Havaalanlarında Karla Mücadele Faaliyetleri ve Bu Faaliyetlerin Maliyeti

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 22 - 30, 28.06.2020

Battal Tuna , Ümit Aydın

Öz

Havacılık sisteminin karmaşık ve maliyetli unsurlarından birisi olan havaalanları entegre olmuş birçok birimi tek çatı altında toplamaktadır. Söz konusu bu birimler hizmet kalitesini artırmak, hız, konfor ve zaman tasarrufunu bir arada sunmak için ileri teknoloji kullanımına ihtiyaç duymakta ve bu da havaalanı yönetimini yüksek maliyetlerle karşı karşıya bırakmaktadır.
Havaalanlarında yaz aylarında kapasite sorunu yaşanırken kış aylarında ağır kış şartlarının olumsuz etkisiyle pist üzerinde oluşan kar ve buzlanma havacılık faaliyetlerinin ertelenmesine ya da gerçekleştirilememesine neden olur. Bu durum havaalanlarıyla doğrudan ya da dolaylı bir şekilde ilişkisi bulunan bütün kişi ve kurumları olumsuz etkiler. Bunun önüne geçmek için havaalanı yönetimleri, karla mücadele faaliyetlerinin getirdiği maliyet yükünü göze alarak havaalanlarından yılın her mevsiminde yararlanılmasını sağlar.
Bu çalışmada havaalanlarının maliyet yapısı çerçevesinde havaalanı faaliyetlerinin içinde önemli bir yer tutan karla mücadele faaliyetleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve bu faaliyetlerin havaalanı maliyetleri üzerindeki etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Havaalanı Faaliyetleri, Maliyet ve Giderleri, Karla Mücadele

Kaynakça

• Ahmedzade, P., Yılmaz, M. & Yılmaz, M. (2007). Kar ve Buz ile Mücadele Etmek Amacıyla Geliştirilen Daha Etkili ve Ekonomik Yöntemler, 7. Ulaştırma Kongresi, İstanbul, 1. 86-195.
• Alıcı, A. (2017). Havalimanı Gelir Türleri ve Havacılık Dışı Ticari Gelirlerin Önemi, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 9(2), 1-16.
• American Assoction of State Highway and Transportation Officials. (1999). Guide for Snow and Ice Control, Washington D.C.
• Anand, P., Ceylan, H., Gkritza, K., Talor, P. & Pyrialakou, D. (2014). Cost Comparison of Alternative Airfield Snow Removal Methodologies, Iowa State University, Digital Repository, 2014 FAA Worldwide Airport Technology Transfer Conference, New Jersey, USA.
• Arıkan, İ., & Ahipaşaoğlu, S. (2005). Ulaştırma İşletmeleri ve Türkiye’de Düşük Maliyetli Taşıyıcıların Yolcu Profilini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Ashford, N.J., Stanton, H. M. & Moore, C. A. (1997). Airport Operations, McGraw-Hill, Newyork.
• Baştanoğlu, D. (1978). Tuzun Yasal Durumu ve Teknolojik Araştırmalar Sonucu Ortaya Çıkan Sorunlar, Maden Tetkik Arama Enstitüsü, Ankara.
• Büyükmirza, H. K. (2007). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Cavcar, A. (1998). Temel Hava Trafik Yönetimi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Civelek, M., & Özkan, A. (2008). Temel ve Tekdüzen Maliyet Muhasebesi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Dempsey, P. S. (2000). Airport Planning & Development Handbook, McGraw-Hill Newyork.
• Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (2012). 2011 Faaliyet Raporu, Ankara.
• Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (2016). Havaalanlarında Kar Mücadele Yönergesi, Yönerge No: 11, Ankara. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/DosyaYonetimiList/Attachments/98/Y11%20Havalimanlar%C4%B1%20Karla%20M%C3%BCcadele%20Y%C3%B6nergesi.pdf, Erişim Tarihi: 11.06.2020.
• Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (2018). Havaalanları Pist Yüzey Şartları Yönergesi, Ankara, https://www.dhmi.gov.tr: https://www.dhmi.gov.tr/Lists/DosyaYonetimiList/Attachments/102/y15.pdf, Erişim Tarihi: 11.06.2020.
• Ergün, M. (2006). Havaalanları Sertifikalandırma Süreci ve Türkiye Uygulamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Graham, A. (2003). Managing Airports, Elseiver Butterworth Heinemann, Amsterdam.
• Horonjeff, R. & McKelvey, F. X. (1994). Planning and Desing of Airports Fourth Edition, McGraw- Hill, Newyork.
• Kantarcı, M. & Öztürk, N. (1996). Birinci Ulusal Ulaşım Sempozyumu, Kurtköy’de Havalimanı, İETT Basım Bürosu, İstanbul.
• Kaya, E. (2000). Havaalanlarında Sorumluluk Muhasebesi Sistemi, Üçüncü Havacılık Sempozyumu, Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Kazda, A. & Caves, R. (2000). Airport Design and Operation, Pergamon, Amsterdam.
• Kesikbaş, E. (2006). Havaalanlarında Terminal İşletmeciliği ve Konya Havaalanı Uygulaması, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Enstitüsü, Kütahya.
• Kuyucak, F. & Şengür, Y. (2009). Değer Zinciri Analizi, Havayolu İşletmeleri İçin Genel Bir Çerçeve, KMU İİBF Dergisi, 132-147.
• Küçüksavaş, N. (2007). Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Minsk, L. D. (1998). Snow and Ice Control Manual for Transportation Facilities, McGraw-Hill: New York.
• OMEX. (2020) OMEX, https://www.omex.com//wp-content/uploads/2919/05/Isomex.pdf, Erişim Tarihi: 20.06.2020.
• Uslu, S. & Cavcar, A. (2003). Havayolu İşletmelerinde Bir Maliyet Unsuru: Avrupa Hava Sahası’nda Hava Trafik Yol Ücretleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 81- 94.
• HHGM. (2020). Master Planlama, http://web.shgm.gov.tr/documents/ sivilhavacilik/files/pdf/kurumsal/yayinlar/masterplanlama.pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• SHGM. (2020). Havacılık İşletmeleri, https://web.shgm.gov.tr/documents/ sivilhavacilik/files/pdf/havacilik_isletmeleri/shy22.pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü. (2015, Kasım 03). Terminal İşletmeciliği Uygulama Esasları Talimatı. Ankara: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, https://web.sghm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/mevzuat/sektorel/talimatlar/SHT_33B.pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• Statista. (2020). Statista. https:www.statista.com/statistics/ us-salt-prices-by-type/, Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• Şengül, Y. (2004). Havayolu Taşımacılığında Düşük Maliyetli Taşıyıcılar ve Türkiye’deki Uygulamaların Araştırılması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• The International Civil Aviation Organization. (2016, Temmuz). Annex 14. Aerodromes. Montreal: The International Civil Aviation Organization. https://ssd.dhmi.gov.tr/Documents/Annex%2014--Aerodromes_v1 _Aerodrome%20Design%20and%20Operations%20(7th%20Edition).pdf, Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• Wells, A. T. & Young, S. B. (2004). Airpot Planning and Management. McGraw-Hill: New York.
• Yükçü, S. & Atağan, G. (2012). 20. Yüzyılın İlk Yarısında Maliyet Muhasebesinin Gelişimi. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 39-67.