Destinasyon Planlamasında SWOT Analizi: İzmir Üzerine Sistematik Alanyazın Taraması

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 265 - 284, 19.12.2023

Hümeyra Doğru Daştan

Öz

İzmir doğal güzellikleri, tarihi zenginlikleri ve iklimi ile önemli bir turizm potansiyeline sahiptir. Buna karşın, Akdeniz çanağındaki diğer destinasyonlarla kıyaslandığında gelen ziyaretçi sayısı, kalış süresi ve harcama miktarı açısından bu potansiyelini yeterince kullanamadığı görülmektedir. Bu araştırmanın amacı sistematik alanyazın taraması ile İzmir’in turizm açısından sahip olduğu güçlü ve zayıf yönler ile İzmir’de turizm gelişimi için fırsat yaratacak unsurları ve tehdit yaratacak faktörleri ortaya çıkarmaktır. Bu kapsamda TR Dizin ve Web of Science veri tabanlarında yapılan arama sonucunda öz kısmında “İzmir” ve “turizm” kelimelerini içeren 61 makaleye ulaşılmıştır. Araştırmada doküman analizi yöntemi benimsenerek veri analizi sürecinde Microsoft Excel ve SPSS programlarından yararlanılmış ve makaleler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma bulguları incelenen makalelerin özellikleri, güçlü ve zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler olmak üzere beş ana başlıkta özetlenmiştir. Bu çalışmada ortaya çıkarılan güçlü ve zayıf yönler ile tehdit ve fırsatların ilgili alanyazına katkı sağlaması ve bulgular doğrultusunda dile getirilen önerilerin hem karar alıcılar hem de uygulayıcılar için yol gösterici olması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İzmir, turizm, SWOT analizi, alanyazın incelemesi

Etik Beyan

Bu araştırma etik kurul kararı gerektirmeyen araştırmalar arasında yer almaktadır

SWOT Analysis in Destination Planning: A Systematic Literature Review on Tourism in Izmir

