of Heritage Tourism, 9(4), 285–298. https://doi.org/10.1080/1743873X.2014.905582
Durmaz, C., Bulut, Y., & Tankuş, E. (2018). Sanal Gerçekliğin Turizme Entegrasyonu: Samsun’daki 5 Yıldızlı Otellerde Uygulama. Turkish Journal of Marketing, 3(1), 32–49. https://doi.org/10.30685/tujom.v3i1.29
Egger, R., & Buhalis, D. (2008). Introduction. In R. Egger & D. Buhalis (Eds.), eTourism case studies: Management & marketing issues in eTourism (pp. 1–3). Hungary: Butterworth-Heinemann.
Ekici, R., & Güven, A. (2017). Sanal Gerçeklik Teknolojisinin Turizm Endüstrisindeki Rolü. Eurasian Academy of Sciences Social Science Journal, December(Special Issue), 403–418.
Ercan, F. (2020). An Examination on the Use of Immersive Reality Technologies in The Travel And Tourism Industry. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2348–2383. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1510
Ersu, Ö. (2018). Profesyonel Turist Rehberliğinde Dijital Dönüşüm: Mesleğin Yakın Geleceği Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik Uygulamaları. International Journal of Tourism, Economic and Business Sciences, 2(2), 578–586.
Eryılmaz, G., & Aydın, R. (2020). Sanal Gerçeklik ve Arttırılmış Gerçeklik Teknolojilerinin Turizm Uygulamaları ve Pazarlamadaki Yeri. International Rural Tourism and Development Journal, 4(2), 9–25.
Ferhat, S. (2016). Dijital Dünyanın Gerçekliği, Gerçek Dünyanın Sanallığı Bir Dijital Medya Ürünü Olarak Sanal Gerçeklik. TRT Akademi (Vol. 1). Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/trta/252178
Grønflaten, Ø. (2009). Predicting Travelers’ Choice of Information Sources and Information Channels. Journal of Travel Research, 48(2), 230–244. https://doi.org/10.1177/0047287509332333
Güdü Demirbulat, Ö., & Tetik Dinç, N. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 20–30. https://doi.org/10.24010/soid.334320
Gutiérrez A., M. A., Vexo, F., & Thalmann, D. (2008). Stepping into virtual reality. Stepping into Virtual Reality. London: Springer Science + Business Media. https://doi.org/10.1007/978-1-84800-117-6
Guttentag, D. A. (2010). Virtual reality: Applications and implications for tourism. Tourism Management, 31(5), 637–651. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2009.07.003
Halaç, H. H., & Saatci İzci, B. (2021). Kent Sanal Turlarında Kültürel Mirasın Değerlendirilmesi. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 5(2), 985–1004. https://doi.org/10.26677/tr1010.2021.749
Höffler, T. N., & Leutner, D. (2007). Instructional animation versus static pictures: A meta-analysis. Learning and Instruction, 17(6), 722–738. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2007.09.013
Huang, Y. C., Backman, K. F., Backman, S. J., & Chang, L. L. (2016). Exploring the Implications of Virtual Reality Technology in Tourism Marketing: An Integrated Research Framework. International Journal of Tourism Research, 18(2), 116–128. https://doi.org/10.1002/jtr.2038
Huang, Y. C., Backman, S. J., Backman, K. F., & Moore, D. W. (2013). Exploring user acceptance of 3D virtual worlds in travel and tourism marketing. Tourism Management, 36, 490–501. https://doi.org/10.1016/J.TOURMAN.2012.09.009
İlhan, İ., & Çeltek, E. (2016). Mobile Marketing: Usage of Augmented Reality in Tourism. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 581–599.
Ioannides, D., & Gyimóthy, S. (2020). The COVID-19 crisis as an opportunity for escaping the unsustainable global tourism path. Tourism Geographies, 22(3), 624–632. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1763445
Jung, T., Chung, N., & Leue, M. C. (2015). The determinants of recommendations to use augmented reality technologies: The case of a Korean theme park. Tourism Management, 49, 75–86. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.02.013
Kabadayı, M. (2020). Otel İşletmelerinde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), 464–479. https://doi.org/10.24010/soid.696483
Karabıyık Yerden, N., Değerli, B., Uydacı, M., & Ergün Tuncay, İ. (2020). Deneyimsel Pazarlamada Gastronomi Turizmi Açısından Artırılmış Gerçeklik Uygulaması Kullanımının Deneyim Değeri Üzerine Etkisi: Artırılmış Gerçeklik Menü Uygulaması Üzerine Bir Araştırma. Beykoz Akademi Dergisi, 8(1), 174–193. https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2020.8/1.174-193
Mesároš, P., Mandičák, T. Mesárošová, A. Hernandez, M. F., Kršák, B., Sidor, C., Štrba, L., Molokáč, M., … Delina, R. (2016). No Title. E-Review of Tourism Research, 1(2), 366–381.
