Yerel Halkın Sürdürülebilir Turizme Yönelik Algılarının Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Kapsamında Değerlendirilmesi: Köyceğiz Örneği

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 163 - 177, 19.12.2023

Nur Çelik İlal Emine Yılmaz

Öz

Son zamanların en önemli kaygılarından biri haline gelmiş sürdürülebilirlik olgusu, üzerinde sıkça araştırmalar yapılan bir konudur. Ancak turizmin önemli paydaşlarından biri olan yerel halk, bu alandaki çalışmalarda daha geri planda kalmıştır. Bir yörede yürütülen turizm faaliyetinin sürdürülebilirliğine ilişkin, yöre halkının düşünceleri, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin gerçekleştirilmesinde büyük önem arz edecektir. Dolayısıyla bu çalışma, Köyceğiz’de yerel halkın sürdürülebilir turizme yönelik farkındalığını değerlendirmek ve elde edilen bulguları Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDGs) doğrultusunda tartışmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında, Köyceğiz’de yaşayan 382 kişiden anket tekniği ile veri toplanmış ve SPSS paket program vasıtasıyla analizleri gerçekleştirilmiştir. Çalışmada yerel halkın sürdürülebilir turizme yönelik farkındalıklarının, sürdürülebilirliğin çevresel boyutu üzerinde odaklandığı görülmektedir. En önem verilen husus, Köyceğiz’de çevre ve doğal yaşamın korunması iken; en kaygı duyulan konu, yönetimlerin Köyceğiz’de çevrenin korunması hususundaki girişimlerinin yeterli olmaması olarak ortaya çıkmıştır. Söz konusu algılar, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda tartışılarak, uygulama ve ileriki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur. Yavaş şehir unvanına sahip bir destinasyonda yerel halkın sürdürülebilir turizme yönelik algılarının ortaya konulması, bu çalışmanın literatüre olan katkısıdır.

Anahtar Kelimeler

Farkındalık, sürdürülebilir kalkınma hedefleri, sürdürülebilir turizm, yerel halk, Köyceğiz.

Etik Beyan

Bu çalışma için Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi 5/03/2022 tarih ve 220029 protokol ve 37 sayılı karar numaralı “Etik Kurul Onayı” alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Kültür ve Turizm Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ve Anadolu Efes tarafından yürütülen Gelecek Turizmde Projesi kapsamında REF2020/M02 numaralı proje tarafından desteklenmiştir