Öz

Kaynakça

• Acar, V., Avcı, E. & Erat, B. (2017). Birgi’nin Turistik Bir Destinasyon Olarak SWOT Analizi Kapsamında Değerlendirilmesi. Ulakbilge, 5(14) 1334-1372.
• Agrawal V (2016) A Review of Indian Tourism Industry with SWOT Analysis. Journal of Tourism & Hospitality, 5, 196.
• Akca, H. (2006). Assessment of Rural Tourism in Turkey Using SWOT Analysis. Journal of Applied Sciences 6(13), 2837-2839.
• Arsu, T. ve Serin Karacaer, S. (2021). UNESCO Dünya Mirası Listesindeki Destinasyonların Yer Aldığı İllerin Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 346-370.
• Avcı, N. (2018). Turizmin Yöre Halkının Yaşam Kalitesine Etkileri: Çeşme İlçesi Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 29(2), 164-174.
• Avcı, N., & Barışık, Ş. M. (2015). The Importance of Windsurf Schools in Tourism: The Case of Alaçati. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 10(37), 6394-6401.
• Avcı, N. & Gümüş, S. (2022). The Motivations of Women Entrepreneurs in the Tourism Industry. Istanbul Business Research, 51(1), 279-290.
• Bardakoğlu, Ö. (2016). Küçük Konaklama İşletmelerinde Pazarlama Stratejileri Ve Müşteri Bağlılığı: İzmir Örneği. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 11(42), 124-132.
• Baykal, F. & Ataberk, E. (2020). Kozbeyli’de (Foça/İzmir) Kırsal Turizmin Geliştirilmesi Hakkında Yerel Halkın Görüşleri. Ege Coğrafya Dergisi, 29(1), 1-17.
• Bonfante, M. C., Raspini, J. P., Fernandes, I. B., Fernandes, S., Campos, L. M. ve Alarcon, O. E. (2021). Achieving Sustainable Development Goals in Rare Earth Magnets Production: A Review on State of the Art and SWOT Analysis. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 137, 110616.
• Boyraz, M., & Mutlu, A. S. (2020). Lisans Düzeyindeki Turizm Öğrencilerinin Travel Turkey İzmir Turizm Fuarına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 1770-1786.
• Bozdağ, A. (2022). A Spatial Analysis for Sustainable Planning of Tourism Impacts Using GIS: Çesme (Cyssus), İzmir, Turkey. Environment, Development and Sustainability, 1-26.
• Clarivate (2023). Web of Science platform. https://clarivate.com/products/scientific-and-academic-research/research-discovery-and-workflow-solutions/webofscience-platform/ Erişim tarihi:16.08.2023.
• Collins-Kreiner, N., & Wall, G. (2007). Evaluating Tourism Potential: A SWOT Analysis of the Western Negev, Israel. Tourism: An International Interdisciplinary Journal, 55(1), 51-63.
• Coşar, Y. (2014). Yavaş Şehir Olgusunun Kentsel Yaşam Kalitesi Üzerindeki Algılanan Etkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), 226-240.
• Çatalbaş, F., & Ecemiş Kılıç, S. (2021). Farklı Kentsel Paydaşların Kültürel Mirasın Korunması ve Kültür Turizmine İlişkin Görüşlerinin Üst Ölçekli Planlar Çerçevesinde Değerlendirilmesi: İzmir Örneği. Ege Coğrafya Dergisi, 30(1), 167-186.
• Çelik, A. & Göçmen, Z. (2013). Yerel Yönetim Bakış Açısıyla Etkinlik Turizmi Motivasyonlarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 48(2), 70-89.
• Çelik, S., & Çetinkaya, M. Y. (2013). Festivals In Event Tourism: The Case of International Izmir Art Festival. International Journal of Contemporary Economics & Administrative Sciences, 3(1), 1-21.
• Çetinkaya, M. Y., & Öter, Z. (2015). Sustainable Valorization of Cultural Heritage via Tour Guides: Turkish Case of Ephesus Ancient City. PASOS Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, 13(6), 1401-1412.
• Çubuk, M. (2022). Türkiye’de Büyükşehirlerin Sağlık Turizmi Potansiyellerinin CRITIC ve WASPAS Yöntemleri ile Karşılaştırılması. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 147-174.
• Daft, R. L. (2014). Management (12. Baskı). Cengage Learning: Boston, MA.
• Demir, C., & Sarıbaş, Ö. (2012). A Critical Approach to Geothermal Energy in Turkey in Terms of Sustainability and Health Tourism. International Journal of Contemporary Economics & Administrative Sciences, 2(4), 192-207.