Mil, B., & Dirican, C. (2018). Endüstri 4.0 Teknolojileri ve Turizme Etkileri. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 1(3), 1–9. https://doi.org/10.31822/jomat.347736
Mura, P., Tavakoli, R., & Pahlevan Sharif, S. (2017). ‘Authentic but not too much’: exploring perceptions of authenticity of virtual tourism. Information Technology and Tourism, 17(2), 145–159. https://doi.org/10.1007/s40558-016-0059-y
Okoli, C. (2015). A guide to conducting a standalone systematic literature review. Communications of the Association for Information Systems, 37(1), 879–910. https://doi.org/10.17705/1cais.03743
Okul, T., & Şimşek, G. (2020). Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Turizm Rehberliği Bölüm Derslerinde Kullanımına Yönelik Bir Öneri. Turist Rehberliği Nitel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 31–51.
Özbay, G. (2020). Yiyecek İçecek Sektöründe Postmodern Pazarlama Yaklaşımı Olarak Üstgerçeklik Uygulamalarına İlişkin Bir Değerlendirme. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 3(1), 53–71. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jtis/issue/53359/742012
Özbek, Ö., & Ünüsan, Ç. (2018). Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Destinasyon Pazarlamasında İncelenmesi: Seyahat Acentaları ile İlgili Bir Araştırma. The Journal of International Social Research, 11(59), 1033–1047. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2714
Özgüneş, R. E., & Bozok, D. (2017). Turizm Sektörünün Sanal Rakibi(Mi?): Arttırılmış Gerçeklik. International Journal of Turkic World Tourism Studies (Vol. 2).
Özkul, E., & Kumlu, S. T. (2019). Augmented Reality Applications in Tourism. International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), 107–122. https://doi.org/10.30625/ijctr.625192
Penfold, P. (2009). Learning Through the World of Second Life—A Hospitality and Tourism Experience. Journal of Teaching in Travel & Tourism, 8(2–3), 139–160. https://doi.org/10.1080/15313220802634224
Pickering, C., & Byrne, J. (2014). The benefits of publishing systematic quantitative literature reviews for PhD candidates and other early-career researchers. Higher Education Research and Development, 33(3), 534–548. https://doi.org/10.1080/07294360.2013.841651
Pickering, C., Grignon, J., Steven, R., Guitart, D., & Byrne, J. (2014). Publishing not perishing: How research students transition from novice to knowledgeable using systematic quantitative literature reviews. Studies in Higher Education, 40(10), 1756–1769. https://doi.org/10.1080/03075079.2014.914907
Şalk, S. & Köroğlu, Ö. (2020). Turist Rehberlerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Yönelik Algılarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University, 15(58), 313–328.
Schiopu, A. F., Hornoiu, R. I., Padurean, M. A., & Nica, A. M. (2021). Virus tinged? Exploring the facets of virtual reality use in tourism as a result of the COVID-19 pandemic. Telematics and Informatics, 60(July 2020), 101575. https://doi.org/10.1016/j.tele.2021.101575
Scholz, J., & Smith, A. N. (2016). Augmented reality: Designing immersive experiences that maximize consumer engagement. Business Horizons, 59(2), 149–161. https://doi.org/10.1016/J.BUSHOR.2015.10.003
Sertalp, E. (2017). Müzelerin Tanıtım Kitaplarında Artırılmış Gerçeklik (AG) Teknolojisi Kullanımı: Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Kitabı Örneği. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Yazıları Dergisi, Mayıs, 107–120.
Singh, N., & Lee, M. J. (2009). Exploring perceptions toward education in 3-D virtual environments: An introduction to “Second life.” Journal of Teaching in Travel and Tourism, 8(4), 315–327. https://doi.org/10.1080/15313220903047896
Skavronskaya, L., Scott, N., Moyle, B., Le, D., Hadinejad, A., Zhang, R., … Shakeela, A. (2017). Cognitive psychology and tourism research: state of the art. Tourism Review, 72(2), 221–237. https://doi.org/10.1108/TR-03-2017-0041
Sucaklı, G., & Güzel, T. (2020). Müze turizminde artırılmış gerçeklik teknolojisi uygulamaları; Dünya ve Türkiye örnekleri. Journal of Tourism Research Institute, 1(2), 71–82. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jtri/issue/60519/888866
Sun, H. M., Li, S. P., Zhu, Y. Q., & Hsiao, B. (2015). The effect of user’s perceived presence and promotion focus onusability for interacting in virtual environments. Applied Ergonomics, 50, 126–132. https://doi.org/10.1016/j.apergo.2015.03.006
Sürme, M., & Atılgan. (2020). Sanal Müzede Sanal Tur Yapan Bireylerin Memnuniyet Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 1794–1805.
TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2021). Sanal Müze. Retrieved September 9, 2021, from https://sanalmuze.gov.tr/
tom Dieck, M. C., & Jung, T. H. (2017). Value of augmented reality at cultural heritage sites: A stakeholder approach. Journal of Destination Marketing & Management, 6(2), 110–117. https://doi.org/10.1016/J.JDMM.2017.03.002
tom Dieck, M. C., Jung, T., & Han, D. I. (2016). Mapping requirements for the wearable smart glasses augmented reality museum application. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 7(3), 230–253. https://doi.org/10.1108/JHTT-09-2015-0036
UNWTO. (2021). 2020: Worst Year in Tourism History with 1 Billion Fewer International Arrivals. Retrieved March 24, 2021, from https://www.unwto.org/news/2020-worst-year-in-tourism-history-with-1-billion-fewer-international-arrivals
Uzun, K., & Aydın, H. C. (2012). Kullanıcı Profilinin ve Bireylerarası İlişkilerin Gerçek Yaşamla Karşılaştırılması: Second Life Örneği. Eskieşhir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 263–290. Voyager, D. (2021). Second Life Stats – Daniel Voyager. Retrieved March 28, 2021, from https://danielvoyager.wordpress.com/sl-stats/
Wan, C.-S., Tsaur, S.-H., Chiu, Y.-L., & Chiou, W.-B. (2008). Is the Advertising Effect of Virtual Experience Always Better or Contingent on Different Travel Destinations? Information Technology & Tourism, 9(1), 45–54. https://doi.org/10.3727/109830507779637611
Wei, W. (2019). Research progress on virtual reality (VR) and augmented reality (AR) in tourism and hospitality: A critical review of publications from 2000 to 2018. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 10(4), 539–570. https://doi.org/10.1108/JHTT-04-2018-0030
Weiler, B., Moyle, B., & McLennan, C. L. (2012). Disciplines that influence tourism doctoral research. The United States, Canada, Australia and New Zealand. Annals of Tourism Research, 39(3), 1425–1445. https://doi.org/10.1016/j.annals.2012.02.009
Williams, P., & Hobson, J. P. (1995). Virtual reality and tourism: fact or fantasy? Tourism Management, 16(6), 423–427. https://doi.org/10.1016/0261-5177(95)00050-X Wyld, D. (2010). The Virtual Tourist: Using the Virtual World to Promote the Real One. Advances in Competitiveness Research, 18(1–2), 111.
Xiao, Y., & Watson, M. (2017). Guidance on Conducting a Systematic Literature Review: Https://Doi.Org/10.1177/0739456X17723971, 39(1), 93–112. https://doi.org/10.1177/0739456X17723971
Yardi, Z., & Aksöz, O. (2021). Evaluation of Virtual Hang-Gliding Applications in Terms of Tourism with Swot Analysis. Journal of Tourism & Hospitality Research Article 1 J Tourism Hospit, 10(2), 467. Retrieved from https://www.longdom.org/open-access/evaluation-of-virtual-hanggliding-applications-in-terms-of-tourism-with-swot-analysis.pdf
Yovcheva, Z., Buhalis, D., & Gatzidis, C. (2012). Smartphone Augmented Reality Applications for Tourism. E-Review of Tourism Research (ERTR), 10(2), 63–66.
Yüksek, G., Coskuner, M., Çetin, A., & Savaş, N. (2020). A Bibliometric Analysis of the Last 25 Years Of Virtual Reality Studies in Tourism. Journal of Tourism, Leisure and Hospitality, 2(1), 14–21.