Proje Numarası

REF2020/M02

Kaynakça

• Acar, A. B. (2017). Balıkesir Sındırgı İlçesinde Yaşayan Yerel Halkın Sakin Şehir Hareketine Yaklaşımı. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm ve Otelcilik ABD, Balıkesir.
• Akis, S., Peristianis, N. & Warner, J. (1996). Residents attitudes to tourism development: the case of Cyprus, Tourism Management, 17(7), 481-404.
• Akman, E., Akman Ç. & Karakuş, M. (2018). Yavaş Şehir Kriterleri Çerçevesinde Seferihisar Belediyesinin Faaliyetlerinden Yerel Halkın Memnuniyet Düzeyi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 65-84.
• Alaeddinoğlu, F. & Tekin, M. K. (2020). Turizmin Ekonomik, Sosyo-Kültürel Ve Çevresel Açıdan Yerel Halkın Yaşam Kalitesine Etkileri: Batman Örneği, Ege Coğrafya Dergisi, 29 (2), 243-257.
• Almeida, F., Balbuena, A. & Cortes, R. (2015). Residents' attitudes towards the impacts of tourism, Tourism Management Perspectives, 13(1), 33-40.
• Almeida-García, F., Pelaez-Fernandez, M.A., Balbuena-Vazquez, A. & Cortés-Macias, R. (2016). Residents' perceptions of tourism development in Benalmádena (Spain), Tourism Management, 54, 259-274.
• Andarabadi, F.F, Altunöz, Ö. & Hassan, A. (2014). Cittaslow Şehirlerde Yerel Halkın Turizme Yaklaşımı: Seferihisar Örneği, Eko-Gastronomi Dergisi, 1(1):69-86.
• Andarabi, F.F. (2012). Cittaslow Markasına Sahip Şehirlerde Yerel Halkın Turizme Yaklaşımı Üzerine Bir Analiz: Seferihisar Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Andereck, K. L. & Nyaupane, G. P. (2010). Exploring the Nature of Tourism and Quality of Life Perceptions among Residents, Journal of Travel Research, 50(3), 248–260.
• Andereck, K. L. & Vogt, C. A. (2000). The relationship between residents’ attitudes towards tourism and tourism development options, Journal of Travel Research, 39, 27-36.
• Arslan Ayazlar, R. (2017). Sürdürülebilir Turizm Tutum Ölçeğinin (Sus-Tas) Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 80-92.
• Bahar, O. & Çelik İlal, N. (2019). An evaluation on sustainable tourism demand: The case of Muğla, Turkey, Journal of Tourism Theory and Research, 5 (3), 370-379.
• Bahar, O. & Kozak, M. (2015). Turizm Ekonomisi. Ankara: Detay.
• Başarangil İ. & Ulaş, Ş. (2017). A Research on The Perceptions, Attitudes And Life Satisfaction of The Cittaslow Citizens Sample of Vize County, International Journal of Business and Social Science, 8(1), 107-116.
• Biçici, F. (2013). Datça yerel halkının sürdürülebilir turizm gelişimine ve turizm işletmelerine yönelik tutumları, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(1), 19-36.
• Boley, B. B., McGehee N. G. & Hammet, A. L. T. (2017). Importance-Performance Analysis (IPA) of Sustainable Tourism Initiatives: The Resident Perspective. Tourism Management, 58, 66-77.
• Brida, J.G., Osti, L. & Faccioli, M., 2011. Residents' perception and attitudes towards tourism impacts, Benchmarking: An International Journal, 18(3) 359 – 385.
• Buhalis, D., Leung, X.Y., Fan, D., Darcy, S., Chen, G., Xu, F., Wei-Han Tan, G., Nunkoo, R. & Farmaki, A. (2023). Editorial: Tourism 2030 and the contribution to the sustainable development goals: the tourism review viewpoint, Tourism Review, 78(2), 293-313.
• Butler R.W. (1980). The concept of a tourist area cycle of evolution implications for management of resources, The Canadian Geographer, 24(1), 5–12.
• Cavus, S. & Tanrisevdi, A. (2003). Reidents' attitudes Toward Tourism Development: A Case Study In Kusadası, Turkey. Tourism Analysis, 7(3-4), 259-269.
• Choi, H. C. & Sırakaya, E. (2005). Measuring Residents’ Attitude toward Sustainable Tourism: Development of Sustainable Tourism Attitude Scale. Journal of Travel Research, 43 (2005), 380-394.
• Cittaslow Türkiye (2023). Erişim adresi: https://cittaslowturkiye.org/tr/yeni-uyelerimiz-koycegiz-mugla-ve-ahlat-bitlis/. (Erişim Tarihi: 14.01.2023).
• Cottrell, S., Van der Duim, R., Ankersmid, P., & Kelder, L. (2004). Measuring the sustainability of tourism in Manuel Antonio and Texel: A tourist perspective, Journal of Sustainable Tourism, 12(5), 409-431.