• Demir, C., & Sarıbaş, Ö. (2015). Overview of Voluntourism in Turkey: An Implication Towards the Experıence of Volunteers and Their Motivations. International Journal of Contemporary Economics & Administrative Sciences, 5 (1-2), 30-47.
• Deniz, T. (2017). Hızlı Dünyada Sürdürülebilir Mekânlar: Sakin Kentler. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(3), 1399-1412.
• Doğru, H., Çelik, B. & Yılmaz, B. (2019). Dalış Turizmi Emniyeti: Risk Faktörleri ve Çözüm Önerileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(3), 185-197.
• Dülgaroğlu, O. (2021). Termal Turizme Katılan Turistlerin Motivasyon Faktörlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Gastronomy, Hospitality, and Travel, 4(2), 684-694.
• Dündar, S. G. (2010). Rise of Culture and Fall of Planning in Izmir, Turkey. PASOS. Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, 8(3), 51-66.
• Dünya Turizm Örgütü (2020) International Tourism Highlights, 2020 Edition. Erişim adresi: www.unwto.org/publications. Erişim tarihi:08.03.2022.
• Erdoğan, S. ve Özdemir, G. (2018). İzmir Destinasyonu’nda Gastronomi Turizmi Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 249-272.
• Erul, E. ve Woosnam, K. M. (2022). Explaining Residents’ Behavioral Support for Tourism Through Two Theoretical Frameworks. Journal of Travel Research, 61(2), 362-377.
• Eşitti, Ş., & Işık, M. (2015). Sosyal Medyanın Yabancı Turistlerin Türkiye’yi Tatil Destinasyonu Olarak Tercih Etmelerine Etkisi. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(27), 11-33.
• Genç, M. (2017). İzmir-Dikili’nin Ekoturizm ve Açık Alan Rekreasyonu Potansiyeli: Tespit Ve Tekliflerimiz. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 9(16), 185-212.
• Goranczewski, B., & Puciato, D. (2010). SWOT Analysis in the Formulation of Tourism Development Strategies for Destinations. Turyzm/Tourism, 20(2), 45-53.
• Göçmen, Z., & Doğan, B. (2015). Turizm Amaçlı Su Altı ve Su Üstü Sportif Faaliyetlere Yönelik Talimatlar ve İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Uygulamaları. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 6(2).
• Göral, R., & Tengilimoğlu, E. (2020). Konaklama Kapasitesinin Bir Sonucu Olarak Turizm Yoğunluğu: Türkiye’nin Önde Gelen Turistik Destinasyonları Üzerine Bir Araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(4), 633-645.
• Gunlu, E., & Lale, C. (2015). The Comparison of the Demographic Features of the Participants in Terms of Participation Motives to Different Events. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 10(40), 6730-6751.
• Güven, Ö. Z., & Ceylan, T. (2019). Fuarların Uluslararası Pazarlar Açısından Önemi: Turizm İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış, 3(3), 277-294.
• Güvenol, B., & Sarıbaş, S. K. (2022). Konaklama Sektöründe Sürdürülebilirlik: Glamping İşletmeleri Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(3), 2369-2393.
• İzmir Vakfı (2021). İzmir Turizm Tanıtım Stratejisi ve Eylem Planı. Tekno Ofset: Bornova, Izmir.
• Johnson, G., Scholes, K. & Whittington, R. (2008). Exploring Corporate Strategy: Text & Cases. Prentice Hall: Essex, UK.
• Karaçor, B. & Tanrısever, C. (2020). Konaklama İşletmelerinde Kullanılan Sertifikasyonların Pazarlama, Doluluk ve Verimlilik Üzerine Etkisi. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2) 278-296.
• Karamustafa, K., & Çeşmeci, N. (2006). Paket Tur Operasyonunda Turist Rehberlerinin Karşılaştıkları Yönetsel Sorunlar Üzerine Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 70-86.
• Kargiglioğlu, Ş. (2021). Boyoz’un Çevrimiçi Turist Deneyimleri Açısından İncelenmesi. International Journal of Eurasia Social Sciences, 12(46), 1060-1075.