Yung, R., & Khoo-Lattimore, C. (2019). New realities: a systematic literature review on virtual reality and augmented reality in tourism research. Current Issues in Tourism, 22(17), 2056–2081. https://doi.org/10.1080/13683500.2017.1417359
Zarzuela, M. M., Pernas, F. J. D., Calzón, S. M., Ortega, D. G., & Rodríguez, M. A. (2013). Educational tourism through a virtual reality platform. In Procedia Computer Science (Vol. 25, pp. 382–388). Elsevier B.V. https://doi.org/10.1016/j.procs.2013.11.047

Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 233 - 251, 16.06.2022

Beybala Timur Ela Nazlı Köz

Öz

Üretim ve tüketim biçimlerinde yeni bir çağ açan teknolojik gelişmelerin bireylerin yaşam biçimlerine yansımaları her geçen gün artmaktadır. Bu teknolojik dönüşüm, turizm sektöründe de artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik uygulamaları ile kendini göstermekte, her geçen gün dünyada dikkat çekici örnekleri ile yayılmaktadır. Bu düşünceden hareketle, çalışmada, turizm sektöründe ilk örnekleri görülmeye başlanan artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik uygulamalarına yönelik Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmaların sistematik bir yöntemle incelenmesi, eksikliklerin tespit edilmesi ve gelecekteki çalışmaların hangi alanlarda, hangi yöntemlerle gerçekleştirilebileceğine yönelik model önerileri sunulması amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik olarak, çalışma kapsamına artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik uygulamalarını konu edinen 32 makale dahil edilmiştir. Bulgular, literatürdeki çalışmaların ağırlıklı olarak turizm pazarlaması ve müzecilik alanlarına yoğunlaştığına, daha çok nitel yöntemlerden yararlanıldığına ve büyük kısmının kavramsal çalışmalardan oluştuğuna işaret etmektedir. Dahası, Türkiye’de teoriye ve ampirik verilere dayalı çalışmalarının eksikliği en çarpıcı sonuç olarak ortaya çıkmıştır. Bu bulgular ışığında gelecekteki çalışmalara yönelik model önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Sanal Gerçeklik, Artırılmış Gerçeklik, Sistematik Literatür Taraması

Kaynakça

Akgöz, E., ŞALVARCI, S., Kübra Aylan, F., Hatice, &, Gök, S., AYLAN, F. K., & SARI GÖK, H. (2021). Selection of Smart Museums According to Multi-Criteria Decision- Making Technique: AHP Method. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(3), 2008–2025. https://doi.org/10.33206/mjss.875547
Akkuş, Ç., & Akkuş, G. (2018). Tarihi Turistik Alanlarda Kullanılan Mobil Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 83–104. https://doi.org/10.21325/jotags.2018.176
Aksoy, G., & Baş, M. (2020). Dijital Turizm Kapsamında Şehir Tanıtımında Kullanılan Bir Araç Olarak Sanal Tur. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2542–2564. https://doi.org/10.26677/tr1010.2020.496
Arat, T., & Baltacıoğlu, S. (2016). Sanal Gerçeklik ve Turizm. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 19(1), 103–118.
Arox.net. (2021). Hatay Arkeoloji Müzesi. Retrieved September 9, 2021, from http://www.arox.net/hatay-arkeoloji-muzesi.html
Aylan, F. K., & Aylan, S. (2020). Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Rekreatif Faaliyetlere Yansıması: Dijital Rekreasyon. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2746–2760. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.
Aytekin, H., & Koçak, N. (2020). Augmented Reality Applications in Museums: The Case Of Sakıp Sabancı Museum. Dokuz Eylül University Journal of the Faculty of Business, 21(2), 255–274. https://doi.org/10.24889/ifede.839762
Barlas Bozkuş, Ş. (2014). Kültür ve Sanat İletişimi Çerçevesinde Türkiye’de Sanal Müzelerin Gelişimi. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, 26(Summer II), 329–344. https://doi.org/10.9761/JASSS2408
Brereton, P., Kitchenham, B. A., Budgen, D., Turner, M., & Khalil, M. (2007). Lessons from applying the systematic literature review process within the software engineering domain. Journal of Systems and Software, 80(4), 571–583. https://doi.org/10.1016/J.JSS.2006.07.009
Brouder, P. (2020). Reset redux: possible evolutionary pathways towards the transformation of tourism in a COVID-19 world. Tourism Geographies, 22(3), 484–490. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1760928
Buhalis, D. (2003). eTourism: Information technology for strategic tourism management. Toronto: Prentice-Hall.