• Çakıcı, A. C., Yenipınar, U., & Benli, S. (2014). Yavaş Şehir Hareketi: Seferihisar Halkının Tutum ve Algıları İle Yaşam Doyumları. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11(3), 26-41.
• Çalışkan, U. & Özer, Ö. (2014). A Comparative Study of Local Residents’ Attitudes towards Tourism in Kuşadası, DEU İşletme Fakültesi Dergisi, 15(2), 117–133.
• Çalışkan, U. & Özer, Ö. (2022). Turizm Çeşidi ve Destinasyonun Gelişmişliği ile Yerel Halkın Algıları ve Destek Tutumları Arasındaki İlişki: Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 28-52.
• Çavuş, Ş. & Tanrısevdi, A., 2003. Residents' attitudes toward Tourism development: A case study in Kusadasi, Turkey, Tourism Analysis, 7(3/4) 259 – 269.
• Çelik İlal, N. (2021). Sürdürülebilir Turizmin Gelişimi İçin Hepimiz Sorumlu muyuz? (Ed. Işıl Arıkan Saltık), Turizm, Toplum ve Kültür içinde (75-98) Ankara: Nobel.
• Çınarlı, E. & Ay, H. M. (2018). Sürdürülebilir Turizm Konusunda Yerel Halkın Görüşlerinin Belirlenmesi: Sille Örneği, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 21 (2), 239-250.
• Çiçek, D. & Sarı, Y. (2018). Yerel Halkın Turizme Olan Desteği: Türkiye’deki Sakin Şehirler Üzerine Bir Araştırma, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 29 (2), 185-196.
• Çuhadar, M. & Kevrankıran, İ. (2015). Turizmin sürdürülebilirliğine yönelik yabancı turistlerin algı ve tutumları: Marmaris örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36), 139-166.
• Dağlı, Z. (2018). Sürdürülebilir turizmin gelişimine yönelik yerel halkın tutumlarını incelemeye ilişkin bir araştırma: Akçakoca destinasyonu, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 15(3), 603-619.
• Doğan, O., & Yağmur, Y. (2017). Yabancı Turistlerin Sürdürülebilir Destinasyon Algıları: Kemer Destinasyonuna Yönelik Bir Araştırma, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(2), 487-506.
• Duran, E. (2013). Yerel halkın sürdürebilir turizm gelişimine yönelik tutumları; Bozcaada örneği, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, 3(2), 76-94.
• Eadington, W. R., & Redman, M. (1991). Economics and tourism, Annals of Tourism Research, 18(1), 41-56.
• Ekiztepe, B. (2016). Sürdürülebilir Kalkınma ve Gelişim Süreci. (Ed. Hüseyin Çeken), Sürdürülebilir Turizm içinde, s. 27-54. Ankara: Detay.
• Eser, K., Çelik, N. & Yıldız, O. (2018). Turizmin Yerel Halkın Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkileri: Muğla-Akyaka Örneği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 10 (2), 60-73.
• Filiz, A. & Yılmaz, Ö. D. (2017). Turizm Gelişim Yaklaşımları Kapsamında Yerel Halkın Turizme Yönelik Algı ve Tutumları: Mazı Köyü Türkbükü Karşılaştırmalı Analizi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 1799-1824.
• Frías-Jamilena, D. M., Fernández-Ruano, M. L., & Polo-Peña, A. I. (2022). Gamified environmental interpretation as a strategy for improving tourist behavior in support of sustainable tourism: The moderating role of psychological distance, Tourism Management, 91, 104519.
• Garcia, J. A., Gomez, M. & Molina, A. (2012). A Destination-Branding Model: An Empirical Analysis Based on Stakeholders, Tourism Management, 33, 646-661.
• Garda, B. (2022). Eğirdir Halkının Yavaş Şehir Modeline Yönelik Algısı ve Desteği, International Academic Social Resources Journal, 17(41),1063-1071.
• Gök, T. & İnce, C. (2023). Turizmin Etkilerine Yerel Halkın Bakışı: Bişkek Örneği, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(31),125-150.
• Güneş, E., Alagöz, G. & Uslu, A. (2020). Yerel Halkın Sürdürülebilir Turizme Yönelik Tutumu: Fethiye Örneği, Uluslararası Türk Dünyası Turizm Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 201-215.
• Gürbüz, S. & Şahin, F. (2016). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin. Karaağaç, G. (2006). Kaunos’dan Köyceğiz’e. Ankara: Birol.
• Koçoğlu, C. M., Saraç, Ö. & Batman, O. (2020). Local Public Attitudes for the Development of Sustainable Tourism in Safranbolu, Journal of Turkish Tourism Research, 4(1): 202-219.
