Bingöl’ün yenilebilir yabani bitkilerinin gastronomi turizmine etkisi üzerine bir araştırma

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 31 - 37, 30.06.2019

Ayşe Koç Apuhan Tuğba Beyazkaya

Öz

Gastronomi
turizmi,  gün geçtikçe daha çok önem
kazanmaktadır. Dünyada ve Türkiye’de yapılan gastronomi yarışmaları ve ot
festivalleri o yerin turizm çekim gücünü artırmaktadır. Gastro turistlerin bu
tarz gastronomi hareketlerine katılmaları o yörenin gastronomi turizmine katkı
sağlayacaktır.  Bu nedenle, çalışmada
Bingöl’de kendiliğinden yetişen bazı yenilebilir yabani otların tespit
edilmesi, bilinirliğinin artırılması ve hangi yemeklerde kullanıldığının
açıklanması suretiyle Bingöl yöresinin gastronomi kimliğinin oluşmasına katkı
sağlamak amaçlanmıştır.  Bu çalışma hem
literatüre katkı sağlamak hem de Bingöl’deki yabani bazı yenilebilir otları
ortaya koyarak Bingöl’ü turizm pazarında daha çekici hale getirmek amacıyla;
makalelerden, tezlerden, kitaplardan, alanla ilgili internet kaynaklarından
yararlanılan bir literatür taramasıdır.  Literatür
taramasında,  ikincil kaynaklardan gastronomi,
gastronomi turizmi kavramlarından çok az bahsedilmiş, otlarla ilgili genel bir
bilgi verilmiş ve daha çok Bingöl’de yetişen bazı yenilebilir yabani otların
özellikleri incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Gastronomi turizmi, Yabani yenilebilir otlar, Ot yemekleri