Buhalis, D., & Law, R. (2008). Progress in information technology and tourism management: 20 years on and 10 years after the Internet-The state of eTourism research. Tourism Management, 29(4), 609–623. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.01.005
Cheong, R. (1995). The virtual threat to travel and tourism. Tourism Management, 16(6), 417–422. https://doi.org/10.1016/0261-5177(95)00049-T
Chung, N., Lee, H., Kim, J. Y., & Koo, C. (2017). The Role of Augmented Reality for Experience-Influenced Environments: The Case of Cultural Heritage Tourism in Korea: Https://Doi.Org/10.1177/0047287517708255, 57(5), 627–643. https://doi.org/10.1177/0047287517708255
Cohen, E. (1979). Rethinking the sociology of tourism. Annals of Tourism Research, 6(1), 18–35. https://doi.org/10.1016/0160-7383(79)90092-6
Coşkun, E., & Akkoç, İ. T. (2019). Artırılmış Gerçeklik Teknolojisinin Müzecilik Faaliyetlerine Uygulanması: Eskişehir de Modern Müze Ziyaretçilerine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(4), 2513–2535. https://doi.org/10.21325/jotags.2019.484
Cranmer, E. E., tom Dieck, M. C., & Jung, T. (2018). How can Tourist Attractions Profit from Augmented Reality? (pp. 21–32). Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-64027-3_2
Cruz-Neira, C., Sandin, D. J., DeFanti, T. A., Kenyon, R. V., & Hart, J. C. (1992). The CAVE: audio visual experience automatic virtual environment. Communications of the ACM, 35(6), 64–73.
Davies, R. S., Howell, S. L., & Petrie, J. A. (2010). A review of trends in distance education scholarship at research universities in North America, 1998-2007 Davies The International Review of Research in Open and Distance Learning. The International Review OfResearch in Open and Distributed Learning, 11(3), 42–56.
Davis, F. D. (1989). Perceived Usefulness, Perceived Ease of Use, and User Acceptance of Information Technology . MIS Quarterly, 13(3), 319–340.
Demirezen, B. (2019). Artırılmış Gerçeklik Ve Sanal Gerçeklik Teknolojisinin Turizm Sektöründe Kullanılabilirliği Üzerine Bir Literatür Taraması. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1–26.
Di Serio, Á., Ibáñez, M. B., & Kloos, C. D. (2013). Impact of an augmented reality system on students’ motivation for a visual art course. Computers & Education, 68, 586–596. https://doi.org/10.1016/J.COMPEDU.2012.03.002 Doğanay Ergen, F. (2020). Artırılmış ve sanal gerçeklik teknolojilerinin Isparta ilinin kültürel miras alanlarında uygulanabilirliği üzerine bir literatür taraması. Journal of Tourism Theory and Research, 6(1), 62–74.
Dueholm, J., & Smed, K. M. (2014). Heritage authenticities – A case study of authenticity perceptions at a Danish heritage site. Journal of Heritage Tourism, 9(4), 285–298. https://doi.org/10.1080/1743873X.2014.905582
Durmaz, C., Bulut, Y., & Tankuş, E. (2018). Sanal Gerçekliğin Turizme Entegrasyonu: Samsun’daki 5 Yıldızlı Otellerde Uygulama. Turkish Journal of Marketing, 3(1), 32–49. https://doi.org/10.30685/tujom.v3i1.29
Egger, R., & Buhalis, D. (2008). Introduction. In R. Egger & D. Buhalis (Eds.), eTourism case studies: Management & marketing issues in eTourism (pp. 1–3). Hungary: Butterworth-Heinemann.
Ekici, R., & Güven, A. (2017). Sanal Gerçeklik Teknolojisinin Turizm Endüstrisindeki Rolü. Eurasian Academy of Sciences Social Science Journal, December(Special Issue), 403–418.
Ercan, F. (2020). An Examination on the Use of Immersive Reality Technologies in The Travel And Tourism Industry. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2348–2383. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1510
Ersu, Ö. (2018). Profesyonel Turist Rehberliğinde Dijital Dönüşüm: Mesleğin Yakın Geleceği Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik Uygulamaları. International Journal of Tourism, Economic and Business Sciences, 2(2), 578–586.
Eryılmaz, G., & Aydın, R. (2020). Sanal Gerçeklik ve Arttırılmış Gerçeklik Teknolojilerinin Turizm Uygulamaları ve Pazarlamadaki Yeri. International Rural Tourism and Development Journal, 4(2), 9–25.