• Látková, P. & Vogt, C. A. (2012). Residents’ attitudes toward existing and future tourism development in rural communities. Journal of Travel Research, 51(1), 50-67.
• Mbaiwa, J. E., & Stronza, A. L. (2011). Changes in resident attitudes towards tourism development and conservation in the Okavango Delta, Botswana, Journal of Environmental Management, 92(8), 1950-1959.
• McCool, S.F. & Martin S.R., (1994). Community Attachment and Attitudes toward Tourism Development. Journal of Travel Research, 32(3), 29–34.
• Mohaidin, Z., Wei, K. T., & Murshid, M. A. (2017). Factors influencing the tourists’ intention to select sustainable tourism destination: a case study of Penang, Malaysia, International Journal of Tourism Cities, 3(4), 442-465.
• Nafi, S. M. & Ahmed, T. (2017). Sustainable Tourism in Saint Martin Island: An Observation on Young Tourist Perception and Awareness Level, Journal of Humanities and Social Science, 22 (10), 73-80.
• Numanoğlu, E. & Güçer, E. (2018). Yerel Halk Açısından Yavaş Şehir Akımı Algısı: Perşembe Örneği, Journal of Multidisciplinary Academic Tourism, 3 (2), 11-22.
• Nunkoo, R., Smith, S. L. & Ramkissoon, H. (2013). Residents’ Attitudes to Tourism: A Longitudinal Study of 140 Articles From 1984 to 2010, Journal of Sustainable Tourism, 21 (1), 5-25.
• Ören, T. Ş. & Ören, V. E. (2020). Turistler Açısından Sürdürülebilir Bir Destinasyondan Beklentilerin Belirlenmesi. AHBVÜ Turizm Fakültesi Dergisi, 23 (1), 18-51.
• Özhan Öztürk, G. (2022). Yerel halkın turizm gelişimine yönelik algıları: Mardin Süryani topluluğu örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Batman Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Batman.
• Panzer-Krause, S. (2020). The lost rural idyll? Tourists' attitudes towards sustainability and their influence on the production of rural space at a rural tourism hotspot in Northern Ireland, Journal of Rural Studies, 80, 235-243.
• Patterson, C. (2016). Sustainable Tourism: Business Development, Operations and Management. United States Human Kinetics.
• Presenza, A., Del Chiappa, G. & Sheehan, L. (2013). Resident Engagement and Local Tourism Governance in Maturing Beach Destinations: Evidence From an Italian Case Study, Journal of Destination Marketing & Management, 2, 22-30.
• Suntikul, W., Pratt, S., Kuan, W. I., Wong, C. I., Chan, C. C., Choi, W. L., & Chong, O. F. (2016). Impacts of tourism on the quality of life of local residents in Hue, Vietnam, Anatolia, 27(4), 405-420.
• Teye, V., Sirakaya, E., ve Sönmez, S. F. (2002). Residents' attitudes toward tourism development. Annals of Tourism Research, 29(3), 668-688.
• Toprak, L. (2015). Mardin'de Halkın Turizm Algısı. Electronic Journal of Social Sciences, 14(54), 201-218.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022). Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Adrese-Dayali-Nufus-Kayit-Sistemi-Sonuclari-2021-45500. Erişim tarihi: 16.01.2022.
• Uslu, A. & Avcı, U. (2020). Yerel Halkın Cittaslow Hareketine Bakış Açısına Yönelik Bir Araştırma: Köyceğiz Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 7 (1), 117-131.
• Ünlüönen, K., Tayfun, A. & Kılıçlar, A. (2015). Turizm Ekonomisi. Ankara: Nobel.
• Victor, T., Sönmez, S. F. & Sirakaya, E. (2002), Residents’ Attitudes toward Tourism Development, Annals of Tourism Research, 29 (3), 670- 679.
• Yıldız, D. & Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması Ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama, Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2018 (1), 14-28.
• Yılmaz, E., Perna, F., Azevedo, P. S., Custódio, M. J. & Çeken, H. (2022). Can They Manage in a Sustainable Way? The Role of International Destination Awards in Beach Management, European Journal of Tourism, Hospitality and Recreation, 12(1), 89-99.
• Yılmaz, E. (2021). Plaj Destinasyonlarının Sürdürülebilir Yönetiminde Ödül Etkisi: Algarve Örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Yoon, Y., Gürsoy, D. & Chen, J., S. (1999) An Investigation of the Relationship Between Tourism Impacts and Host Communities' Characteristics, Anatolia, 10(1), 29-44.