• Kaymaz, Ç. K. (2022). İzmir’de Doğa Temelli Turizm Faaliyetlerine Katılan Yerli Turistlerin Motivasyonları ve Turist Profilleri Üzerine Bir İnceleme. Coğrafya Dergisi, (45), 47-67.
• Kervanki̇ran, I. (2014). Dünyada Değişen Müze Algısı Ekseninde Türkiye'deki Müze Turizmine Bakış. Turkish Studies, 9(11), 345-369.
• Keshta, J. A., ElDine, M. S., Saber, M., & Barbu, A. (2022). SWOT Analysis on the Importance of Egypt and Sudan Logistics Transportation Networks: A Systematic Literature Review. International Business Logistics, 2(2), 67-82.
• Kılıcı, L., Özdağoğlu, A., & Güler, M. E. (2020). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Termal Turizmde Hizmet Kalitesi Boyutlarının ve Otel Alternatiflerinin Önceliklendirilmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(57), 143-159.
• Kızıl, A., Güler, F., Ceylan, C., Kızıl, C., Keskin, A. İ., & Buget, P. (2010). A Comprehensive Analysis of Managers Working in the Turkish Tourism Sector. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(34), 205-222.
• Kömürcü, S., & Sarıbaş, Ö. (2016). The Feelings of the Visitors Participating in Religious Tourism: The Case of Virgin Mary House in Izmır. International Journal of Contemporary Economics & Administrative Sciences, 6 (1-2), 31-42.
• Köşker, H., Albuz, N., & Ercan F., (2019). Türkiye’de Turistik Talebin En Fazla Olduğu 10 Kentin Marka Kimlikleri Üzerine Bir Değerlendirme, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18 (1), 348-365.
• Merkez, M., & Yilmaz, H. (2022). Exploring the Rural Tourism Perception of Local People and Farmers: The Case Study of Mordogan in İzmir, Turkey. Cuadernos de Desarrollo Rural, 19, 1-20.
• Mirza, N. (2016). İzmir Medikal Turizm Kümelenme Potansiyeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(4), 743-768.
• Okuyucu, A. (2020). İnanç Turizmi Açısından Türkiye’de Dini Çekiciliklerin Dağılışı. Turkish Studies - Social, 15(5), 2611-2628.
• Ozturk Kurtaslan, B. & Demirel, Ö. (2011). Pollution Caused by Peoples’ Use for Socio-economic Purposes (Agricultural, Recreation and Tourism) in the Gölcük Plain Settlement at Bozdağ Plateau (Ödemiş-İzmir/Turkey): A Case Study. Environmental Monitoring and Assessment, 175, 419-430.
• Ören, T. Ş. & Mutlu, Ç. (2022). Ön Lisans Eğitimi Alan Turizm ve Otel İşletmeciliği Öğrencileri Açısından Nomofobinin Etkisi Üzerine Bir Araştırma: İzmir Meslek Yüksekokulu Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(3), 2006-2029.
• Özkan, E., & Sabancı, A. Ş. (2014). İzmir'de Turistik Ürün Geliştirilmesine Yönelik Seyahat Acentelerinin Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilim Enstitüsü Dergisi, 17(31).
• Özoğul, G. (2020). Metaforlarla Şehri Anlamak: Önlisans Öğrencilerinin Selçuk’a (İzmir) Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23 (1), 1-11.
• Paça, H., & Şahin, Ö. (2021). Yiyecek İçecek İşletmelerinde Kurumsal İtibarın Müşteri Sadakatine Etkisi: İzmir. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(1), 511-530.
• Paes, L. A. B., Bezerra, B. S., Deus, R. M., Jugend, D. ve Battistelle, R. A. G. (2019). Organic Solid Waste Management in A Circular Economy Perspective–A Systematic Review and SWOT Analysis. Journal of Cleaner Production, 239, 118086.
• Pala, T. & Bardakoğlu, Ö. (2016). Türkiye'de Butik Otel İşletmeciliğinin Mevcut Durumu İzmir Örneği. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 7(2), 271-286.
• Palmatier, R. W., Houston, M. B., & Hulland, J. (2018). Review Articles: Purpose, Process, and Structure. Journal of the Academy of Marketing Science, 46(1), 1-5.
• Rebuya, N.R. & Gasga, K.P. (2022) SWOT Analysis as a Strategic Tool for Local Tourism Development Planning: A Destination Review of a Municipality in the Philippines. Open Access Library Journal, 9, 1-30.