Ferhat, S. (2016). Dijital Dünyanın Gerçekliği, Gerçek Dünyanın Sanallığı Bir Dijital Medya Ürünü Olarak Sanal Gerçeklik. TRT Akademi (Vol. 1). Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/trta/252178
Grønflaten, Ø. (2009). Predicting Travelers’ Choice of Information Sources and Information Channels. Journal of Travel Research, 48(2), 230–244. https://doi.org/10.1177/0047287509332333
Güdü Demirbulat, Ö., & Tetik Dinç, N. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 20–30. https://doi.org/10.24010/soid.334320
Gutiérrez A., M. A., Vexo, F., & Thalmann, D. (2008). Stepping into virtual reality. Stepping into Virtual Reality. London: Springer Science + Business Media. https://doi.org/10.1007/978-1-84800-117-6
Guttentag, D. A. (2010). Virtual reality: Applications and implications for tourism. Tourism Management, 31(5), 637–651. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2009.07.003
Halaç, H. H., & Saatci İzci, B. (2021). Kent Sanal Turlarında Kültürel Mirasın Değerlendirilmesi. Turk Turizm Arastirmalari Dergisi, 5(2), 985–1004. https://doi.org/10.26677/tr1010.2021.749
Höffler, T. N., & Leutner, D. (2007). Instructional animation versus static pictures: A meta-analysis. Learning and Instruction, 17(6), 722–738. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2007.09.013
Huang, Y. C., Backman, K. F., Backman, S. J., & Chang, L. L. (2016). Exploring the Implications of Virtual Reality Technology in Tourism Marketing: An Integrated Research Framework. International Journal of Tourism Research, 18(2), 116–128. https://doi.org/10.1002/jtr.2038
Huang, Y. C., Backman, S. J., Backman, K. F., & Moore, D. W. (2013). Exploring user acceptance of 3D virtual worlds in travel and tourism marketing. Tourism Management, 36, 490–501. https://doi.org/10.1016/J.TOURMAN.2012.09.009
İlhan, İ., & Çeltek, E. (2016). Mobile Marketing: Usage of Augmented Reality in Tourism. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 581–599.
Ioannides, D., & Gyimóthy, S. (2020). The COVID-19 crisis as an opportunity for escaping the unsustainable global tourism path. Tourism Geographies, 22(3), 624–632. https://doi.org/10.1080/14616688.2020.1763445
Jung, T., Chung, N., & Leue, M. C. (2015). The determinants of recommendations to use augmented reality technologies: The case of a Korean theme park. Tourism Management, 49, 75–86. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.02.013
Kabadayı, M. (2020). Otel İşletmelerinde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Uygulamaları. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(3), 464–479. https://doi.org/10.24010/soid.696483
Karabıyık Yerden, N., Değerli, B., Uydacı, M., & Ergün Tuncay, İ. (2020). Deneyimsel Pazarlamada Gastronomi Turizmi Açısından Artırılmış Gerçeklik Uygulaması Kullanımının Deneyim Değeri Üzerine Etkisi: Artırılmış Gerçeklik Menü Uygulaması Üzerine Bir Araştırma. Beykoz Akademi Dergisi, 8(1), 174–193. https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2020.8/1.174-193
Mesároš, P., Mandičák, T. Mesárošová, A. Hernandez, M. F., Kršák, B., Sidor, C., Štrba, L., Molokáč, M., … Delina, R. (2016). No Title. E-Review of Tourism Research, 1(2), 366–381.
Mil, B., & Dirican, C. (2018). Endüstri 4.0 Teknolojileri ve Turizme Etkileri. Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 1(3), 1–9. https://doi.org/10.31822/jomat.347736
Mura, P., Tavakoli, R., & Pahlevan Sharif, S. (2017). ‘Authentic but not too much’: exploring perceptions of authenticity of virtual tourism. Information Technology and Tourism, 17(2), 145–159. https://doi.org/10.1007/s40558-016-0059-y
Okoli, C. (2015). A guide to conducting a standalone systematic literature review. Communications of the Association for Information Systems, 37(1), 879–910. https://doi.org/10.17705/1cais.03743
Okul, T., & Şimşek, G. (2020). Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Turizm Rehberliği Bölüm Derslerinde Kullanımına Yönelik Bir Öneri. Turist Rehberliği Nitel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 31–51.
Özbay, G. (2020). Yiyecek İçecek Sektöründe Postmodern Pazarlama Yaklaşımı Olarak Üstgerçeklik Uygulamalarına İlişkin Bir Değerlendirme. Journal of Tourism Intelligence and Smartness, 3(1), 53–71. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jtis/issue/53359/742012
Özbek, Ö., & Ünüsan, Ç. (2018). Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarının Destinasyon Pazarlamasında İncelenmesi: Seyahat Acentaları ile İlgili Bir Araştırma. The Journal of International Social Research, 11(59), 1033–1047. https://doi.org/10.17719/jisr.2018.2714
Özgüneş, R. E., & Bozok, D. (2017). Turizm Sektörünün Sanal Rakibi(Mi?): Arttırılmış Gerçeklik. International Journal of Turkic World Tourism Studies (Vol. 2).