Kaynakça

• Arslan, N. (2019, 14 Haziran). Eskiskin nedir? iskin otu olarak da bitkinin faydaları nedir? Erişim adresi: https://gidahatti.com
• Ayan, A. K., Çalışkan, Ö. & Çırak, C. (2006). Isırgan otu (Urtica spp.)’nun ekonomik önemi ve tarımı. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(3), 357-363.
• Aygün, C. (2019). Çorum ilinde yetişen bazı yenilebilir yabani otların tespiti, sağlık açısından faydaları ve yemeklerde kullanım şekilleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Berkay Karaca, O., Yıldırım, O., & Çakıcı, C. (2015a). Girit yemek kültürü ve sürdürülebilirliği (Cretan Food Culture and It’s Sustainability), Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(1), 3-13.
• Berkay Karaca, O., Yıldırım, O., & Çakıcı, C. (2015b). Gastronomi turizminde otlar, ot yemekleri ve sağlıkla ilişkisi üzerine bir değerlendirme (An Evaluation on Their Relation to Health and Wild Plant Meals, Wild Edible Plants in Gastronomy Tourism), Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3/(3), 27-42.
• Bilgi Ustam, (2019, 15 Haziran). Güneydoğu Anadolu’nun mis kokulu otları-yarpuz, Erişim adresi: https://bilgiustam.com/gneydoguanadolunun-mis-kokulu-otu-yarpuz/
• Cömert, M. & Dinç, H. (2014). Şifalı bitkilerin gençler tarafından bilinirliği, Gazi Üniversitesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(3), 23-27.
• Çetin, M. (2019, 17 Haziran). Kardı otu hakkında. Erişim Adresi: http://masumcetin .tumblr.com.
• Çetinkaya, N., & Yıldız, S. (2018). Erzurum’un yenilebilir otları ve yemeklerde kullanım şekillerine yönelik bir araştırma, Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1) , 482-503.
• Çöteli, E. (2015). Tort (anchusa azurea miller var. azurea) bitkisindeki a, e, c vitaminleri, malondialdehit ve glutatyon miktarlarının araştırılması, Adıyaman Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 5 (2), 155-162.
• Doğan, E. (2019, 14 Haziran). sığır-dili-otu-nedir? Erişim adresi: https://bilgiustam.com/.
• E Bitki, (2019,15 Haziran). Angelica, Erişim adresi: http://www.ebitki.com
• Erkan, N. (2012). Antioxidant activity and phenolic compounds of factions from portulaca oleracea L. Food Chemistry, 133, 775-781.
• Güvenç, A., & Koyuncu, M. (1999). Türkiye’de Yetişen Asparagus L. (Kuşkonmaz) Türlerinin Kök Anatomisi. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi, 28(1), 15-36.
• İnaltong, T. (2015). Türkiye’nin otları Erişim adresi: http://www.turkishcuisine.org /ingredients-7/ingredients-used-inturkishcuisine-66/wild-greens-and-herbs-188.html.
• Karadağ, Ü. (2015). Datça bölgesine ait yenilebilir otların ve çiçeklerin tespiti, sağlığa faydaları ve yemeklerde kullanım şekilleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karataş, F. (2013). Kuzukulağı (rumex acetosella l.) bitkisinin a, e ve c vitamini içeriğinin belirlenmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17(1), 60-63.
• Kargiglioğlu, Ş. ( 2015). Gaziantep’te gastronomi turizmi: Gaziantep’i gastronomi turizmi kapsamında ziyaret eden yerli turistlerin görüşleri üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir.
• Kement, Ü., Koç Apuhan, A,, Kaplan, H., Bürkek, M., & Varol, M. (2018). Gastro Kültür Bingöl. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Kıran, Ö. (2006). Kozan yöresi florasındaki tıbbi bitkiler ve bunların halk tıbbında kullanılışı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Kızıl, S., & Tonçer, Ö. (2014, Ocak). Diyarbakır ve çevresinden doğadan toplanarak tüketilen bitkiler, Güneydoğu Anadolu bölgesinde doğadan toplanarak tüketilen bitkiler, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu. Yalova.
• Konak, M., Ateş, M., & Şahan, Y. (2017). Yenilebilir yabani bitki gundelia tournefortii’nin antioksidan özelliklerinin belirlenmesi, Uludağ Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 31(2), 101-108.
• Korkmaz, F. (2010). Isırgan otu (urtıcadioica) ekstresinin kolon kanseri hücre serileri üzerindeki apoptotik antiproliferatif ve antioksidan etkilerinin araştırılması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kravkaz, S., Vurdu, H., & Türkyılmaz, E. (2006). Kastamonu potansiyel süs bitkisi olarak çiğdemler (crocus spp.), Gazi Üniversitesi, Orman Fakültesi Dergisi, 6(1), 136-139.
• Kurt, F. (2019, 17 Haziran). Körmen. Erişim adresi: http://www.fatihkurt.net/haberler/dunden-bugune-ogretmenler/
• Kümeli, T. (2019,18 Haziran). Kuzu Kulağı. Erişim adresi: http:/ www./taylankumeli.com
• Long, L. (2004). Culinary tourism. Lexington, Kentucky: The University Press of Kentucky.
• Murathan, Z., & Özdinç, M. (2018). Ardahan ve Elâzığ illerinde yetişen azurea bitkisinin bileşenleri ve antioksidan kapasitesi üzerine bir araştırma, KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 21(4), 529-534.
• Organik, (2019, 16 Haziran). Sirken otu, yabani ıspanak otu, Erişim adresi: https://www.1organik.com
• Özkan, R. (2019, 14 Haziran). Isırgan otu. Erişim Adresi: http://www.e-kutuphane.teb.org.tr
• Sağlık Aktüel, (2019, 16 Haziran). Çobançantası nedir, faydaları nelerdir? Erişim adresi: https://www.saglikaktuel.com/
• Sessiz, A., Pekitkan, F. G., Ezgici, R., & Güzel, E. (2018). Regresyon tekniği kullanılarak kenger (gundelia tournefortii) tohumlarının sürtünme özelliklerinin farklı yüzeyler için belirlenmesi, Tarım Makinaları Bilim Dergisi, 14(3), 143-148.
• Şahin, Ö., & Kılıç, B. (2009, Nisan). Yiyecek içecek işletmeciliğinde yenilebilir çiçekler. 3.Ulusal Gastronomi Sempozyumu, Antalya.
• Tanı, M., Dumlu, G. Z., & Çoruh, İ. (2012). Horozibiği (amaranthus retroflexus l.) ve sirken (chenepodium album l.)yabancı otlarının silaj değerlerinin belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,43(1), 43-47.
• Uhri A., Doğdubay, M., Samancı, Ö., Zencir, E., & Dündar, A. (2015). Gastronomi Tarihi, Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Fakültesi, Eskişehir.
• Velespit, (2019, 14 Haziran). Yenilebilen otlar, Erişim adresi: http://www.velespit.net/tr.