• Ritchie, B. W. (2004). Chaos, Crises and Disasters: A Strategic Approach to Crisis Management in the Tourism İndustry. Tourism Management, 25(6), 669-683.
• Ritonga, H. M., Setiawan, N., El Fikri, M., Pramono, C., Ritonga, M., Hakim, T., & Nasution, M. D. T. P. (2018). Rural Tourism Marketing Strategy and Swot Analysis: A Case Study of Bandar PasirMandoge Sub-District in North Sumatera. International Journal of Civil Engineering and Technology, 9(9), 1617-1631.
• Saatci, G., & Demirbulat, Ö. G. (2015). Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Mesleki Turizm Eğitimi Almış Çalışanlara Yönelik Değerlendirmeleri. Uluslararası Hakemli Beşeri Ve Akademik Bilimler Dergisi, 4(13), 43-58.
• Sarıoğlan, M., Avcıkurt, C., & Oflaz, M. (2020). Yabancı Turistlerin Destinasyon Tercihlerinde Helal Gastronomi Konseptinin Önemine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(4), 609-621.
• Sariisik, M., Turkay, O., & Akova, O. (2011). How to Manage Yacht Tourism in Turkey: A Swot Analysis and Related Strategies. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 1014-1025.
• Savaşır, G. (2020). İzmir Kemeraltı Kültürünü Haritalamak. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (23), 59-73.
• Sayın, K. Ş., Yeğinboy, E. Y., & Yüksel, İ. (2017). Türkiye’de Medikal Turizm Uygulamaları: Bir Üniversite ve İzmir Sağlık Serbest Bölgesi Değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 289-313.
• Seçilmiş, C., & Sarı, Y. (2010). Türkiye'de İllerin Turizm Gelişmişlik Endeksinin Oluşturulmasına Yönelik Bir Araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 117-132.
• Sertkaya Doğan, Ö. (2012). Dikili ve Çevresinde Turizm Faaliyetleri. Coğrafya Dergisi, (14), 54-65.
• Sonuc, N. (2020). Social Tourism: An Analysis from The Sustainability Perspective-İzmir Case. International Journal of Contemporary Economics and Administrative Sciences, 10(1), 35-52.
• Tandoğan, V. U., & Avcı, E. (2012). Kuşadası'ndaki Seyahat Acentalarının İzmir'in İnanç Turizmi Potansiyelini Değerlendirme Performansı Üzerine Bir Uygulama. Seyahat ve Otel Isletmeciligi Dergisi, 9(2), 17-33.
• Taş Gürsoy, İ. (2020). Old Kids on the New Block: Engaging Civil Society in Tourism Degrowth. Almatourism-Journal of Tourism, Culture and Territorial Development, 11(21), 1-22.
• Taş Gürsoy, İ. ve Sonuç, N. (2020). Turizm ve Kültür: Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Algılarına İlişkin Metafor Analizi. OPUS– Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(23), 1809-1828.
• T.C. Kültür Turizm Bakanlığı (2022). Yıllık İl-İlçe Konaklama Tabloları. Erişim adresi: https://yigm.ktb.gov.tr/TR-208783/yillik-il-ilce-konaklama-tablolari.html. Erişim tarihi: 08.03.2021.
• TR Dizin (2022). Hakkında. Erişim adresi: https://trdizin.gov.tr/hakkinda/ Erişim tarihi:03.05.2023.
• Uluçay, D. M. (2017). Gastronomi Turizmi İşletmelerinin Web Siteleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2), 196-208.
• Ünal, A., & İpar, M. S. (2020). Destinasyon Pazarlamasinin Bir Bileşeni Olarak Sokak Lezzetlerinin Değerlendirilmesi: İzmir Örneği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 843-863.
• Weihrich, H. (1982). The TOWS matrix—A Tool for Situational Analysis. Long Range Planning, 15(2), 54-66.
• Wilkins, M., & Hall, C. M. (2001). An İndustry Stakeholder SWOT Analysis of Wine Tourism in the Okanagan Valley, British Columbia. International Journal of Wine Marketing, 13(3), 77-81.
• Velibeyoglu, K. (2016). Regional Acupuncture for Izmir Peninsula: Creating Capital Web for Creative Eco-Tourism. J. Environ. Prot. Ecol, 17, 666-674.
• Yentür, F. & Demir, C. (2022). Understandıng Travel Agencies Attitudes Towards Gastronomy Tourism and Food Tours: The Case of Izmir Turkey. International Journal of Contemporary Economics and Administrative Sciences, 12(2), 674-688.