Özkul, E., & Kumlu, S. T. (2019). Augmented Reality Applications in Tourism. International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), 107–122. https://doi.org/10.30625/ijctr.625192
Penfold, P. (2009). Learning Through the World of Second Life—A Hospitality and Tourism Experience. Journal of Teaching in Travel & Tourism, 8(2–3), 139–160. https://doi.org/10.1080/15313220802634224
Pickering, C., & Byrne, J. (2014). The benefits of publishing systematic quantitative literature reviews for PhD candidates and other early-career researchers. Higher Education Research and Development, 33(3), 534–548. https://doi.org/10.1080/07294360.2013.841651
Pickering, C., Grignon, J., Steven, R., Guitart, D., & Byrne, J. (2014). Publishing not perishing: How research students transition from novice to knowledgeable using systematic quantitative literature reviews. Studies in Higher Education, 40(10), 1756–1769. https://doi.org/10.1080/03075079.2014.914907
Şalk, S. & Köroğlu, Ö. (2020). Turist Rehberlerinin Artırılmış Gerçeklik Uygulamalarına Yönelik Algılarının Belirlenmesi. Journal of Yasar University, 15(58), 313–328.
Schiopu, A. F., Hornoiu, R. I., Padurean, M. A., & Nica, A. M. (2021). Virus tinged? Exploring the facets of virtual reality use in tourism as a result of the COVID-19 pandemic. Telematics and Informatics, 60(July 2020), 101575. https://doi.org/10.1016/j.tele.2021.101575
Scholz, J., & Smith, A. N. (2016). Augmented reality: Designing immersive experiences that maximize consumer engagement. Business Horizons, 59(2), 149–161. https://doi.org/10.1016/J.BUSHOR.2015.10.003
Sertalp, E. (2017). Müzelerin Tanıtım Kitaplarında Artırılmış Gerçeklik (AG) Teknolojisi Kullanımı: Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi Kitabı Örneği. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Yazıları Dergisi, Mayıs, 107–120.
Singh, N., & Lee, M. J. (2009). Exploring perceptions toward education in 3-D virtual environments: An introduction to “Second life.” Journal of Teaching in Travel and Tourism, 8(4), 315–327. https://doi.org/10.1080/15313220903047896
Skavronskaya, L., Scott, N., Moyle, B., Le, D., Hadinejad, A., Zhang, R., … Shakeela, A. (2017). Cognitive psychology and tourism research: state of the art. Tourism Review, 72(2), 221–237. https://doi.org/10.1108/TR-03-2017-0041
Sucaklı, G., & Güzel, T. (2020). Müze turizminde artırılmış gerçeklik teknolojisi uygulamaları; Dünya ve Türkiye örnekleri. Journal of Tourism Research Institute, 1(2), 71–82. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/jtri/issue/60519/888866
Sun, H. M., Li, S. P., Zhu, Y. Q., & Hsiao, B. (2015). The effect of user’s perceived presence and promotion focus onusability for interacting in virtual environments. Applied Ergonomics, 50, 126–132. https://doi.org/10.1016/j.apergo.2015.03.006
Sürme, M., & Atılgan. (2020). Sanal Müzede Sanal Tur Yapan Bireylerin Memnuniyet Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 1794–1805.
TC Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2021). Sanal Müze. Retrieved September 9, 2021, from https://sanalmuze.gov.tr/
tom Dieck, M. C., & Jung, T. H. (2017). Value of augmented reality at cultural heritage sites: A stakeholder approach. Journal of Destination Marketing & Management, 6(2), 110–117. https://doi.org/10.1016/J.JDMM.2017.03.002
tom Dieck, M. C., Jung, T., & Han, D. I. (2016). Mapping requirements for the wearable smart glasses augmented reality museum application. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 7(3), 230–253. https://doi.org/10.1108/JHTT-09-2015-0036
UNWTO. (2021). 2020: Worst Year in Tourism History with 1 Billion Fewer International Arrivals. Retrieved March 24, 2021, from https://www.unwto.org/news/2020-worst-year-in-tourism-history-with-1-billion-fewer-international-arrivals
Uzun, K., & Aydın, H. C. (2012). Kullanıcı Profilinin ve Bireylerarası İlişkilerin Gerçek Yaşamla Karşılaştırılması: Second Life Örneği. Eskieşhir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 263–290. Voyager, D. (2021). Second Life Stats – Daniel Voyager. Retrieved March 28, 2021, from https://danielvoyager.wordpress.com/sl-stats/
Wan, C.-S., Tsaur, S.-H., Chiu, Y.-L., & Chiou, W.-B. (2008). Is the Advertising Effect of Virtual Experience Always Better or Contingent on Different Travel Destinations? Information Technology & Tourism, 9(1), 45–54. https://doi.org/10.3727/109830507779637611
Wei, W. (2019). Research progress on virtual reality (VR) and augmented reality (AR) in tourism and hospitality: A critical review of publications from 2000 to 2018. Journal of Hospitality and Tourism Technology, 10(4), 539–570. https://doi.org/10.1108/JHTT-04-2018-0030
Weiler, B., Moyle, B., & McLennan, C. L. (2012). Disciplines that influence tourism doctoral research. The United States, Canada, Australia and New Zealand. Annals of Tourism Research, 39(3), 1425–1445. https://doi.org/10.1016/j.annals.2012.02.009
Williams, P., & Hobson, J. P. (1995). Virtual reality and tourism: fact or fantasy? Tourism Management, 16(6), 423–427. https://doi.org/10.1016/0261-5177(95)00050-X Wyld, D. (2010). The Virtual Tourist: Using the Virtual World to Promote the Real One. Advances in Competitiveness Research, 18(1–2), 111.
Xiao, Y., & Watson, M. (2017). Guidance on Conducting a Systematic Literature Review: Https://Doi.Org/10.1177/0739456X17723971, 39(1), 93–112. https://doi.org/10.1177/0739456X17723971
Yardi, Z., & Aksöz, O. (2021). Evaluation of Virtual Hang-Gliding Applications in Terms of Tourism with Swot Analysis. Journal of Tourism & Hospitality Research Article 1 J Tourism Hospit, 10(2), 467. Retrieved from https://www.longdom.org/open-access/evaluation-of-virtual-hanggliding-applications-in-terms-of-tourism-with-swot-analysis.pdf
Yovcheva, Z., Buhalis, D., & Gatzidis, C. (2012). Smartphone Augmented Reality Applications for Tourism. E-Review of Tourism Research (ERTR), 10(2), 63–66.
Yüksek, G., Coskuner, M., Çetin, A., & Savaş, N. (2020). A Bibliometric Analysis of the Last 25 Years Of Virtual Reality Studies in Tourism. Journal of Tourism, Leisure and Hospitality, 2(1), 14–21.
Yung, R., & Khoo-Lattimore, C. (2019). New realities: a systematic literature review on virtual reality and augmented reality in tourism research. Current Issues in Tourism, 22(17), 2056–2081. https://doi.org/10.1080/13683500.2017.1417359
Zarzuela, M. M., Pernas, F. J. D., Calzón, S. M., Ortega, D. G., & Rodríguez, M. A. (2013). Educational tourism through a virtual reality platform. In Procedia Computer Science (Vol. 25, pp. 382–388). Elsevier B.V. https://doi.org/10.1016/j.procs.2013.11.047

Toplam 79 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Turizm (Diğer)
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Beybala Timur 0000-0002-7514-1129 Ela Nazlı Köz 0000-0002-8483-2482
Yayımlanma Tarihi	16 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi	23 Eylül 2021
Kabul Tarihi	29 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2022 Cilt: 9 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Timur, B., & Köz, E. N. (2022). Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması. Turizm Akademik Dergisi, 9(1), 233-251.
AMA	Timur B, Köz EN. Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması. Turizm Akademik Dergisi. Haziran 2022;9(1):233-251.
Chicago	Timur, Beybala, ve Ela Nazlı Köz. “Turizmde Sanal Gerçeklik Ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması”. Turizm Akademik Dergisi 9, sy. 1 (Haziran 2022): 233-51.
EndNote	Timur B, Köz EN (01 Haziran 2022) Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması. Turizm Akademik Dergisi 9 1 233–251.
IEEE	B. Timur ve E. N. Köz, “Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması”, Turizm Akademik Dergisi, c. 9, sy. 1, ss. 233–251, 2022.
ISNAD	Timur, Beybala - Köz, Ela Nazlı. “Turizmde Sanal Gerçeklik Ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması”. Turizm Akademik Dergisi 9/1 (Haziran 2022), 233-251.
JAMA	Timur B, Köz EN. Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması. Turizm Akademik Dergisi. 2022;9:233–251.
MLA	Timur, Beybala ve Ela Nazlı Köz. “Turizmde Sanal Gerçeklik Ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması”. Turizm Akademik Dergisi, c. 9, sy. 1, 2022, ss. 233-51.
Vancouver	Timur B, Köz EN. Turizmde Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçeklik Çalışmaları Üzerine Sistematik Bir Literatür Taraması. Turizm Akademik Dergisi. 2022;9(1):233-51.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin